Από τις 3 Οκτωβρίου (σ.σ. και όχι από την 1η Οκτωβρίου, όπως λέει ο νόμος, γιατί είναι Σάββατο!) αρχίζουν να τρέχουν οι προθεσμίες για τους ιδιοκτήτες που θέλουν να τακτοποιήσουν τα αυθαίρετά τους.Η προθεσμία λήγει στις 30 Νοεμβρίου και είναι εξαιρετικά ασφυκτική γιατί η κυβέρνηση επείγεται να εισπράξει τα 600 εκατ. ευρώ που αναμένει από τα παράβολα.
Αρον άρον να βάλουν 600 εκατ. ευρώ στο ταμείο... Με δεδομένο ότι οι πολεοδομίες δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στον αναμενόμενο φόρτο, το υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζεται να εκδώσει απόφαση για να γίνεται μέσω Διαδικτύου η κατάθεση των δικαιολογητικών, ώστε το ακίνητο που θα δηλώνεται να παίρνει ένα κωδικό που θα το συνοδεύει σε όλη τη διαδικασία τακτοποίησης, αλλά και στο μητρώο κατασκευών που ετοιμάζεται.
Τα αυθαίρετα κτίσματα αγγίζουν το ένα εκατομμύριο, αλλά με βάση το νόμο εξαιρούνται αυτά που έχουν κατασκευαστεί σε δάση, ζώνη αιγιαλού και παραλίας, κοινόχρηστους χώρους, ρέματα, αρχαιολογικές ζώνες και παραδοσιακούς οικισμούς, αλλά και παράνομες προσθήκες σε διατηρητέα κτίρια. Ωστόσο οι ιδιοκτήτες τους με δική τους ευθύνη μπορούν να υποβάλουν δήλωση, ώστε να κατοχυρωθούν σε περίπτωση που δικαιωθούν, για παράδειγμα μέσα από την ανάρτηση δασικών χαρτών.
Η διαδικασία τακτοποίησης θα προχωρήσει σε δύο φάσεις:
ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ
3 Οκτωβρίου-30 Νοεμβρίου. Υποβάλλονται τα εξής:
* Αίτηση με την οποία ο ιδιοκτήτης αποδέχεται την υπαγωγή του ακινήτου του στα νέα μέτρα.
* Παράβολο με την καταβολή του οφειλόμενου ποσού υπέρ του Δημοσίου. Το ύψος του καθορίζεται ανάλογα με την επιφάνεια του παράνομου κτίσματος. Είναι 500 ευρώ για χώρο έως 50 ή 100 τετραγωνικά, εφόσον πρόκειται για κύρια και μοναδική κατοικία του ιδιοκτήτη. Για 50-100 τετραγωνικά, που αποτελεί τη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, το παράβολο ανεβαίνει στα 1.000 ευρώ, ενώ για μεγαλύτερες παρανομίες κλιμακώνεται έως τα 6.000 ευρώ. Το ποσό συμψηφίζεται με το αναλογούν πρόστιμο, που θα καταβληθεί στη συνέχεια.
* Εντυπο με το οποίο θα υπολογίζεται το πρόστιμο για το αυθαίρετο κτίσμα. Θεωρητικά είναι το 15% της τιμής ζώνης της περιοχής, αλλά προβλέπονται μειωτικοί ή και αυξητικοί συντελεστές που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν τον υπερδιπλασιασμό της οφειλής, όπως π.χ. εκτός σχεδίου ακίνητο χωρίς οικοδομική άδεια.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ
Ως τις 30 Μαρτίου ο ιδιοκτήτης πρέπει να προχωρήσει με τη βοήθεια μηχανικού. Η αμοιβή του θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί. Ο νέος φάκελος θα πρέπει να περιέχει:
* Υπεύθυνη δήλωση εις διπλούν με όλα τα στοιχεία του ιδιοκτήτη, όπως ΑΦΜ, ΔΟΥ, αριθμός οικοδομικής άδειας και έτος έκδοσης, εφόσον υπάρχει. Θα αναφέρονται επίσης τα παράνομα τετραγωνικά, η χρήση του ακινήτου και η ολοκλήρωση της κατασκευής.
* Αντίγραφο του Ε-9 από το οποίο θα πιστοποιείται ο χρόνος κατασκευής. Θα τεκμηριώνεται επίσης ότι το αυθαίρετο αποτελεί κύρια και μοναδική κατοικία του ιδιοκτήτη, ώστε να έχει μείωση του αναλογούντος προστίμου κατά 50%.
* Τεχνική έκθεση που συντάσσει ο μηχανικός, στην οποία θα περιγράφονται όλα τα στοιχεία του αυθαιρέτου.
* Τοπογραφικό διάγραμμα του οικοπέδου με γεωγραφικές συντεταγμένες που θα προσδιορίζουν επακριβώς τη θέση του. Ειδικά για εντός σχεδίου ακίνητα υποβάλλεται και απόσπασμα του ρυμοτομικού σχεδίου.
ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ
Μετά τον έλεγχο των παραπάνω στοιχείων, υπάρχει η τρίτη και πλέον «φαρμακερή» φάση, της πληρωμής του προστίμου. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέσα σε τρεις μήνες και το ποσό εξοφλείται σε δόσεις μέσα σε 30 μήνες, αν πρόκειται για κατοικία, και σε 36 για τις άλλες χρήσεις. Η διαδικασία καταβολής των δόσεων θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση. Αν καταβληθεί εφάπαξ, προβλέπεται έκπτωση 20%. Καθυστέρηση στην καταβολή των δόσεων επιβαρύνεται με προσαύξηση 1% το μήνα.
Το πρόστιμο συμψηφίζεται με το παράβολο που έχει ήδη πληρώσει ο ιδιοκτήτης στην πρώτη φάση. Αν το οφειλόμενο ποσό είναι έως 400 ευρώ, τότε καταβάλλεται εφάπαξ και έως τις 30 Δεκεμβρίου 2011, χωρίς έκπτωση.
Αυθαίρετα που δεν θα δηλωθούν κρίνονται κατεδαφιστέα και επιβαρύνονται με πρόστιμο ανέγερσης ίσο με το 30% της τιμής ζώνης. Θα πληρώσουν επίσης 5% του προστίμου για κάθε χρόνο που μεσολαβεί από την ανέγερση ώς την κατεδάφιση του κτίσματος. Την ίδια επιβάρυνση θα έχουν όσοι υποβάλουν δήλωση, αλλά δεν θα ολοκληρώσουν τη διαδικασία.
Αμοιβές μηχανικών
Οι αμοιβές των μηχανικών θα καθοριστούν με κοινή υπουργική απόφαση. Από τις έως τώρα πληροφορίες προβλέπονται τα εξής:
* Για αυθαιρεσίες σε κτίσμα με άδεια, 500 ευρώ. Αν όμως έχει χαθεί ο φάκελος, τότε η αμοιβή αυξάνεται στα 1.000-2.000 ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια του κτίσματος.
* Σε κτίσματα χωρίς άδεια, 1.000 ευρώ.
Να σημειωθεί ότι οι αμοιβές των μηχανικών διαμορφώνονται έπειτα από διαπραγμάτευση, αλλά η απόφαση θα καθορίζει τη «νόμιμη αμοιβή» επί της οποίας θα υπολογίζονται οι κρατήσεις υπέρ τρίτων και οι εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία.
Μεταβιβάσεις από σήμερα μόνο με δήλωση μηχανικού
Νέος «κεραυνός» έπεσε από χθες στην αγορά ακινήτων. Η αλλαγή ήταν γνωστή από τα τέλη Αυγούστου και το τελευταίο διάστημα καταγράφηκε κατακόρυφη άνοδος στις μεταβιβάσεις.
Μόνον χθες και στην περιοχή αρμοδιότητας του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών συντάχθηκαν περίπου 2.000 συμβόλαια. Κατά κανόνα έως τώρα, τα αυθαίρετα δεν αναφέρονται στα συμβόλαια και μεταβιβάζονται «κάτω από το τραπέζι», με αποτέλεσμα το Δημόσιο να χάνει φόρους.
Με τη χθεσινή δημοσίευση του νόμου 4014 για τα αυθαίρετα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 209 τεύχος Α' της 21/9/2011), ενεργοποιήθηκε το άρθρο 23 που προβλέπει ότι όλες οι μεταβιβάσεις ακινήτων (γονική παροχή, αγοραπωλησία κ.λπ.), ακόμη και γηπέδων, συνοδεύονται από υπεύθυνες δηλώσεις του ιδιοκτήτη και του μηχανικού στις οποίες βεβαιώνουν ότι δεν υπάρχουν αυθαίρετα ή δεν έχουν γίνει πολεοδομικές παραβάσεις. Σε περίπτωση αυθαιρεσιών, τότε στο συμβόλαιο επισυνάπτεται η βεβαίωση τακτοποίησης.