Στύλωσε πάλι τα πόδια η Γερμανία!

Η αισιοδοξία που καλλιεργήθηκε τις τελευταίες ημέρες για μια γρήγορη και συνολική λύση στην κρίση χρέους της ευρωζώνης «εξατμίσθηκε» τα τελευταία 24ωρα πριν τη σημερινή, κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup, καθώς η Γερμανία στύλωσε και πάλι τα πόδια, μπλοκάροντας προς το παρόν όλες τις προτάσεις της Κομισιόν και της ΕΚΤ για ριζική αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Οικονομικής Σταθερότητας, ώστε να αποτελέσει ισχυρό ανάχωμα στις κερδοσκοπικές διαθέσεις των αγορών.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκφράζει την απογοήτευσή του για την αδυναμία των Ευρωπαίων να προχωρήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά στην αναχαίτιση της κρίσης, καθώς στις αγορές επανέρχεται ο σκεπτικισμός και εκφράζονται φόβοι για νέες θύελλες, όσο δεν ξεκαθαρίζει η εικόνα.

Ο Ιάπωνας αξιωματούχος του ΔΝΤ, Ναογιούκι Σινοχάρα, τρίτος στην ιεραρχία του Ταμείου, τόνισε ότι τα spread των ελληνικών και των ιρλανδικών ομολόγων παραμένουν πολύ υψηλά και αυτό αντανακλά το σκεπτικισμό των αγορών για τη δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους των ασθενών περιφερειακών οικονομιών, που οι Ευρωπαίοι ηγέτες ως τώρα έχουν αποτύχει να απομακρύνουν.

Παρότι μέχρι την περασμένη Τετάρτη ήταν διάχυτη η αισιοδοξία, ότι αρχής γενομένης από τη συνεδρίαση του Eurogroup σήμερα η ευρωζώνη θα προχωρούσε με γρήγορο βηματισμό στην αναζήτηση συνολικών λύσεων, τις τελευταίες ημέρες οι Γερμανοί αξιωματούχοι έριξαν «πάγο» στην πρόοδο των διαβουλεύσεων, παρότι η Άνγκελα Μέρκελ δηλώνει στερεότυπα σε κάθε ευκαιρία, ότι θα κάνει ό,τι χρειασθεί για να υπερασπισθεί το ευρώ.

Αναλυτές εκτιμούν, ότι η σχετική επιτυχία των εκδόσεων ομολόγων της Πορτογαλίας και της Ισπανίας στα μέσα της περασμένης εβδομάδας μείωσε την πίεση στο Βερολίνο να δράσει άμεσα. Όπως εκτιμούν, όσο η Πορτογαλία βρίσκεται εκτός μηχανισμού στήριξης και το EFSF εμφανίζεται να διαθέτει επαρκή κεφάλαια, δύσκολα η γερμανική ηγεσία θα συναινέσει στις προτάσεις της Κομισιόν και της ΕΚΤ για μεγάλη αύξηση του κεφαλαιακού «οπλοστασίου» του Ταμείου, αλλά και διεύρυνση των λειτουργιών του, ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει στις αγορές ομολόγων υπέρ των ασθενέστερων οικονομιών.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλ, ανοικτά επέκρινε τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, επειδή έσπευσε να προτείνει δημόσια τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του EFSF. Χαρακτήρισε τις προτάσεις αυτές «επιπόλαιες» και τόνισε ότι, αν σήμερα η Ευρώπη αυξήσει τα κεφάλαια του μηχανισμού διάσωσης θα στείλει στις αγορές το μήνυμα, ότι περιμένει να εμφανισθούν προβλήματα και σε άλλες οικονομίες, με αποτέλεσμα να ενταθούν οι πιέσεις.

Η στάση αυτή της γερμανικής κυβέρνησης, ενόψει και των εκλογών σε έξι κρατίδια εντός του 2011, θυμίζει σε πολλούς την παρελκυστική τακτική που είχε ακολουθήσει ενόψει της ελληνικής διάσωσης. Για να «νομιμοποιήσει» πολιτικά τη διάσωση στο εσωτερικό ακροατήριο, η κυβέρνηση Μέρκελ άφησε να εξελιχθεί το ελληνικό δράμα ως το «παρά πέντε» της απειλούμενης χρεοκοπίας της χώρας. Το ίδιο, δυστυχώς, φαίνεται ότι κάνει και σήμερα, περιμένοντας την επόμενη κορύφωση της κρίσης για να προχωρήσει σε αποφάσεις και μεταθέτοντας στη Σύνοδο Κορυφής στα τέλη Μαρτίου την κρίσιμη διαπραγμάτευση για το EFSF.

Το πρόβλημα του EFSF σήμερα είναι ότι διαθέτει κεφάλαια 440 δις. ευρώ, αλλά περίπου 200 δις. ευρώ βρίσκονται μονίμως «παρκαρισμένα» ως αποθεματικό, ώστε να λαμβάνει κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση το Ταμείο για τα ομόλογα που εκδίδει. Αν χρειασθεί να διασώσει και την Πορτογαλία, το Ταμείο θα εξαντλήσει μεγάλο μέρος των κεφαλαίων του και πλέον δεν θα έχει «όπλα» για επόμενη διάσωση.

Επιπλέον, η ΕΚΤ έχει επισημάνει την ανάγκη να δοθεί η δυνατότητα στο Ταμείο να επεμβαίνει στις αγορές ομολόγων, στηρίζοντας τα ομόλογα των περιφερειακών οικονομικών, καθώς η κεντρική τράπεζα δηλώνει ότι δεν μπορεί να σηκώσει άλλο αυτό το βάρος, καθώς κινδυνεύει να μετατρέψει το χαρτοφυλάκιό της σε αποθήκη «τοξικών» τίτλων.

Όμως, όσο δεν παρεμβαίνει το Ταμείο για τη διάσωση της Πορτογαλίας, η Γερμανία καθυστερεί τις αποφάσεις και τις συνδέει με αυτές που θα πρέπει να ληφθούν στο τέλος Μαρτίου για ευρύτερες αλλαγές στην αρχιτεκτονική του ευρώ, μεταξύ των οποίων είναι και η γερμανική πρόταση για εισαγωγή νέων αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων, όπως τα «φρένα χρέους», δηλαδή η υποχρεωτική λήψη μέτρων λιτότητας κάθε φορά που το δημόσιο χρέος θα αυξάνεται σε μια χώρα πάνω από τους στόχους.

Ως τώρα, η Γερμανία λέει «όχι» στις αγορές ομολόγων από το EFSF, ενώ μπλοκάρει και τις προτάσεις για μείωση του κόστους δανεισμού από το Ταμείο στις υπερχρεωμένες χώρες, καθώς θεωρεί ότι τα επιτόκια πρέπει να είναι υψηλά (σήμερα είναι 300 μονάδες βάσης πάνω από το μέσο κόστος δανεισμού των κρατών της ευρωζώνης), ώστε να «τιμωρούνται» οι χώρες με ανεύθυνη δημοσιονομική πολιτική.

Η στάση της Γερμανίας, όπως εκτιμούν αναλυτές, ουσιαστικά προκαλεί τις αγορές να οδηγήσουν και πάλι σε ακραίες συνθήκες τις αγορές ομολόγων των περιφερειακών οικονομιών, ώστε να «εκβιάσουν» αποφάσεις από την πολιτική ηγεσία. Δυστυχώς, αυτό φαίνεται ότι θα συμβεί τις επόμενες εβδομάδες, ύστερα από το «διάλειμμα» στις πιέσεις των τελευταίων ημερών…