Το πρώτο «κούρεμα» πιστωτών στην Ευρώπη

Με τις αποφάσεις της 25ης Μαρτίου, οι αγορές δεν χρειάζεται να ανησυχούν για «κουρέματα» κρατικού χρέους πριν από το 2013. Όμως, τις επόμενες ημέρες θα διεξαχθεί μια λεπτή διαπραγμάτευση για το πρώτο «κούρεμα» πιστωτών, στο οποίο είναι πολύ πιθανό να υποβληθούν τράπεζες.

Στις 31 Μαρτίου ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των stress test των ιρλανδικών τραπεζών και πολύ γρήγορα μετά το ορόσημο αυτό θα συμφωνηθεί πώς θα υποστηρίξει το Δουβλίνο με νέα κεφάλαια τις τράπεζες, ανάλογα με το μέγεθος της «τρύπας» στα κεφάλαιά τους, που θα έχει προσδιορισθεί από τους ελέγχους.

Η Ιρλανδία ως γνωστόν διασώθηκε από τη χρεοκοπία με ένα «πακέτο» στήριξης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Οικονομικής Σταθερότητας, το οποίο προβλέφθηκε εξαρχής ότι θα κατευθυνόταν στο μεγαλύτερο μέρος του για τη στήριξη του προβληματικού τραπεζικού συστήματος της χώρας, το οποίο παρέσυρε και το Δημόσιο σε μια μεγάλη περιπέτεια, επειδή η προηγούμενη –και ήδη ταπεινωτικά συντετριμμένη στις πρόσφατες εκλογές- κυβέρνηση είχε εγγυηθεί στο σύνολό τους τα «ανοίγματα» των τραπεζών προς καταθέτες και πιστωτές.

Τα μηνύματα που στέλνει η νέα κυβέρνηση της Ιρλανδίας έχουν θορυβήσει την ΕΚΤ και τις κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Γαλλίας και άλλων ευρωπαϊκών κρατών, οι μεγάλες τράπεζες των οποίων είχαν δανείσει τεράστια ποσά στις ιρλανδικές, για να χρηματοδοτηθεί ένα «θαύμα» στην τοπική αγορά ακινήτων, που τελείωσε με μια παταγώδη κατάρρευση. Δεν είναι τυχαίο, ότι η Μέρκελ και ο Σαρκοζί βρήκαν «πατήματα» για να αναβάλλουν τις αποφάσεις για τη μείωση του επιτοκίου του ιρλανδικού δανείου διάσωσης, καθώς είναι το τελευταίο χαρτί για να πιέσουν τη νέα κυβέρνηση του Δουβλίνου, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα για τους πιστωτές των ιρλανδικών τραπεζών.

Η ουσία είναι, ότι από το συνολικό χρηματοδοτικό άνοιγμα που υπάρχει αυτή τη στιγμή προς τις ιρλανδικές τράπεζες ένα σημαντικό μέρος του (πάνω από 16 δις. ευρώ) αφορά διατραπεζικές απαιτήσεις από δάνεια χαμηλής εξασφάλισης, που έχουν χορηγήσει τράπεζες της ευρωζώνης. Γι’ αυτό το σκέλος των χρηματοδοτήσεων, η ιρλανδική κυβέρνηση εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο, αν διαπιστωθεί ότι οι τράπεζες έχουν μεγάλες ανάγκες νέων κεφαλαίων, να μετατραπούν σε μετοχές, κάτι που ισοδυναμεί με ένα τεράστιο «κούρεμα» πιστωτών.

Στέλεχος της ιρλανδικής κυβέρνησης προειδοποίησε με μεγάλη σαφήνεια, ότι οι πιστωτές των ιρλανδικών τραπεζών δεν θα πρέπει να περιμένουν ότι θα πάρουν πίσω όλα τα κεφάλαιά τους: «Υπάρχουν πολλοί στην Ευρώπη, που θέλουν να δώσει η Ιρλανδία μια εγγύηση σε όλους τους πιστωτές των τραπεζών, περιλαμβανομένων των senior bondholders και κάθε άλλου πιστωτή. Η πραγματικότητα είναι, ότι αν αυτή η εγγύηση υπονομεύει την ίδια την φερεγγυότητα του ιρλανδικού κράτους, τότε η κυβέρνησή μας δεν μπορεί να την εγκρίνει», δήλωσε ο Ιρλανδός υπουργός.

Η πραγματική διαπραγμάτευση για το μέλλον των ιρλανδικών τραπεζών και των πιστωτών τους θα διεξαχθεί τις επόμενες ημέρες ανάμεσα στην κυβέρνηση του Δουβλίνου και στους τραπεζίτες της ΕΚΤ, από τους οποίους ζητείται να προσφέρουν νέα μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση στις ιρλανδικές τράπεζες, η οποία θα υποκαταστήσει τη χρηματοδότηση που έχει δώσει η ιρλανδική κεντρική τράπεζα, με την εγγύηση του Δημοσίου. Όσο πιο «γενναιόδωρη» φανεί η ΕΚΤ, τόσο μικρότερες είναι οι πιθανότητες ενός «κουρέματος» των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών που έχουν άκριτα δανείσει τεράστια ποσά στις ιρλανδικές.

Σε κάθε περίπτωση, από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων της Ιρλανδίας θα φανεί αν θα ανοίξει η πρώτη «τρύπα» στο μοντέλο διευθέτησης της κρίσης χρέους, το οποίο θέλει τους πολίτες των «προβληματικών» χωρών να παίρνουν όλο το βάρος του κόστους, με οδυνηρά προγράμματα λιτότητας και τους τραπεζίτες και επενδυτές των αγορών να προστατεύονται πλήρως από ζημιές, που θα αναλογούσαν στη δική τους ευθύνη για τη δημιουργία της «φούσκας» χρεών. Θα είναι ενθαρρυντικό, παρ’ όλες τις αναταράξεις που θα προκληθούν στις αγορές, αν επιτέλους ένα μέρος των ζημιών περάσει για πρώτη φορά σε τράπεζες.