Στα πρόθυρα γενικευμένου πανικού βρίσκονται οι διεθνείς αγορές, καθώς προσλαμβάνει καθολικές διαστάσεις η απογοήτευση για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας και του παγκόσμιου τραπεζικού κλάδου ειδικότερα. Η χθεσινή διπλή επισήμανση για «συστημικούς κινδύνους» που απηύθυναν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και ο πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι, σε συνδυασμό με την υποβάθμιση των Bank of America, Wells Fargo και Citigroup από τη Moody's και επίσης με την αναπάντεχη καταψήφιση στην Βουλή των Αντιπροσώπων μιας ρύθμισης που θα εξασφάλιζε τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων από την αμερικανική κυβέρνηση, ενέτειναν την υποψία στους επενδυτές ότι το σύστημα αρχίζει πλέον να τρώει τις ίδιες του τις σάρκες. «Αυτή δεν είναι Δημοκρατία, είναι σαλαμοποίηση», δήλωσε ο ρεπουμπλικανός βουλευτής από το Κεντάκι Χαλ Ρότζερς που στήριξε για λογαριασμό του κόμματός του τη ρύθμιση αλλά «προδόθηκε» από τους συναδέλφους του που εμφορούνται από τις ιδέες για «όλο και μικρότερο κράτος, όλο και λιγότερους φόρους», που προωθεί (μαζί με την ιδεοληψία της δημοσιονομικής ευταξίας) το κινηματικό Κόμμα του Τσαγιού.
Μεγάλη είναι η αναταραχή σε όλες ανεξαιρέτως τις αγορές. Οι απώλειες για τις ευρωπαϊκές μετοχές και για το ευρώ είναι αιματηρές, ενώ κάθετη πτώση σημειώνουν και οι τιμές του πετρελαίου, των πρώτων υλών, των εμπορευμάτων εν γένει, ακόμη και του χρυσού.
Ειδικότερα, οι απώλειες για το δείκτη CAC-40 στο Παρίσι άγγιζαν το 4% ενώ για τον DAX έφθαναν στο 3,60% λίγο πριν από το μεσημέρι. Η Wall Street έκλεισε χθες το βράδυ με μεγάλες απώλειες (2,49% για τον Dow Jones, 2,94% για τον S&P 500, 2,01% για το Nasdaq), ενώ το πρωί ο ΝΙΚΚΕΙ στο Τόκιο έκλεισε με πτώση 2,07% και ο Hang Seng στο Χονγκ Κονγκ με πτώση 4,85%.
Το ευρώ υποχωρούσε από τα 1,3601 στα 1,3465 δολάρια το μεσημέρι, η τιμή του αργού στην αγορά εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης υποχωρούσε κατά 2,74 δολάρια στα 83,18 δολάρια το βαρέλι, ενώ στη λονδρέζικη αγορά ανάλογη (2,68 δολάρια) ήταν και η πτώση της τιμής του Brent που έπεφτε στα 107,68 δολάρια το βαρέλι, ενώ η τιμή του χαλκού υποχωρούσε κατά 3,3%.
Αίσθηση προκαλεί ότι τα θεωρούμενα ως «ασφαλή καταφύγια» - πλην του δολαρίου που ενισχύεται για τεχνικούς λόγους και όχι βεβαίως επειδή οι επενδυτές εμπιστεύονται την αμερικανική οικονομία - δεν πείθουν πλέον για την ασφάλειά τους τους επενδυτές. Στο Λονδίνο η τιμή του χρυσού υποχωρούσε κατά 16,12 δολάρια στα 1.766,23 δολάρια η ουγκιά, ενώ πέφτουν και οι αγορές ομολόγων. Το 10ετές ομόλογο της αμερικανικής κυβέρνησης, η απόδοση του οποίου χθες είχε υποχωρήσει σε επίπεδα-ρεκόρ, ενισχύθηκε σήμερα κατά 3 μονάδες βάσης στο 1,82%, ενώ ανοδικά κινούνται και οι αποδόσεις των γερμανικών bunds.
Οι επενδυτές αρχίζουν να αντιλαμβάνονται (όχι όμως και το Tea Party) ότι στο επίκεντρο της κρίσης - τουλάχιστον της αμερικανικής - βρίσκεται η αδυναμία της οικονομίας να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Το πρόγραμμα που εξήγγειλε χθες ο Μπερνάνκι προβλέπει την επένδυση 400 δισ. δολαρίων σε ομόλογα μακράς ωρίμανσης της κυβέρνησης, κίνηση που έχει ως σκοπό να απελευθερώσει δανειακά κεφάλαια από τις εμπορικές τράπεζες που θα ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε νέες προσλήψεις. Το 61% των ειδικών που συμμετείχαν σε έρευνα που δημοσιεύει σήμερα το Bloomberg πιστεύει ότι τα μέτρα δεν πρόκειται να βελτιώσουν την αμερικανική αγορά εργασίας ούτε να μειώσουν το ποσοστό ανεργίας από το πανύψηλο (για τα αμερικανικά δεδομένα) ποσοστό 9,1%.
«Η πρωτοβουλία ήταν ανάλογη των προσδοκιών της αγοράς, αλλά ο Μπερνάνκι τη συνόδευσε με προειδοποιήσεις για "σημαντικούς κινδύνους οικονομικής επιβράδυνσης". Μπροστά στην προοπτική διολίσθησης της οικονομίας σε μια νέα ύφεση οι επενδυτές άρχισαν να πωλούν μετοχές, προθεσμιακά συμβόλαια εμπορευμάτων και άλλα περιουσιακά στοιχεία που απαξιώνονται αν δεν υπάρχει ανάπτυξη», δήλωσε στο Bloomberg ο Σέιν Ολιβερ, επικεφαλής του κλάδου επενδύσεων της AMP Capital Investors στο Σίδνεϊ.