«Κουρέψτε τώρα το ελληνικό χρέος»!

Παρά τη σχετική ηρεμία που επικρατεί στις αγορές, με μεγάλες προσδοκίες για «τελική λύση» στην ευρωπαϊκή κρίση τον Μάρτιο, ισχυροί «παίκτες» των αγορών επιμένουν να δηλώνουν, ότι δεν θα πλησιάσουν τα ελληνικά ομόλογα μέχρι να δουν ένα «βαθύ κούρεμα» του ελληνικού χρέους, τουλάχιστον κατά 50% του ΑΕΠ! Την ίδια ώρα, η Σύνοδος Κορυφής της Παρασκευής αφήνει και πάλι πολλά αναπάντητα ερωτήματα για την κατεύθυνση που θα πάρει τελικά η ευρωζώνη, καθώς ενισχύεται το μέτωπο κατά των προτάσεων Μέρκελ.

Σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό “Spiegel” που κυκλοφορεί σήμερα, ο Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, διαχειριστής κεφαλαίων του μεγαλύτερου fund σταθερού εισοδήματος στον κόσμο, της PIMCO, δηλώνει ότι η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει το ελληνικό πρόβλημα με δραστικά μέτρα, «βάζοντας πλάτη» για μια μεγάλη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ώστε αυτό να μειωθεί από το 140% του ΑΕΠ στο 90% και να γίνει βιώσιμη η εξυπηρέτησή του.

Ο ελληνικός λαός δεν θα αντέξει για πολύ το πρόγραμμα λιτότητας που εφαρμόζεται, τονίζει ο Ελ-Εριάν και προβλέπει ότι οι θεσμικοί επενδυτές δεν θα επιστρέψουν στις ελληνικές αγορές μέχρι να δουν ότι η ανάπτυξη αποκτά σταθερό βηματισμό. Αυτό δεν μπορεί να γίνει, όμως, όπως τονίζει με ένα βαρύ πρόγραμμα λιτότητας που εμποδίζει την ανάπτυξη.

Ο Ελ-Εριάν στέλνει μήνυμα στους Ευρωπαίους ηγέτες, ότι προς το παρόν δεν έχει πεισθεί από τις προσπάθειες που γίνονται για την έξοδο της ευρωζώνης από την κρίση, τονίζοντας ότι προς το παρόν δεν αγοράζει ελληνικά, ιρλανδικά και πορτογαλικά ομόλογα.

Την Παρασκευή, οι αγορές έδειξαν να επανέρχονται σε δυσπιστία για τις προοπτικές γρήγορης εξόδου από την κρίση, καθώς οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Άνγκελα Μέρκελ στη Σύνοδο Κορυφής, για μια σκληρή μορφή… γερμανοποίησης της οικονομικής πολιτικής όλων των κρατών της ευρωζώνης, έδειξαν να προκαλούν αρκετά έντονες αντιδράσεις, που εγγυώνται ότι μέχρι τα τέλη Μαρτίου θα συνεχισθεί ένα διπλωματικό θρίλερ στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η έκβαση του οποίου δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα ικανοποιήσει τους «παίκτες» των αγορών.

Το ευρώ υποχώρησε την Παρασκευή έναντι του δολαρίου, ενώ και στην αγορά των CDS, όπου ασφαλίζονται τα ομόλογα για τον κίνδυνο χρεοκοπίας, καταγράφεται ως ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, ειδικά αν έχει συνέχεια τις επόμενες ημέρες, η νέα αύξηση του κόστους ασφάλισης των πορτογαλικών ομολόγων κατά 8,70 μονάδες βάσης, σε επίπεδα και πάλι υψηλότερα από τις 400 μονάδες βάσης. Οι κινήσεις των spread των πορτογαλικών ομολόγων και του κόστους ασφάλισής τους θα παρακολουθούνται στενά τις επόμενες εβδομάδες, καθώς δεν έχει εκλείψει ο κίνδυνος να ανανεωθούν οι επιθέσεις στην Πορτογαλία, λόγω της νευρικότητας των αγορών, ενόψει των επόμενων κινήσεων στο διπλωματικό θρίλερ της ευρωζώνης.

Οι αναλύσεις του Σαββατοκύριακου για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής δημιουργούν αρκετό προβληματισμό, σχετικά με το αν η Ευρώπη είναι όντως έτοιμη να παρουσιάσει μια συνολική λύση για την κρίση χρέους, παρότι τις προηγούμενες ημέρες είχαν δημιουργηθεί μεγάλες προσδοκίες ενόψει της Συνόδου.

Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς ακριβώς θα λειτουργήσει ο γερμανικός εκβιασμός για την επιβολή των όρων ενός πολύ σκληρού «Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας», με δεσμεύσεις για μηδενικά δημοσιονομικά ελλείμματα και συντονισμό πεδίων της οικονομικής πολιτικής, που ως τώρα θεωρούνταν αποκλειστικά εθνικού ενδιαφέροντος (μισθοί, φόροι, όρια ηλικίας συνταξιοδότησης).

Όπως τονίζεται σε πολλά δημοσιεύματα του Σαββατοκύριακου, οι αντιδράσεις που προκάλεσαν οι γερμανικές προτάσεις ήταν έντονες. Ακόμη και κυβερνήσεις που δεν φημίζονται για την αντιγερμανική τους στάση, όπως της Αυστρίας και της Ολλανδίας, θεωρούν ότι οι γερμανικές ιδέες πηγαίνουν πολύ μακριά. Ο Βέλγος πρωθυπουργός δήλωσε ξεκάθαρα ότι το κοινωνικό μοντέλο της χώρας του θα διαλυθεί, αν περάσουν οι γερμανικές προτάσεις, ενώ η Ιρλανδία και η Κύπρος βλέπουν τον κίνδυνο να χάσουν το πλεονέκτημα της ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης των επιχειρήσεων. Ακόμη και ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί αντιδρά σθεναρά στην πρόταση για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς έχει να αντιμετωπίσει προεδρικές εκλογές.

Το ερώτημα είναι, αν τελικά απορριφθούν αρκετές από τις γερμανικές προτάσεις, πώς θα αντιδράσει η Γερμανία. Η Μέρκελ ως τώρα κρατά σκληρή γραμμή, αφήνοντας να εννοηθεί, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να εγκρίνει το Βερολίνο την ενίσχυση και διεύρυνση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Οικονομικής Σταθερότητας (EFSF), αν δεν γίνουν δεκτές οι προτάσεις της Γερμανίας για σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία και συγκράτηση των μισθών σε όλη την ευρωζώνη.

Ήδη σε αυτή την κατεύθυνση καταγράφεται μια σκλήρυνση της στάσης των Γερμανών, που μπορεί να ανιχνευθεί στις διατυπώσεις του τελικού κοινού ανακοινωθέντος της Παρασκευής. Ενώ στο κείμενο που είχε συζητηθεί αρχικά γινόταν λόγος για μεγαλύτερη «ευελιξία» του EFSF, που παραπέμπει σε νέες λειτουργίες, όπως η δυνατότητα αγοράς κρατικών ομολόγων, στο τελικό κείμενο γίνεται μια αρκετά «νερωμένη» αναφορά σε δέσμευση των ηγετών να αποκτήσει το EFSF την «αναγκαία αποτελεσματικότητα». Εκτιμάται, ότι η αφαίρεση της λέξης-κλειδί «ευελιξία» και η αλλαγή της τελικής διατύπωσης απηχούν την προσπάθεια του Βερολίνου, που είδε να μην γίνονται ευνοϊκά δεκτές οι προτάσεις του, να σταματήσει σε αυτή την φάση τα βήματα ενίσχυσης του EFSF, μέχρι να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις της Γερμανίας.

Ένα άλλο «σκοτεινό» σημείο της συμφωνίας είναι αυτό που σχετίζεται με το τραπεζικό σύστημα. Όπως επισημαίνει ο αναλυτής των Financial Times, Βόλφγκανγκ Μουντσάου, το βασικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπισθεί για να ξεπερασθεί η κρίση είναι η χαμηλή κεφαλαιακή επάρκεια των ευρωπαϊκών τραπεζών.

Οι ηγέτες συμφώνησαν μεν σε «φιλόδοξα» τεστ αντοχής των τραπεζών και δεσμεύθηκαν να προσφέρουν νέα κεφάλαια σε όσες αποδειχθεί ότι έχουν προβλήματα, αλλά ο Μουτσάου εκφράζει φόβους, ότι και αυτή την φορά τα τεστ αντοχής δεν θα είναι όσο αυστηρά απαιτείται, καθώς οι κυβερνήσεις δεν έχουν αποφασίσει στην πραγματικότητα να κλείσουν οριστικά το θέμα της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, αφού εκτιμάται ότι η συνολική «τρύπα» φθάνει τα 100-200 δις. ευρώ και οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν είναι πολιτικά έτοιμες να προχωρήσουν σε μια τόσο μεγάλη επέμβαση ενίσχυσης των τραπεζών.

Όμως, όσο οι τράπεζες έχουν σοβαρά προβλήματα κεφαλαιακής επάρκειας, τόσο θα μπλοκάρουν με τις πιέσεις τους τις αναδιαρθρώσεις χρέους που οι περισσότεροι στην αγορά θεωρούν επιβεβλημένες, για χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία. Και τόσο θα διατηρείται η απειλή παρατεταμένου εγκλωβισμού της Ευρώπης από μια κρίση που οι πολιτικές ηγεσίες υπόσχονται ότι σε δυο μήνες θα αποτελεί μια κακή ανάμνηση…