Όσοι κυβερνητικοί και τραπεζικοί παράγοντες πανηγύρισαν πρόωρα για τα 100 δισ. ευρώ και την αποφυγή χρεοκοπίας με αντάλλαγμα το Μνημόνιο Νο2 μπαίνουν από χθες το βράδυ σε δεύτερες σκέψεις, καθώς διαπιστώνουν ότι το διπλό σοκ από τη νέα συμφωνία διάσωσης θα είναι πολύ δύσκολο να ξεπερασθεί. Το πρώτο σοκ είναι πολιτικό και κοινωνικό και φθάνει πλέον να κλονίζει ακόμη και τους βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα πουν το μεγάλο «ναι» στο Μνημόνιο Νο2 με την ψήφο τους στη Βουλή, ενώ το δεύτερο σοκ φθάνει ως τα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος, καθώς δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η νέα συμφωνία διάσωσης θα πείσει τους καταθέτες:
- Η χθεσινή συγκέντρωση των αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος είχε δύο νέα χαρακτηριστικά: πέρα από ποσοτικές εκτιμήσεις, που μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον παρατηρητή, γεγονός είναι ότι το πλήθος που συγκεντρώθηκε ήταν μεγαλύτερο από κάθε άλλη φορά στις 13 ημέρες κινητοποιήσεων, ενώ για πρώτη φορά η συγκέντρωση φαίνεται να θορυβεί τους παράγοντες των αγορών, αφού καλύφθηκε με εκτενές ρεπορτάζ στην πρώτη σελίδα της ηλεκτρονικής έκδοσης των “Financial Times”, με τον τίτλο «Χιλιάδες διαδηλώνουν κατά της λιτότητας στην Ελλάδα». Το νέο και σημαντικό στοιχείο για το πολιτικό σύστημα είναι ότι οι κινητοποιήσεις των αγανακτισμένων αντί να «ξεφουσκώνουν» με το πέρασμα του χρόνου φαίνεται να κερδίζουν δυναμική, ακριβώς στη χρονική στιγμή που ο πρωθυπουργός καλείται να περάσει πρώτα από το διστακτικό υπουργικό του συμβούλιο τη νέα συμφωνία διάσωσης, για την φέρει το συντομότερο και στη Βουλή, αφού η έγκρισή της από το Κοινοβούλιο έχει τεθεί από τους Ευρωπαίους ως απαράβατος όρος για να «ανάψει πράσινο» και από τη Σύνοδο Κορυφής που συγκαλείται σε δύο εβδομάδες.
- Στους πολιτικούς κύκλους είναι συνεχής η συζήτηση τα δύο τελευταία 24ωρα για τις αντιδράσεις που θα εκδηλωθούν από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ στο Μνημόνιο Νο2. Ορισμένες πληροφορίες κάνουν λόγο για δεκάδες βουλευτές που βρίσκονται στα πρόθυρα παραίτησης, προκειμένου να μη χρειασθεί να ψηφίσουν το Μνημόνιο Νο2, πλην των 16 που προσυπέγραψαν τη γνωστή επιστολή στον πρωθυπουργό. Ακόμη και αν πρόκειται για υπερβολικές φήμες, βέβαιο είναι ότι στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ επικρατεί έντονος αναβρασμός, τον οποίο ενισχύει η επίδραση της όλο και διογκούμενης αντίδρασης των «αγανακτισμένων». Η παρουσίαση της συμφωνίας μάλιστα από πολλά ΜΜΕ και εφημερίδες με όρους που παραπέμπουν σε ξένη κατοχή της χώρας έχει προκαλέσει έντονη ενόχληση στην κυβέρνηση, που εξέδωσε μάλιστα χθες και σχετική σκληρή ανακοίνωση για αυτά τα δημοσιεύματα. Σε αυτό το κλίμα, η ψηφοφορία για το δεύτερο μνημόνιο δεν φαίνεται ότι θα ξεπερασθεί ανώδυνα από την κυβέρνηση, γι’ αυτό και πυκνώνουν από χθες οι φήμες περί πρόωρων εκλογών, με τα πιο ευφάνταστα σενάρια να περιλαμβάνουν ακόμη και συγκεκριμένες ημερομηνίες για τη διεξαγωγή τους.
- Την ίδια στιγμή, ξένοι αναλυτές, όπως ο Τζον Ντίζαρντ των “Financial Times” επισημαίνουν ότι ο σοβαρότερος κίνδυνος για διολίσθηση της χώρας προς τη χρεοκοπία έρχεται πλέον από το τραπεζικό σύστημα, καθώς τους επόμενους μήνες θα φανεί σε ποιο βαθμό οι καταθέτες πείθονται για τη δυνατότητα της νέας συμφωνίας να αποτρέψει τη χρεοκοπία, ώστε να σταματήσει η «αιμορραγία» του τραπεζικού συστήματος. Ανά πάσα στιγμή, τονίζει ο Ντίζαρντ, οι εκροές μπορεί να ξεπεράσουν τις εισροές από την πλευρά πολυεθνικών ομίλων που φέρνουν κεφάλαια στην Ελλάδα για να καλύψουν τη λειτουργία των θυγατρικών τους και τότε θα εμφανισθεί πολύ σοβαρό πρόβλημα στο σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν αυτές οι εκτιμήσεις έχουν ένα βαθμό υπερβολής, δεν είναι καθόλου βέβαιο αν η εικόνα μιας χώρας που χρειάζεται μέσα σε ένα χρόνο δεύτερο «πακέτο» για να αποφύγει τη χρεοκοπία είναι ό,τι καλύτερο για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των καταθετών.
Πολιτικοί και τραπεζικοί παράγοντες παρατηρούν ότι, όπως και τον περασμένο Μάιο, βαδίζουμε σε αχαρτογράφητες περιοχές, όπου όλα μπορούν να συμβούν. Το χειρότερο είναι ότι αυτή την φορά οι δυνατότητες επιτυχίας του δεύτερου εγχειρήματος διάσωσης από τη χρεοκοπία εξ ορισμού περιορίζονται από την αποτυχία του πρώτου, η οποία τείνει να δημιουργήσει ανεξέλεγκτες δυναμικές στο πολιτικό και το τραπεζικό σύστημα της χώρας.