Βαθιά ανάσα στο μαραθώνιο των τραπεζών

Ξαφνικά, μέσα στον ορυμαγδό πιέσεων της κρίσης, οι Ελληνικές τράπεζες πήραν χθες μια βαθιά ανάσα: το spread «γονάτισε» κάτω από τις 840 μονάδες, στις τραπεζικές μετοχές εμφανίσθηκαν φαινόμενα… ελατηρίου (άλμα 7,5% για τον τραπεζικό δείκτη FTSE, ύστερα από πολλές «ζοφερές» συνεδριάσεις), ενώ ένας άνεμος αισιοδοξίας για αποτελεσματικά μέτρα εξόδου της ευρωζώνης από την κρίση χρέους άρχισε να πνέει και στην Αθήνα. «Ήταν μια ανάσα. Μια βαθιά ανάσα. Αλλά μπροστά έχουμε ένα δύσκολο μαραθώνιο που δεν έχει τελειώσει», τόνιζαν έμπειρα τραπεζικά στελέχη.

Όπως υπογραμμίζουν, οι χθεσινές εντυπωσιακά θετικές εξελίξεις στις αγορές, δεν απομακρύνουν οριστικά την αβεβαιότητα, αν και δείχνουν ότι επιτέλους κάτι κινείται για να αναχαιτιστεί η κρίση:

- Τα ελληνικά δεκαετή ομόλογα είχαν μέσα σε λίγα 24ωρα θεαματικά κέρδη, καθώς το spread συμπιέσθηκε περίπου κατά 150 μονάδες βάσης. Δεν θα πρέπει να παραβλέπεται, όμως, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, ότι πίσω από αυτή την εξέλιξη, αλλά και από την «επιτυχία» της Πορτογαλίας, που κατάφερε να καλύψει τη δημοπρασία 10ετών ομολόγων, με απόδοση χαμηλότερη από το κρίσιμο όριο του 7%, βρίσκεται το «μαγικό χέρι» της ΕΚΤ.

- Σύμφωνα με υπολογισμούς της Nomura, η κεντρική τράπεζα μέσα σε δύο ημέρες δαπάνησε έως και 1,5 δις. ευρώ για αγορές ομολόγων της περιφέρειας, κυρίως πορτογαλικών, προκειμένου να απομακρύνει τις ισχυρές πιέσεις της αγοράς, να πετύχει η κρίσιμη πορτογαλική δημοπρασία και να δοθεί χρόνος στους πολιτικούς να αναλάβουν πρωτοβουλίες. «Κάθε απογοήτευση της αγοράς από “στραβοπατήματα” στο Eurogroup της Δευτέρας, ή στη Σύνοδο Κορυφής της 4ης Φεβρουαρίου, θα επαναφέρει τις πιέσεις στα spread», τόνιζαν έμπειρα τραπεζικά στελέχη.

- Στο Χρηματιστήριο, η αλλαγή του κλίματος ήταν εμφανής, όπως και η προσπάθεια όσων «σορτάριζαν» αγρίως τις τραπεζικές μετοχές να κλείσουν εσπευσμένα θέσεις, με αποτέλεσμα να γίνουν οι βασικοί συντελεστές στην αλματώδη άνοδο του τραπεζικού δείκτη. Το +7,5% της χθεσινής συνεδρίασης, με κέρδη της τάξεως του 5% για τον Γενικό Δείκτη, είναι μια ενθαρρυντική ένδειξη, ότι οι συνθήκες ακραίας απαξίωσης των ελληνικών τραπεζών στο ΧΑ είχαν οδηγήσει σε υπερβολικά χαμηλές αποτιμήσεις. Όμως, αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι άρχισε ένα ράλι με διάρκεια για τις τραπεζικές μετοχές, προειδοποιούν χρηματιστηριακοί αναλυτές: θα χρειασθούν πολλά ακόμη βήματα προόδου στο μέτωπο της διαχείρισης της ελληνικής κρίσης χρέους, για να «ξεθωριάσει» το σενάριο «κουρέματος» των πιστωτών, το οποίο βρίσκεται πίσω από τη μεγάλη πτώση των τραπεζικών μετοχών. Εξάλλου, οι αγορές γνωρίζουν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειασθούν και νέα κεφάλαια μέσα στο 2011 και αυτό αποτελεί μια μόνιμη πηγή πιέσεων στις αποτιμήσεις.

Αυτό που περιμένουν το επόμενο δίμηνο τα τραπεζικά στελέχη είναι να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη του υπουργού Οικονομικών, ότι θα ληφθούν αποφάσεις μεγάλης σημασίας από την πολιτική ηγεσία της ευρωζώνης, που θα δώσουν οριστικά τέλος στις αμφιβολίες των αγορών για τη βιωσιμότητα των υπερχρεωμένων οικονομιών της περιφέρειας. «Μόνο έτσι θα δούμε μια σταθερή πτώση στα spread των ομολόγων, που θα μειώσει τις πιέσεις ρευστότητας στις τράπεζες, ανοίγοντας και πάλι το δρόμο για αύξηση των χορηγήσεων», τονίζει αναλυτής μεγάλης ελληνικής τράπεζας.

Από τις καταιγιστικές δηλώσεις και «διαρροές» στα media από τα κέντρα αποφάσεων της ευρωζώνης φαίνεται ότι ο γενικός προσανατολισμός για την έξοδο από την κρίση χρέους οδηγεί σε δύο κατευθύνσεις: αφενός θα ενισχυθούν τα «εργαλεία» της ευρωζώνης για παροχή ρευστότητας στις ασθενέστερες οικονομίες (με αύξηση των κεφαλαίων του προσωρινού μηχανισμού στήριξης και περισσότερη «ευελιξία» στις παρεμβάσεις του) και, αφετέρου, θα υπάρξει συμφωνία για δρακόντεια επιβολή της δημοσιονομικής πειθαρχίας, με αυτόματο μηχανισμό κυρώσεων, κεντρική παρακολούθηση της δημοσιονομικής πολιτικής και άλλα μέσα ελέγχου των ελλειμμάτων και του χρέους.

Αυτά τα μέτρα γενικά θεωρείται ότι ανταποκρίνονται στη «συνταγή» που ζητούν οι αγορές για την έξοδο από την κρίση χρέους της ευρωζώνης και θα μετριάσουν τις πιέσεις. Όμως, πολλοί αναλυτές εξακολουθούν να αμφισβητούν αυτή τη στρατηγική. Σε άρθρο του στους Financial Times, ο καθηγητής του Χάρβαρντ και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Κεν Ρόγκοφ, τόνισε ότι «η μακροοικονομική πολιτική της ευρωζώνης χαρακτηρίζεται από τόση έλλειψη συνοχής σε τόσα πολλά επίπεδα, που δεν ξέρει κανείς από πού να αρχίσει. Η βασική στρατηγική είναι να ελπίζουν, ότι η δημοσιονομική σύσφιξη στην περιφέρεια, συνδυασμένη με γενναιόδωρες ενέσεις ρευστότητας από τον πυρήνα θα θεραπεύσει όλες τις ασθένειες. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι οι πληθυσμοί της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και ίσως της Ισπανίας δεν μπορούν υπομείνουν επ’ αόριστο την ύφεση, για να διασφαλισθεί η εξυπηρέτηση χρεών σε ξένους πιστωτές».

Είναι λοιπόν φανερό, ότι η αφύπνιση της πολιτικής ηγεσίας της ευρωζώνης μπορεί να είναι απείρως καλύτερη από την απραξία και τους βασανιστικά αργούς ρυθμούς διαμόρφωσης αποφάσεων, αλλά δεν είναι ακόμη καθόλου βέβαιο, ότι η συνταγή που επιλέγεται για την έξοδο από την κρίση θα έχει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Οι τραπεζίτες γνωρίζουν καλά αυτούς τους κινδύνους, γι’ αυτό και δεν σπεύδουν να πανηγυρίσουν για τη χθεσινή «ανοιξιάτικη» ημέρα στις αγορές…