Μετατρέποντας τα ασημικά του κράτους σε μπακίρια

«Σε δυο χρόνια κινδυνεύουμε να χρεοκοπήσουμε. Πουλάμε περιουσία για να αποφύγουμε τη χρεοκοπία. Πάσα προσφορά δεκτή. Πληροφορίες: Ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών»: Μια τέτοια αγγελία θα μπορούσε να βρίσκεται δημοσιευμένη από σήμερα στις στήλες του διεθνούς οικονομικού Τύπου, προσκαλώντας διεθνείς επιχειρήσεις και επενδυτικές τράπεζες στο μεγάλο πάρτι των ελληνικών ιδιωτικοποιήσεων.

Το οικονομικό ερώτημα που τίθεται, μετά τη δεσμευτική συμφωνία του Γ. Παπανδρέου με τους ηγέτες της ευρωζώνης για έσοδα 50 δις. ευρώ μέσα στα επόμενα, λίγα χρόνια θα μπορούσε απλά να τεθεί ως εξής: αν κάποιος πωλούσε το σπίτι του, για να μην του το κατασχέσει η τράπεζα σε τρεις μήνες και όλοι στην αγορά το γνώριζαν, θα έβρισκε έστω και έναν αγοραστή διατεθειμένο να πληρώσει την εμπορική αξία του σπιτιού; Η εξίσου απλή απάντηση είναι: «όχι»!

Ας ξεκαθαρίσουμε εξαρχής ότι σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι να αναπτύξουμε τη θεωρία μας για τις ιδιωτικοποιήσεις. Κάθε άποψη για το θέμα είναι σεβαστή, αλλά εν προκειμένω το ερώτημα είναι άλλο: πόσο λογικό και βιώσιμο μπορεί να είναι το σχέδιο που συμφώνησαν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή ο Έλληνας πρωθυπουργός και οι ομόλογοί του, με τελικό στόχο την έξοδο της Ελλάδας από την παγίδα του υπερβολικού χρέους; Και πόσο, τελικά, επωφελές θα είναι για το Ελληνικό Δημόσιο και τους φορολογούμενους πολίτες;

Ας δούμε πρώτα τι λέει το σχέδιο: εν ολίγοις, οι ηγέτες της ευρωζώνης, με πρώτη την Άνγκελα Μέρκελ, απέρριψαν μετ’ επαίνων κάθε σκέψη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης στη χώρα μας για να μειώσει το δυσβάστακτο χρέος της. Η πρόταση για (φθηνό) δανεισμό στην Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Οικονομικής Σταθερότητας, ώστε να αγορασθούν από την Αθήνα σε χαμηλότερη τιμή από την ονομαστική τους αξία ελληνικά ομόλογα, απορρίφθηκε οριστικά.

Τι έμεινε; Μια συμφωνία, βάσει της οποίας καλείται η Ελλάδα να μειώσει μόνη της το τεράστιο χρέος, προχωρώντας σε μαζικές πωλήσεις (ας μην κρυβόμαστε: αξιοποίηση περιουσίας με τέτοια έσοδα σε τόσο σύντομο χρόνο είναι απλώς αδύνατη) εταιρειών και ακινήτων, που το Ελληνικό Δημόσιο συγκέντρωσε στην περιουσία του από το 1830 μέχρι σήμερα. «Έχετε μια περιουσία αξίας 300 δις. ευρώ. Πουλήστε, λοιπόν, για να ξεχρεώσετε», είναι η επιταγή των Γερμανών προς την ελληνική κυβέρνηση.

Από την πλευρά των εταίρων-πιστωτών μας, η πρόταση φαίνεται να έχει ξεκάθαρη λογική. Από την οπτική της ελληνικής κυβέρνησης, όμως, και του δημοσίου συμφέροντος είναι εντελώς παράλογη! Γιατί, πολύ απλά, όταν ενημερώνεις σύσσωμη τη διεθνή αγορά, ότι η τελευταία σου ελπίδα για να αποφύγεις τη χρεοκοπία, αφού δεν υπάρχει στον ορίζοντα οποιαδήποτε πιθανότητα να σε υποστηρίξουν οι εταίροι σου, είναι να ξεπουλήσεις τα ασημικά του κράτους με προκαθορισμένο και αρκούντως ανελαστικό χρονοδιάγραμμα, τότε η κοινή λογική λέει, ότι δημιουργείς για τη δημόσια περιουσία μια αγορά με απόλυτη κυριαρχία των ενδιαφερόμενων αγοραστών (buyer’s market).

Σε μια αγορά, όπου εκ των προτέρων χάνεται κάθε έννοια ισορροπίας ανάμεσα στον πωλητή και τον αγοραστή, η έννοια της αξίας μπορεί να είναι πολύ σχετική. Εμείς μπορούμε όσο θέλουμε να αποτιμούμε την αξία της δημόσιας περιουσίας στα 300 δις. ευρώ, αλλά οι ενδιαφερόμενοι έχουν όλη την ευχέρεια να την αποτιμήσουν 100 δις. ευρώ και να μην δώσουν τελικά ούτε σεντς πάνω από τα 50 δις. ευρώ, που είναι ο ανελαστικός εισπρακτικός στόχος της κυβέρνησης.

Σε μια αγορά με ασύμμετρη πληροφόρηση, όπου μόνο ο πωλητής ενός ακινήτου και ο πιστωτής του γνωρίζουν ότι έχει απόλυτη και άμεση ανάγκη να το πουλήσει, ο πωλητής έχει αρκετές ελπίδες να πουλήσει το σπίτι σε καλή τιμή. Στην αγορά της δημόσιας περιουσίας, όπως αυτή θα διαμορφωθεί όταν όλοι γνωρίζουν, ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να πουλήσει για να μην χρεοκοπήσει και να εισπράξει ένα προκαθορισμένο ελάχιστο ποσό σε προκαθορισμένο χρόνο, το Δημόσιο δεν έχει την παραμικρή ελπίδα να προσελκύσει αγοραστές που θα προτείνουν δίκαιες τιμές.

Αυτή είναι στην πραγματικότητα η ιστορική ήττα της Ελλάδας στη διαπραγμάτευση της Παρασκευής, πέρα από τις ανόητες θριαμβολογίες για τη μείωση κατά 1% του επιτοκίου του δανείου των 110 δις. ευρώ, ή την επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του από 4,5 σε 7,5 χρόνια: οι καλοί μας εταίροι, αρνούμενοι να χρηματοδοτήσουν την Ελλάδα για να μειώσει το χρέος της, ώστε όλοι να βγουν κερδισμένοι (win-win scenario, που θα έλεγε και ο αγγλομαθής πρωθυπουργός μας), σπρώχνουν την Ελλάδα στην άβυσσο ενός γενικού ξεπουλήματος προ της επαπειλούμενης χρεοκοπίας, από το οποίο θα είναι σίγουρα χαμένο το Ελληνικό Δημόσιο και σίγουρα κερδισμένα τα ευρωπαϊκά, κυρίως, κεφάλαια, που ευγενώς θα προσφερθούν να μας «ανακουφίσουν» από κρατικά ασημικά που μόνοι μας ξεπουλάμε σαν μπακίρια.

Ήδη πριν ανακοινωθεί η συμφωνία των Βρυξελλών, η τηλεόραση του “Bloomberg” είχε φιλοξενήσει ένα ρεπορτάζ, στον τίτλο του οποίου οι ελληνικές ιδιωτικοποιήσεις περιγράφονταν ως «fire sale», δηλαδή σαν εκποίηση σε εξευτελιστικές τιμές, λόγω της επαπειλούμενης χρεοκοπίας της χώρας. Μακάρι ο Γιώργος Παπανδρέου και η κυβέρνηση του να ξέρουν κάποιο κρυφό πολιτικό μυστικό, που θα οδηγήσει στην πλήρη διάψευση τέτοιων εκτιμήσεων. Επειδή, όμως, ουδέποτε στην ιστορία έχει καταγραφεί πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων από χώρα εποπτευόμενη από το ΔΝΤ σε δίκαιες τιμές, ας μας επιτρέψουν να αμφιβάλλουμε.