Φράσεις όπως «Φοβού τους Ελληνες και δώρα φέροντας», «η Ρώμη καίγεται», «ισπανική αρένα» και «η Πόλη του Φωτός χάνει τη λάμψη της» αποτυπώνουν την τρέχουσα δυσάρεστη κατάσταση που επικρατεί στην Ευρωζώνη. Οι διαστάσεις που λαμβάνει το τελευταίο διάστημα η δημοσιονομική κρίση μοιάζουν ανεξέλεγκτες, ενώ πλέον απειλείται και ο πυρήνας της Ε.Ε. Αναλυτές και οικονομολόγοι προειδοποιούν πως ο χρόνος αρχίζει να μετρά αντίστροφα και εάν οι ευρωπαίοι συνεχίσουν να ολιγωρούν, είναι θέμα χρόνου να ξεσπάσει μία χρηματοοικονομική κρίση τύπου Lehman Brothers. Σφίγγει ο κλοιός γύρω από την Ισπανία
O κλοιός αρχίζει να σφίγγει και γύρω από την Ισπανία. Στη δημοπρασία εντόκων γραμματίων που προχώρησε την Τρίτη το ισπανικό δημόσιο, το κόστος δανεισμού διπλασιάστηκε από τις προηγούμενες αντίστοιχες δημοπρασίες. Συγκεκριμένα, η Μαδρίτη άντλησε 2,01 δισ. ευρώ από τη σημερινή δημοπρασία εντόκων γραμματίων 3μηνης διάρκειας, όπου η μέση απόδοση διαμορφώθηκε στο 5,11% από 2,292%. Επίσης, άντλησε 0,97 δισ. ευρώ από έντοκα 6μηνης διάρκειας, όπου η μέση απόδοση διαμορφώθηκε στο 5,227% από 3,302%.
Παράλληλα συνεχίζεται η διεύρυνση των spreads των ιταλικών ομολόγων, γεγονός αποτελεί ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό σημάδι για την Ισπανία, που αποδεικνύει ότι η αγορά δυσπιστεί απέναντί της, παρά το γεγονός ότι έχει προχωρήσει σε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις, με απώτερο σκοπό να «τιθασεύσει» το δημοσιονομικό της χρέος. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι προσπάθειες δεν βρίσκουν ανταπόκριση.
Μέτρα ζητά η Fitch
Μάλιστα η Fitch έκρουσε καμπανάκι στην ισπανική κυβέρνηση πως θα πρέπει να νομοθετήσει επιπλέον μέτρα ώστε να επιτύχει τους στόχους που έχουν τεθεί για το έλλειμμα στο πλαίσιο του υφιστάμενου προγράμματος σταθερότητας της χώρας, Όπως αναφέρει ο διεθνής οίκος, αν η νέα κυβέρνηση θέλει να βελτιώσει τις προσδοκίες της αγοράς σε ό,τι αφορά την ικανότητά της να αναπτυχθεί και να μειώσει το χρέος εντός των ορίων της ευρωζώνης, θα πρέπει να εκπλήξει θετικά τους επενδυτές με ένα φιλόδοξο και ριζοσπαστικό πρόγραμμα δημοσιονομικών και δομικών μεταρρυθμίσεων. Η Ισπανία είναι προσηλωμένη στη δημοσιονομική πειθαρχία και έχει ένα ισχυρό ιστορικό λήψης επιπλέον μέτρων για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων που θέτει, σχολιάζει η Fitch. Σύμφωνα με τις βασικές εκτιμήσεις του οίκου, το δημόσιο χρέος της θα αγγίξει το 72% του ΑΕΠ, επίπεδο που είναι διατηρήσιμο παρά τα υψηλότερα επιτόκια. Ωστόσο, το ρίσκο αυτής της πρόβλεψης είναι υψηλό και αυξάνεται λόγω της έντασης της κρίσης στην ευρωζώνη μετά τις συνόδους της Ε.Ε. και του G20.
H Ιταλία δεν διέφυγε τον κίνδυνο
Οσον αφορά τη γειτονική μας Ιταλία, παραμένει στο στόχαστρο των αγορών, παρά την παραίτηση Μπερλουσκόνι και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Μάριο Μόντι. Τώρα, η νέα ιταλική κυβέρνηση καλείται να πείσει τις αγορές πως η οικονομία θα επισπεύσει τις μεταρρυθμίσεις ώστε να επιστρέψει σε αναπτυξιακή τροχιά και να περιοριστεί το χρέος. Ο τεχνοκράτης Μάριο Μόντι αναλαμβάνει βαρύ φορτίο, να εφαρμόσει το πακέτο οικονομικής σταθερότητας, που περικλείει τα αυστηρότατα μέτρα λιτότητας τα οποία απαιτούν οι Βρυξέλλες. Αν και το έργο μοιάζει τιτάνιο, ο Μόντι έχει τη φήμη ανθρώπου που δεν διστάζει να συγκρουστεί, προκειμένου να επιβάλει την πολιτική του. Εχει άλλωστε στο ενεργητικό του δύο μεγάλες νίκες επί κολοσσών -της General Electric και της Microsoft-, ενώ ήταν επίτροπος με αρμοδιότητες για τον Ανταγωνισμό. Τώρα ο Μόντι θα πρέπει να τα βάλει με τη Λερναία Υδρα του τεράστιου χρέους της χώρας του, κάτι που αναπόφευκτα θα τον φέρει σε τροχιά σύγκρουσης με διάφορα κοινωνικά στρώματα. Εχει, πάντως, ήδη φανερώσει τις προθέσεις του, ότι δηλαδή δεν θα διστάσει να συγκρουστεί με όποιον χρειάζεται προκειμένου να πετύχει τους στόχους του: «Η ανάπτυξη» δήλωσε «απαιτεί δομικές μεταρρυθμίσεις, την ακύρωση προνομίων και τη συμμετοχή όλων των κοινωνικών στρωμάτων».
Επόμενο θύμα η Γαλλία;
Θέση πρωταγωνιστή στην κλιμάκωση της ευρωπαϊκής κρίσης έχει λάβει η Γαλλία. Μπορεί η γαλλική οικονομία να είναι πιο εύρωστη από τις οικονομίες των χωρών της περιφέρειας, όμως, με την Ιταλία να βουλιάζει όλο και βαθύτερα στην κρίση, οι αναλυτές και οι οικονομολόγοι έχουν ήδη αρχίσει να δείχνουν προς την πλευρά της Γαλλίας ως το επόμενο θύμα της μετάδοσης. Τα spreads των 10ετών γαλλικών ομολόγων εκτινάχθηκαν έως τις 190 μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο 20 ετών, σημειώνοντας άνοδο μεγαλύτερη των 60 μονάδων βάσης από την περασμένη εβδομάδα.
Πηγές ανησυχίας τράπεζες και οικονομία
Η βασική ανησυχία είναι η έκθεση του γαλλικού τραπεζικού συστήματος στα ιταλικά, στα ελληνικά και τα ισπανικά ομόλογα, που αγγίζει τα 600 δισ. ευρώ, και είναι η μεγαλύτερη που έχει χώρα της Ευρωζώνης, ενώ πάνω από τα μισά είναι τοποθετημένα αποκλειστικά στην Ιταλία. Τις χείριστες εκτιμήσεις επιφυλάσσει έκθεση ενός think tank για τη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, η οποία κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες. Οι συγγραφείς της έκθεσης υπογράμμισαν την πραγματική ανησυχία ότι η Γαλλία αμαυρώθηκε από το χαμηλό ποσοστό προόδου σχετικά με την προσαρμογή της στην οικονομική κρίση. Σύμφωνα με τα κριτήρια προσαρμογής, η Γαλλία τοποθετείται στην 15η θέση στην Ευρωζώνη, ακολουθώντας τη Γερμανία, η οποία χαρακτηρίζεται ως «σχεδόν τέλειος εκτελεστής των μεταρρυθμίσεων». Ανάμεσα στις 6 χώρες της Ευρωζώνης με αξιολόγηση ΑΑΑ, η Γαλλία επιτυγχάνει με μεγάλη διαφορά τη χαμηλότερη κατάταξη στον γενικό έλεγχο κατάστασης, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Λισαβόνας στην έκθεση του Euro Plus Monitor 2011. «Τα αποτελέσματα είναι πολύ μέτρια για μια χώρα που θέλει να διασφαλίσει τον ηγετικό της ρόλο» υποστηρίζει η μελέτη. Στη σελίδα 72 του Συνολικού Δείκτη Υγείας της οικονομίας, η Γαλλία βρίσκεται στην 13η θέση ανάμεσα στις 17 χώρες της Ευρωζώνης, μπροστά από την Ιταλία (14η), αλλά πίσω από την Ισπανία (12η).