Η είδηση πως η Proton Bank έκανε ντεμπούτο στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προκάλεσε αίσθηση στους επενδυτικούς και τραπεζικούς κύκλους. Την ίδια στιγμή φουντώνουν εκ νέου τα σενάρια ότι τον ίδιο δρόμο θα ακολουθήσουν κι άλλες τράπεζες, γεγονός που προκάλεσε ισχυρότατες πιέσεις στις τραπεζικές μετοχές κατά τη συνεδρίαση του Χ.Α. Στην περίπτωση της Proton Bank, κατόπιν εισήγησης της Τράπεζας της Ελλάδος, το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στην εφαρμογή του νέου νόμου περί εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων. Με βάση το νόμο αυτό, ιδρύθηκε "καλή τράπεζα", στην οποία μεταφέρθηκαν το σύνολο των καταθέσεων (ιδιωτών, τραπεζών και Δημοσίου) και το υγιές ενεργητικό (χαρτοφυλάκια δανείων και τίτλων) της παλαιάς τράπεζας. Η νεοϊδρυθείσα "καλή τράπεζα", η οποία θα λειτουργεί υπό το σήμα Proton, έλαβε άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος και ενισχύθηκε από το Σκέλος Εξυγίανσης του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας παρέσχε τα απαιτούμενα κεφάλαια στην "καλή τράπεζα" και αποτελεί τον μοναδικό μέτοχό της. Η "καλή τράπεζα" είναι κεφαλαιακά ισχυρή, καθώς ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας υπερβαίνει σημαντικά το εποπτικό όριο 8%, και έχει πρόσβαση σε ρευστότητα από το Ευρωσύστημα μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος. Διαθέτει νέο Διοικητικό Συμβούλιο, τα μέλη του οποίου απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης του Ελληνικού Δημοσίου, της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.Επίσης, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΤτΕ, με την εφαρμογή των νέων διατάξεων περί εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων διασφαλίζονται όλες οι καταθέσεις του συνόλου των πελατών της τράπεζας και η αδιάκοπη συνέχεια των εργασιών, οι οποίες υποστηρίζονται από το υπάρχον προσωπικό. Η νέα τράπεζα Proton απαλλαγμένη πλέον από τις αδυναμίες του παρελθόντος, είναι υγιής και συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία της". H νέα Proton είναι υγιής, είναι πλήρως κεφαλαιοποιημένη με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 10,6% και συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία της. Ο κ. Στάθης Παπαγεωργίου (πρώην διευθ. σύμβουλος της Τράπεζας FBB) αναλαμβάνει επικεφαλής του νέου διοικητικού συμβουλίου της μεταβατικής τράπεζας.
Δεν καθησύχασαν οι διαβεβαιώσεις
Η διάσωση της Proton Bank προκάλεσε ισχυρούς τριγμούς στις τραπεζικές μετοχές, οι οποίες έφτασαν να υποχωρούν ενδοσυνεδριακά έως και 30%, καθώς υπήρξαν πωλήσεις πανικού. Στελέχη του υπουργείου και της εποπτικής αρχής έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι η Proton Bank δεν αποτελεί πιλότο για το υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα και κυρίως για τις μεγάλες τράπεζες.
Η Ελλάδα δεν σχεδιάζει να αποκρατικοποιήσει άλλες τράπεζες, η Proton ήταν μια ειδική περίπτωση, υπογράμμισε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ηλίας Μόσιαλος.
«Θα πρέπει να δρομολογηθούν αυξήσεις κεφαλαίου και εφόσον διαπιστωθεί αδυναμία κάλυψής τους από ιδιώτες τότε τις καλύπτει το ΤΧΣ κεφαλαιοποιώντας τις τράπεζες» τονίζει ο ίδιος, σημειώνοντας ότι σε αυτή την περίπτωση ο ιδιώτης βλέπει το ποσοστό του να μειώνεται και όχι να ακυρώνονται οι μετοχές του όπως συνέβη στην περίπτωση της Proton.
«Μόνο σε περιπτώσεις που δεν προκύπτει ότι μπορεί να υπάρξει ανακτήσιμη αξία θα επιλεγεί και πάλι το μοντέλο της Proton κάτι που δεν φαίνεται προς το παρόν να ισχύει για τις μεγάλες τράπεζες» σημειώνουν κύκλοι της κεντρικής τράπεζας.
Οι παραπάνω δηλώσεις πάντως δεν κατάφεραν να κατευνάσουν τους φόβους ότι τελικά όλες οι τράπεζες συν το χρόνω θα οδηγηθούν στο Ταμείο και θα κρατικοποιηθούν. Οι συγκεκριμένες ανησυχίες ενισχύονται και από τα γεγονός ότι κάθε μέρα κερδίζει πόντους η τροποποίηση της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου και το μεγαλύτερο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο πως ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξή του σε γερμανική εφημερίδα δήλωσε επιφυλακτικός, εάν τελικά είναι επαρκής η μείωση 21% του ελληνικού χρέους που αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής στις 21 Ιουλίου.
Τα χειρότερα έπονται;
Η κατάσταση για τις ελληνικές τράπεζες καθίσταται δυσμενέστερη από το ενδεχόμενο μεγαλύτερου «κουρέματος» του δημόσιου χρέους, καθώς θα μπουν σε αρνητική τροχιά και θα πρέπει να κάνουν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου χωρίς να έχουν χρήματα, οπότε θα καταφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την κρατική επιτροπία. Έτσι οι Έλληνες τραπεζίτες αντιλαμβάνονται πλέον πως η Proton είναι προπομπός σημαντικών εξελίξεων στον κλάδο. Ηδη οι πέντε μεγάλες τράπεζες - Εθνική, Eurobank, Alpha, Πειραιώς και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο έχουν εγγράψει ζημίες ύψους 4,3 δισ. ευρώ για την συμμετοχή τους στο σχέδιο ανταλλαγής ελληνικού χρέους. Αν οι ελληνικές τράπεζες χρειάζονταν να προχωρήσουν σε κούρεμα 50% ομολόγων αξίας 40 δισ. ευρώ, αυτό θα σήμαινε καθαρές ζημίες ύψους 16 δισ. ευρώ περίπου και επομένως η μόνη επιλογή που θα έχουν τα ιδρύματα είναι να στραφούν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και να κρατικοποιηθούν. Υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος ανέφερε πως με το περαιτέρω «κούρεμα» οι τράπεζες θα χρειάζονταν άμεσα κεφαλαιακή ενίσχυση και, προφανώς, κρατικοποίηση, επειδή οι μέτοχοί τους δεν θα είναι σε θέση να καλύψουν το κενό κεφαλαίων. Οπότε η μοναδική τους επιλογή θα ήταν να εισέλθουν στο ΤΧΣ.
Αγωνία για την Αγροτική
Στο επίκεντρο τώρα βρίσκεται η Αγροτική, η οποία οποία χρειάζεται άμεση κεφαλαιακή ενίσχυση τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ, μετά την «εσπευσμένη» συμμετοχή της στο PSI. Σημειώνεται ότι η Αγροτική από τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων με το σύνολο του χαρτοφυλακίου της (5,2 δισ. ευρώ) υπέστη ζημιά 836 εκατ. ευρώ. Συνολικά, οι ζημιές της Αγροτικής στο εξάμηνο έφτασαν τα 905,1 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή, όπως έχει ήδη ανακοινώσει η Τράπεζα, καθιστά αναγκαίες την επικαιροποίηση του προγράμματος αναδιάρθρωσης, καθώς και την περαιτέρω αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου. Γι’ αυτό το λόγο στους τραπεζικούς κύκλους ακούγεται πως η Αγροτική Τράπεζα θα είναι η επόμενη που θα εισέλθει στο Ταμείο. Ωστόσο στην περίπτωση της ΑΤΕ προκειμένου ν' ανοίξει η πόρτα του ΤΧΣ απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, καθώς εκ της συστάσεώς του απευθύνεται αποκλειστικά σε ιδιωτικές τράπεζες.