Το κράτος του Κατάρ θα είναι ο μεγάλος μέτοχος του νέου σχήματος που δημιουργείται με την συγχώνευση της Alpha Bank και της Eurobank. Το deal έκλεισε νωρίς το πρωί του Σαββάτου και οι επίσημες ανακοινώσεις για τους ακριβείς όρους της συμφωνίας θα ανακοινωθούν την Δευτέρα.Οι συζητήσεις μεταξύ των τριών πλευρών διαρκούν εδώ και εβδομάδες, μετά από το ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις Εθνικής και Alpha Bank. Η αύξηση κεφαλαίου κρίθηκε απαραίτητη για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που έφερε η κρίση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Το fund του Κατάρ που συμμετέχει ήδη στο μετοχικό κεφάλαιο της Alpha Bank με ποσοστό λίγο χαμηλότερο του 5% έθεσε από την αρχή υποψηφιότητα για να παίξει τον ρόλο του χρηματοδότη και να αναλάβει έτσι πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο σχήμα.
Tραπεζικός γάμος με τις ευλογίες του... Εμίρη
Μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και η 22η τράπεζα σε μέγεθος στην Ευρωζώνη δημιουργείται με τη συγχώνευση της Alpha Βank και της Eurobank, ενώ, εκτός απροόπτου, τη Δευτέρα το πρωί θα υπάρξουν και οι αναγκαίες επίσημες ανακοινώσεις.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με ενεργητικό 150 δισ. ευρώ, 8 εκατ. πελάτες, 80 δισ. σε καταθέσεις και 2.000 καταστήματα, δημιουργείται η 25η σε μέγεθος τράπεζα με ισχυρές αναπτυξιακές προοπτικές, το επόμενο διάστημα και ανάλογα με τις διεθνείς εξελίξεις στην οικονομία.
Καθοριστικό ρόλο για την έκβαση του deal μεταξύ Alpha Βank και Eurobank διαδραματίζει το Paramount, το επενδυτικό σχήμα από το Κατάρ.
Το Paramount, το οποίο κατέχει το 4% της Alpha, με ιστορικό κόστος κτήσης τα 18 ευρώ και μέσο κόστος κτήσης τα 12 ευρώ, εμφανίζεται αποφασισμένο να επενδύσει νέα σημαντικά κεφάλαια, ώστε να αποκτήσει μεγάλο και στρατηγικό ποσοστό στο νέο σχήμα. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το Κατάρ θα αποκτήσει το 20% του νέου σχήματος, εισφέροντας ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσό και εξασφαλίζοντας με το παραπάνω την πολυπόθητη ρευστότητα. Οι συζητήσεις μεταξύ των τριών πλευρών διαρκούν εδώ και εβδομάδες, με το fund του Κατάρ που συμμετέχει ήδη στο μετοχικό κεφάλαιο της Alpha Bank με ποσοστό λίγο χαμηλότερο του 5% να έχει θέσει από την αρχή υποψηφιότητα, για να παίξει τον ρόλο του χρηματοδότη και να αναλάβει έτσι πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο σχήμα.
Ποιοι ήξεραν
Το Μέγαρο Μαξίμου, ο υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος, η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, αλλά και ακόμη δύο τραπεζίτες γνώριζαν και το ενδεχόμενο να κλείσει η ιστορική συμφωνία για τη δημιουργία μιας εξαιρετικά μεγάλης ιδιωτικής τράπεζας.
Ένα ερώτημα-κλειδί για τις εξελίξεις είναι το γιατί δεν έσπευσε η Εθνική Τράπεζα να κάνει τις δικές της κινήσεις, αφού γνώριζε τις κυοφορούμενες εξελίξεις.
Τραπεζικοί αναλυτές δεν αποκλείουν το επόμενο διάστημα να ακολουθήσει ανάλογη ή και εντυπωσιακότερη κίνηση από την Εθνική Τράπεζα, η οποία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είχε επιχειρήσει να «αγκαλιάσει» κατ' επανάληψη την Alpha Βank.
Η συμφωνία των δύο τραπεζών αλλά και των επενδυτών από το Κατάρ αποτελεί καθοριστική ίσως επέμβαση την πιο κρίσιμη στιγμή για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με δεδομένο: ότι το haircut από τα ομόλογα πλήττει καίρια την κεφαλαιακή επάρκειά του
- την πιθανότητα προσφυγής στο ΤΧΣ και άρα κρατικοποιήσης,
- την απειλή της BlackRock
- και τον κίνδυνο να υπάρξει άλλο ένα haircut 30% στα ελληνικά ομόλογα στο μέλλον.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η τοποθέτηση ορισμένων από τους τραπεζίτες, που αναφέρουν ότι, εάν το «deal» Alpha και Eurobank πραγματοποιείται με όρους που θα συμβάλλουν στη διάσωση της οικονομίας, τότε θα υπάρξουν κι άλλα deals.
Eάν όμως το deal αυτό πραγματοποιείται μόνο και μόνο για να διασωθούν χρηματιστηριακά οι τράπεζες, θα έχει σοβαρότατες παρενέργειες στο σύστημα.
Πάντως, στο επίπεδο των χρηματιστηριακών εξελίξεων θα πρέπει να αναμένεται μια ισχυροποίηση των τιμών των συγκεκριμένων τραπεζών το επόμενο διάστημα, ενώ η πραγματική χρηματιστηριακή αξία του νέου σχήματος θα διαμορφωθεί μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών, που πρέπει να προηγηθούν και σύμφωνα με τον νόμο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές των μετοχών των δύο τραπεζών γνώρισαν απροσδόκητα μεγάλη πτώση την προηγούμενη εβδομάδα, με τις απώλειες να ξεπερνούν το 5-5,5% μόνο στη συνεδρίαση της Παρασκευής. Προφανώς, κάποιοι που δεν γνώριζαν τις παρασκηνιακές δράσεις και εξελίξεις έσπευδαν στις τελευταίες συνεδριάσεις να διαθέσουν τα «χαρτιά» που διέθεταν και με το άνοιγμα της αγοράς τη Δευτέρα το πρωί δεν αποκλείεται πολλοί από αυτούς να σπεύσουν να τα ξαναμαζέψουν.
Οι καταλύτες που πυροδότησαν το ντόμινο των εξελίξεων ήταν:
1. Βασικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις και τις επιλογές έπαιξε προφανώς το θέμα της ρευστότητας και ο πάγιος στόχος της σταδιακής απεξάρτησης από την αιγίδα της ΕΚΤ. Η Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίσει να τροφοδοτεί με ρευστότητα τα ελληνικά ιδρύματα, ωστόσο η συγκεκριμένη πρακτική δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρο. Τους τελευταίους μήνες μάλιστα, όσες ελληνικές τράπεζες κατόρθωσαν να «αναπνεύσουν» μέσω διαφόρων εργαλείων (ΑΜΚ, υβριδικά κεφάλαια) ξεκίνησαν την επιστροφή κεφαλαίων στην ΕΚΤ, κάτι όμως που πρέπει να συνεχιστεί και μάλιστα με εντατικότερους ρυθμούς. Άλλωστε, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας κ. Γ. Προβόπουλος, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests, προέτρεψε τις τράπεζες να συνεχίσουν να κινούνται προς την κατεύθυνση της αναζήτησης κεφαλαίων και να δρομολογήσουν κινήσεις ισχυροποίησής τους.
2. Το πρόβλημα των κεφαλαίων θα ενταθεί από τη συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών στο πρόγραμμα ανακύκλωσης του ελληνικού χρέους. Το προηγούμενο διάστημα, τραπεζίτες απ’ όλο τον κόσμο είχαν διαρκείς συσκέψεις με στελέχη του ΥΠΟΙΚ για το θέμα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι από την πρώτη στιγμή υπήρχε συμφωνία των δύο πλευρών για τη λογιστική καταγραφή των όποιων ζημιών εντός του 2011. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι οι τράπεζες θα δουν μια επίπτωση έως 20% στο χαρτοφυλάκιο των ελληνικών ομολόγων τους και συνακόλουθα μια επίπτωση στα κεφάλαιά τους. Σε σχετική έκθεσή της, η Deutsche Bank υπολογίζει τις συνέπειες: «οι περισσότερες τράπεζες πληρούν τον ελάχιστο δείκτη Core Tier 1 του 7% της Βασιλείας ΙΙΙ, ωστόσο καμία δεν φτάνει το ελάχιστο επίπεδο του 10% στον δείκτη Core Tier 1, όπως έχει ζητήσει η Τράπεζα της Ελλάδος για το 2012». Σημειώνει, δε, ότι τα επιπλέον απαιτούμενα κεφάλαια μπορούν να καλυφθούν σε έναν βαθμό από τις σχεδιαζόμενες δράσεις των τραπεζών, όπως περιγράφονται στα stress tests, αλλά τα υπόλοιπα κεφάλαια θα πρέπει να καλυφθούν μέσω ενός συνδυασμού έκδοσης μετοχών, μείωσης των risk-weighted assets (RWA) και/ή περαιτέρω υποστήριξης από το κράτος.
3. Ισχυρές πιέσεις αναμένεται να ασκηθούν προς τις τράπεζες και από την απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος να διενεργήσει stress tests με τη βοήθεια του οίκου Blackrock, ακολουθώντας παρόμοια πρακτική της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας. Ο διεθνής οίκος θα έχει απεριόριστη πρόσβαση στα στοιχεία όλων των τραπεζών και θα ελέγξει κυρίως τα δάνεια, αναζητώντας στοιχεία για το αν οι προβλέψεις που έχουν λάβει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανταποκρίνονται στις επισφάλειες που εμφανίζονται στα χαρτοφυλάκιά τους. Στην Ιρλανδία, η διαδικασία είχε σαν αποτέλεσμα σημαντικές εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των «ιδιωτικών stress tests», ο νέος ΥΠΟΙΚ της χώρας κ. M. Nooman δήλωσε ότι ο τραπεζικός κλάδος θα αποτελείται από δύο τράπεζες-πυλώνες, οικοδομημένες πάνω στις υπάρχουσες βάσεις των Bank of Ireland και Illied Irish Bank. Προς αυτήν την κατεύθυνση, οι ιρλανδικές τράπεζες θα πρέπει να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους θέση κατά 24 δισ. ευρώ έως το 2013. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, οι τράπεζες πρέπει να βελτιώσουν το λόγο δανείων-καταθέσεων στο 122,5%.
4. Τέλος δεν πρέπει να παραγνωρίσει κάποιος το γεγονός των εξαιρετικά χαμηλών αποτιμήσεων, που, σε συνδυασμό με το σταθερό περιβάλλον που δημιουργεί το ευρωπαϊκό σχέδιο στήριξης, μπορεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον ξένων τραπεζών για αναζήτηση ευκαιριών επί ελληνικού εδάφους. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν σωτήρια για τις τράπεζες, καθώς θα τους άνοιγε αυτόματα την πόρτα της διατραπεζικής αγοράς.
