Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι από τις δηλώσεις του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, ο οποίος άφησε για πρώτη φορά ανοικτό το ενδεχόμενο «ήπιας» αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, και οι τραπεζίτες της ΕΚΤ πήραν... τα όπλα κατά των κυβερνήσεων της ευρωζώνης, ζητώντας τους να ξεχάσουν οποιαδήποτε σκέψη για αναδιάρθρωση, «βαριά» ή «ήπια». Με τον πιο «ηχηρό» τρόπο αποδοκίμασε αυτές τις προτάσεις ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο δεύτερος στην ιεραρχία τραπεζίτης μετά τον Ζαν Κλωντ Τρισέ: οποιασδήποτε μορφής αναδιάρθρωση του χρέους δεν θα λύσει τα προβλήματα της Ελλάδας, τόνισε χθες ο Γιούργκεν Σταρκ, αλλά θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τις τράπεζες της χώρας.
«Είναι αυταπάτη να πιστεύουμε ότι μια αναδιάρθρωση χρέους, με «κούρεμα» ή οποιαδήποτε επιμήκυνση, θα βοηθούσε να λυθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα», ανέφερε ο Σταρκ. Και πρόσθεσε ότι, αν εφαρμοσθεί πιστά το ελληνικό πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής η βιωσιμότητα του χρέους θα διασφαλισθεί και η Ελλάδα θα αποκαταστήσει τη φερεγγυότητά της.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι, μέλος τους εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, τόνισε ότι «με δεδομένο τον τρόπο λειτουργίας των αγορών, θα πρέπει κανείς είναι πολύ προσεκτικός όταν χρησιμοποιεί φράσης που στερούνται νοήματος, γιατί μετά θα κληθεί η Ελλάδα να πληρώσει το τίμημα».
Οι τραπεζίτες αντιδρούν με τέτοια ένταση ακόμη και σε σκέψεις για μια μορφή «ήπιας», εθελοντικής επιμήκυνσης του ελληνικού χρέους, γιατί φοβούνται ότι οι αγορές θα την εκλάβουν σαν προαναγγελία άλλων, «σκληρότερων» μέτρων αναδιάρθρωσης χρεών στην ευρωζώνη και η κρίση θα πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις. Επιπλέον, θυμούνται καλά ότι και στην Αργεντινή έγινε «ήπια» αναδιάρθρωση του 2001, η οποία όμως οδήγησε σε πανικό και μαζική φυγή καταθέσεων, που έφερε τελικά τη χρεοκοπία της χώρας.
Αυτή η διαμάχη πολιτικών και τραπεζιτών κρατά πολλούς μήνες και δεν φαίνεται ότι θα λήξει σύντομα. Ο Ζαν Κλωντ Τρισέ είχε αντιδράσει με οργή σε Σύνοδο Κορυφής στις αρχές του χρόνου, όπου είχε συζητηθεί και εγκριθεί επί της αρχής η πρόταση Μέρκελ και Σαρκοζί για την καθιέρωση με τροποποίηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης διαδικασιών ελεγχόμενων χρεοκοπιών στην ευρωζώνη μετά το 2013, όταν θα λειτουργήσει ο μόνιμος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας.
Ο Τρισέ είχε προειδοποιήσει τότε τους δύο ηγέτες -και είχε φροντίσει να «διαρρεύσει» στα media αυτή του η προειδοποίηση- ότι με αυτές τις ιδέες το μόνο που θα πετύχαιναν θα ήταν να κλονίσουν ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη των αγορών και να εμβαθύνουν την κρίση χρέους. Αυτή η προειδοποίηση επαληθεύθηκε πλήρως, καθώς ο φόβος της ελεγχόμενης χρεοκοπίας, που θα προκαλέσει μεγάλες απώλειες στους ιδιώτες πιστωτές, οδήγησε σε τεράστια διεύρυνση των spread των ελληνικών ομολόγων και στην υποχρεωτική «διάσωση» της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.
Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, ο Τρισέ σκοπεύει στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου να επανέλθει σε αυτή την κριτική, ζητώντας για τελευταία φορά από τους ηγέτες να εγκαταλείψουν το σχέδιο για καθιέρωση ελεγχόμενων χρεοκοπιών με αναθεώρηση της Συνθήκης. Είναι αμφίβολο, όμως, αν θα καταφέρει να σταματήσει την Μέρκελ, που θεωρεί ότι το μοίρασμα των ζημιών από την κρίση χρέους και στους ιδιώτες πιστωτές είναι μια δίκαιη πολιτική και, το σημαντικότερο, μια πολιτική που πιστεύει ότι θα ενισχύσει τη θέση της ενόψει των εθνικών εκλογών του 2013.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ τάσσεται υπέρ της συνέχισης της παροχής χρηματοδοτήσεων στην Ελλάδα, με πολύ αυστηρούς όρους, για να εξακολουθήσει η χώρα να εφαρμόζει το πρόγραμμα προσαρμογής. Αντίθετα, η γερμανική κυβέρνηση θέλει αποφύγει ένα νέο δάνειο από τον προσωρινό Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Οικονομικής Σταθερότητας και αντί γι’ αυτό προκρίνει την επιμήκυνση του χρέους προς ιδιώτες. Αυτή η άποψη, όμως, δεν είναι η μόνη που αναπτύσσεται από τις πλούσιες κυβερνήσεις του Βορρά: ακόμη και η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών, Κριστίν Λαγκάρντ, ξεκαθάρισε στο Eurogroup της Δευτέρας ότι δεν μπορεί να αποδεχθεί οποιαδήποτε συζήτηση για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Το κακό για τους Ευρωπαίους είναι ότι αυτές οι δημόσιες και συνεχείς αντιπαραθέσεις υπουργών με υπουργούς και τραπεζιτών με πολιτικούς προδίδουν έναντι των αγορών την πλήρη αδυναμία της Ευρώπης να διαχειρισθεί αποτελεσματικά τη σημερινή κρίση. Οι συνέπειες είναι ορατές καθημερινά στα spread και στα κόστη ασφάλισης των ομολόγων των χωρών της περιφέρειας. Κατά τραγική ειρωνεία, οι ίδιοι οι διαχειριστές της κρίσης έχουν καταφέρει να γίνουν οι καλύτεροι φίλοι όσων κερδοσκόπων στοιχηματίζουν σε χρεοκοπίες και στη διάλυση της ευρωζώνης...