Η δραματική προηγούμενη εβδομάδα τελείωσε με τη συμφωνία Μέρκελ-Σαρκοζί για την Ελλάδα και το συνακόλουθο ράλι ανακούφισης στις αγορές, αλλά πριν περάσουν λίγα 24ωρα περάσαμε σε... ολική επαναφορά της απειλής χρεοκοπίας της Ελλάδας, με το χθεσινοβραδινό καταιγισμό δηλώσεων και ειδήσεων, που «έτρεχαν» παράλληλα με τη συνεδρίαση του Eurogroup στο Λουξεμβούργο και επιβεβαίωναν ότι η ευρωπαϊκή «κακοφωνία» για το ελληνικό πρόβλημα συνεχίζεται. Σύμφωνα με δηλώσεις του Βέλγου υπουργού Οικονομικών πριν τη συνεδρίαση του Eurogroup, δεν ήταν καθόλου βέβαιο ότι οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα αποδέσμευαν την περιβόητη πλέον πέμπτη δόση του δανείου των 110 δισ. ευρώ στο σύνολό της, στις αρχές Ιουλίου, ώστε να έχει η Ελλάδα επαρκή χρηματοδότηση για να αποφύγει τη χρεοκοπία ως τον Σεπτέμβριο.
Μια πρόταση που έπεσε στο τραπέζι των χθεσινοβραδινών συζητήσεων, χωρίς μέχρι αργά χθες βράδυ να έχει καταστεί σαφές αν θα εγκριθεί από τους υπουργούς, προέβλεπε τη μερική αποδέσμευση της πέμπτης δόσης, ώστε η Ελλάδα να πάρει μόνο 6 από τα 12 δισ. ευρώ στις αρχές Ιουλίου. Οι κυβερνήσεις που εισηγήθηκαν αυτή την πρόταση υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα καλυφθούν μεν τα χρεολύσια του Ιουλίου, ώστε να μην υπάρξει «ελληνικό ατύχημα» με δραματικές συνέπεια, αλλά θα διατηρηθεί η πίεση στην Αθήνα, με απειλή χρεοκοπίας τον Αύγουστο, ώστε να υποχρεωθεί το πολιτικό σύστημα της χώρας να εγκρίνει το νέο μνημόνιο (μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα).
Σε αυτούς τους πολιτικούς ελιγμούς αρκετοί αναλυτές βλέπουν ένα επικίνδυνο παιχνίδι ορισμένων κυβερνήσεων του πλούσιου Βορρά, που θα διατηρήσει αμείωτη την αστάθεια των αγορών, αν τελικά εγκριθεί η πρόταση περί καταβολής της μισής πέμπτης δόσης. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση του ελληνικού προβλήματος φαίνεται ότι αντί να προωθείται πήγε χθες αρκετά βήματα πίσω: αντί να γίνει βασικό θέμα της συζήτησης το «Πακέτο Νο2» για τη διάσωση της χώρας από τη χρεοκοπία ως το τέλος του 2014, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αφήνουν να αιωρείται η απειλή άμεσης χρεοκοπίας, αμφισβητώντας ακόμη και αυτό που μέχρι την Παρασκευή θεωρείτο βέβαιο, δηλαδή την εκταμίευση του συνόλου των χρηματοδοτήσεων της πέμπτης δόσης.
Η ευρωπαϊκή κακοφωνία και τα συνεχή μπρος-πίσω στις συζητήσεις φαίνεται, όμως, ότι έκαναν την εμφάνισή τους και στη διαπραγμάτευση για το κρισιμότερο στοιχείο του «Πακέτου Νο2», δηλαδή για το πώς ακριβώς θα εμπλακούν στη νέα χρηματοδότηση της Ελλάδας οι ιδιωτικές τράπεζες και οι άλλοι ιδιώτες επενδυτές:
- Μέχρι την Παρασκευή, η Γερμανία υποστήριζε τη «σκληρή» λύση της γενικευμένης ανταλλαγής ομολόγων, που θα οδηγήσει σε χρονική επιμήκυνση του χρέους της Ελλάδας που κατέχουν ιδιώτες κατά επτά χρόνια, αλλά η πρόταση αυτή έχει υψηλό κίνδυνο να οδηγήσει σε υποβάθμιση της χώρας στην κατηγορία της «επιλεκτικής χρεοκοπίας» από τους οίκους αξιολόγησης και έχει συναντήσει την έντονη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Κομισιόν και της γαλλικής κυβέρνησης.
- Την Παρασκευή, Μέρκελ και Σαρκοζί συμφώνησαν -με τη γερμανίδα καγκελάριο να κάνει αρκετά βήματα πίσω- ότι οποιαδήποτε εμπλοκή των ιδιωτών θα είναι απολύτως εθελοντική (σενάριο «Βιέννη 2») και σε κάθε περίπτωση οι κυβερνήσεις θα εργασθούν από κοινού με την ΕΚΤ, για να εξασφαλισθεί ότι η λύση που θα δοθεί θα έχει την έγκρισή της.
- Χθες, όμως, άρχισαν τα... παρατράγουδα, που οδηγούν σε αμφισβήτηση της συμφωνίας Μέρκελ-Σαρκοζί! Οι “Financial Times” μετέδωσαν ότι στο Eurogroup συζητήθηκε εισήγηση ειδικών συμβούλων για το θέμα, οι οποίοι τονίζουν ότι το σενάριο της εθελοντικής αναχρηματοδότησης της Ελλάδας από τους ιδιώτες επενδυτές θα προκαλέσει αβεβαιότητα στις αγορές και κρίνεται σκόπιμο να μην προωθηθεί!
- Σύμφωνα με τους συμβούλους του Eurogroup, η εθελοντική συμμετοχή θα πρέπει να γίνει... στα λόγια, δηλαδή να δεσμευθούν δημόσια κάποιοι επενδυτές ότι όταν λήξουν ελληνικά ομόλογα θα αγοράσουν νέα. Όμως, αυτές οι δεσμεύσεις έχουν υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, καθώς μπορεί να ανατραπούν στο μέλλον, αν αντιμετωπίσουν προβλήματα οι επενδυτές που θα τις έχουν αναλάβει. Το αποτέλεσμα θα είναι να επικρατήσει αβεβαιότητα στις αγορές για την εφαρμογή της εθελοντικής διαδικασίας, η οποία πιθανόν να προκαλέσει προβλήματα και σε άλλες χώρες, πλην της Ελλάδας. Αντί της εθελοντικής επιμήκυνσης, οι σύμβουλοι επαναφέρουν στο τραπέζι την αρχική γερμανική πρόταση της ανταλλαγής ομολόγων, κρίνοντας ότι είναι μια πιο «στεγανή» λύση, που δεν θα φέρει αμφισβητήσεις και αμφιβολίες.
- Σύμφωνα με δημοσίευμα του “Spiegel”, η γερμανική κυβέρνηση πρότεινε μια συμβιβαστική λύση: να εκδώσει ομόλογα ο προσωρινός Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Οικονομικής Σταθερότητας (EFSF), τα οποία θα δοθούν στην ελληνική κυβέρνηση και από αυτήν στις ελληνικές τράπεζες, ώστε οι τελευταίες να έχουν στην κατοχή τους ομόλογα που θα μπορούν να γίνουν δεκτά από την ΕΚΤ για αναχρηματοδότηση, στην περίπτωση που η Ελλάδα κηρυχθεί από τους οίκους αξιολόγησης ως χώρα τελούσα σε χρεοκοπία, μετά την ανταλλαγή ομολόγων που προτείνει η Γερμανία.
- Αυτή η πρόταση δημιούργησε κάποιες ελπίδες ότι μπορεί να λυθεί το πρόβλημα με την εμπλοκή των ιδιωτών στη νέα χρηματοδότηση της Ελλάδας, αλλά οι ελπίδες κράτησαν μόνο λίγες ώρες. Νεότερο τηλεγράφημα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων φιλοξενεί δηλώσεις Γερμανών αξιωματούχων, οι οποίοι τόνιζαν ότι συζητούνται αρκετές προτάσεις, όχι όμως και αυτή που αποκάλυψε το “Spiegel”, η οποία έχει οριστικά εγκαταλειφθεί από τη γερμανική κυβέρνηση!
- Αδιευκρίνιστο παραμένει ποιες είναι οι προτάσεις που παραμένουν στο τραπέζι, το βέβαιο είναι όμως ότι η Ευρώπη χειρίζεται με ασυγχώρητη προχειρότητα ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα και, στο μεταξύ, η Ελλάδα παραμένει με τη δαμόκλειο σπάθη της χρεοκοπίας να επικρέμαται. Το “Spiegel”, στο σημερινό του τεύχος, βγαίνει με πρώτο θέμα έναν... επικήδειο για το ευρώ, κοσμώντας το εξώφυλλό του με την ελληνική σημαία. Αν συνεχίσουν έτσι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τους χειρισμούς στο ελληνικό ζήτημα, ο επικήδειος για το ευρώ δεν θα αργήσει να ακουσθεί...