Οι φόβοι ανεξέλεγκτης κοινωνικής έκρηξης στην Ελλάδα, που καλείται να συνθηκολογήσει πλήρως στους γερμανικούς όρους για ένα νέο μνημόνιο και δάνειο διάσωσης με αμφίβολη κατάληξη, έρχονται και πάλι στο προσκήνιο της παγκόσμιας επικαιρότητας: η δραματική κατάληξη των διαδηλώσεων στο κέντρο της Αθήνας, με ένα νεαρό διαδηλωτή να δίνει μάχη για τη ζωή του στη μονάδα εντατικής του Γενικού Κρατικού Νίκαιας, αναζωπυρώνει τις ανησυχίες για ανεξέλεγκτες εξελίξεις στο πιο κρίσιμο στάδιο των διεθνών διαπραγματεύσεων για την τύχη της χώρας. Παρά την επικοινωνιακή «συσκότιση» στο εσωτερικό, λόγω της συμμετοχής της ΕΣΗΕΑ στη χθεσινή γενική απεργία, τα γεγονότα στο κέντρο της Αθήνας έκαναν το γύρο του κόσμου μέσω των διεθνών media. Η χθεσινή πορεία στο κέντρο της Αθήνας κατέληξε σε μια πρωτοφανούς βιαιότητας επίθεση αστυνομικών σε ομάδα διαδηλωτών από το χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, στη διάρκεια της οποίας νεαρός διαδηλωτής δέχθηκε βαριά χτυπήματα στο κεφάλι και νοσηλεύεται πλέον σε κρίσιμη κατάσταση.
Τα χθεσινά γεγονότα έρχονται ως δραματική κορύφωση του έντονου πολιτικού και κοινωνικού αναβρασμού που προκαλεί η εν εξελίξει διαπραγμάτευση με τους επίσημους πιστωτές της χώρας για δεύτερο δάνειο διάσωσης, το οποίο η Γερμανία απαιτεί να συνοδευθεί από βαρύτατες δεσμεύσεις της κυβέρνησης για ένα νέο σκληρό πρόγραμμα λιτότητας, που θα συνδυασθεί και με ταπεινωτική παροχή ενεχύρων στους πιστωτές για την κάλυψη της νέας χρηματοδότησης.
Τα γεγονότα της χθεσινής ημέρας δείχνουν ότι στη χώρα ασκούνται πλέον ακραίες αντίρροπες δυνάμεις και παραμένει απολύτως αβέβαιο πώς θα καταλήξει αυτή η διελκυστίνδα:
- Από τη μια πλευρά, η γερμανική κυβέρνηση αφήνει με κάθε σαφήνεια να διαφανεί ότι η Ελλάδα θα πρέπει να «ματώσει» για εξασφαλίσει το νέο δάνειο διάσωσης, παρότι τις προηγούμενες ημέρες έδειξε ότι είναι έτοιμη να εγκρίνει και πάλι μια χρηματοδοτική στήριξη, προκειμένου να αποφευχθεί αποσταθεροποίηση της ευρωζώνης. Ο Γερμανός υφυπουργός Οικονομικών Γιοργκ Άσμουσεν δήλωσε χθες ότι το θέμα της Ελλάδας θα συζητηθεί στο Eurogroup της Δευτέρας, αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να ληφθούν αποφάσεις. Είναι προφανές ότι οι Γερμανοί επιδιώκουν με τον τρόπο αυτό να μεγιστοποιήσουν την πίεση στην κυβέρνηση, για μια συμφωνία με πλήρη επιβολή των όρων τους.
- Από την άλλη, όμως, τα δραματικά χθεσινά γεγονότα στο κέντρο της Αθήνας, σε συνδυασμό με τα μεγάλα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση και συνολικότερα το πολιτικό σύστημα μέσα σε αυτή την κρίση, τροφοδοτούν εκ νέου τους φόβους για ανεξέλεγκτες αντιδράσεις, που θα παραπέμπουν σε ημέρες Δεκεμβρίου 2008. Από τη μάχη με τη ζωή που δίνει ο βαριά χτυπημένος νεαρός διαδηλωτής θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό αν η κυβέρνηση θα βρεθεί, όπως και η προηγούμενη τον Δεκέμβριο του 2008, μπροστά σε «εκρηκτικές» καταστάσεις στο κέντρο της Αθήνας.
Οι ανησυχίες για την έκβαση της κρίσης στην Ελλάδα και, συνολικότερα, στην ευρωζώνη προκάλεσαν χθες μεγάλη πίεση στην ισοτιμία του ευρώ, που υποχώρησε και πάλι κάτω από τα επίπεδα του 1,43 έναντι του δολαρίου. Στις ανησυχίες των αγορών για την Ελλάδα ήλθε να προστεθεί η χθεσινή προειδοποίηση της Standard & Poor’s για την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος της Πορτογαλίας, το οποίο, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, ίσως χρειασθεί πολύ μεγαλύτερη στήριξη από όσο έχει προβλεφθεί, με συνέπεια να προκληθεί και νέα πίεση στην πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας.
Τα στελέχη της ελληνικής τραπεζικής αγοράς δεν έκρυβαν χθες την ανησυχία τους για τις εξελίξεις. Αρκετοί τόνιζαν ότι αν σε αυτή την φάση εκδηλωθούν ανεξέλεγκτες κοινωνικές και πολιτικές πιέσεις σε μια ήδη αδύναμη κυβέρνηση, που αντιμετωπίζει τεράστια δυσκολία στη διαπραγμάτευση του νέου μνημονίου και στον έλεγχο των ενδοκυβερνητικών συγκρούσεων, η οικονομική κρίση μπορεί πολύ γρήγορα να εκτραπεί σε πολιτική κρίση, με απρόβλεπτη κατάληξη.