Στην μέγγενη των οίκων αξιολόγησης βρίσκονται πλέον οι ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απώλεσαν την αξιολόγηση AAA όσον αφορά το ομοσπονδιακό χρέος της χώρας για πρώτη φορά στην ιστορία τους, καθώς ο οίκος Standard&Poor’s το υποβάθμισε στην βαθμίδα AA+, επικαλούμενος τα προβλήματα του χρέους και του ελλείμματος, καθώς και "πολιτικούς κινδύνους".
Η δυσμενής αξιολόγηση για την αμερικανική οικονομία προκαλεί την σκληρή αντίδραση της Ουάσιγκτον, ενώ έντονη είναι η ανησυχία στη διεθνή σκηνή ότι η πρωτοφανής υποβάθμιση των ΗΠΑ θα οδηγήσει σε ένα ντόμινο αρνητικών εξελίξεων στην παγκόσμια οικονομία.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ κατηγόρησε τον οίκο αξιολόγησης Standard&Poor’s ότι έκανε ένα «χονδροειδές και ερασιτεχνικό» λάθος υπολογισμό, κατά 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, στις προβλέψεις του για τον προϋπολογισμό της χώρας στην ανάλυσή του με την οποία αιτιολόγησε την υποβάθμιση του αξιόχρεου της.
«Ένας λάθος υπολογισμός 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μιλάει από μόνος του», δήλωσε στον Τύπο εκπρόσωπος του υπουργείου, μετά την ανακοίνωση του S&P ότι υποβαθμίζει την εκτίμησή του για το αξιόχρεο των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα, από το AAA στο AA+.
Κορυφαίος αξιωματούχος του οίκου Standard & Poor's ανέφερε ότι ήταν καθήκον της εταιρείας του να πάρει αυτή τη δύσκολη και αμφιλεγόμενη απόφαση.
"Παίρνουμε τις ευθύνες μας πολύ σοβαρά και αν στο τέλος της ανάλυσής μας η επιτροπή καταλήξει ότι μία αξιολόγηση δεν βρίσκεται εκεί που πιστεύουμε ότι πρέπει να βρίσκεται, είναι καθήκον μας να πάρουμε αυτήν την απόφαση" δήλωσε σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Ρόιτερς, ο Ντέιβιντ Μπιρς, επικεφαλής του τομέα αξιολόγησης κρατικού χρέους της S&P.
Ο S&P έκανε λόγο περί "αρνητικής προοπτικής" στην ανάλυσή του, κάτι που σημαίνει ότι ενδέχεται να υπάρξει νέα υποβάθμιση τους επόμενους 12 με 18 μήνες, ενώ κυβερνητικές πηγές που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις με τον οίκο αξιολόγησης χαρακτήρισαν την ανάλυσή του εσφαλμένη.
Η -- δίχως προηγούμενο -- υποβάθμιση χαρακτηρίζεται ως δραματική εξέλιξη για την μεγαλύτερη οικονομία σε διεθνές επίπεδο. Είναι πιθανό να σημάνει την αύξηση του κόστους δανεισμού τόσο για την κυβέρνηση των ΗΠΑ όσο και για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
"Η υποβάθμιση αντανακλά την άποψή μας ότι το σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής στο οποίο συμφώνησαν το Κογκρέσο και η κυβέρνηση υπολείπεται αυτού που, κατά την άποψή μας, θα ήταν αναγκαίο για να σταθεροποιηθεί η μεσοπρόθεσμη δυναμική του κυβερνητικού χρέους", ανέφερε ο S&P στο σχετικό ανακοινωθέν του.
Η υποβάθμιση αυτή σημειώνεται μετά την παρατεταμένη σκληρή διένεξη των κομμάτων στο Κογκρέσο που επικεντρώθηκε στην περιστολή των δαπανών και στην αύξηση των φόρων για να μειωθεί το χρέος και να αυξηθεί το όριο του ομοσπονδιακού δανεισμού.
Στις 2 Αυγούστου ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε ένα νομοθέτημα που προβλέπει την μείωση του ελλείμματος στον προϋπολογισμό κατά 2,1 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 10 χρόνια. Αλλά το ποσό αυτό υπολείπεται αρκετά των 4 τρισεκατομμυρίων που ο S&P είχε εκτιμήσει πως θα αποτελούσε μια καλή "προκαταβολή" στο πλαίσιο της προσπάθειας να αντιμετωπιστεί το δημοσιονομικό πρόβλημα των ΗΠΑ.
Τα χρηματιστήρια κατέγραψαν μεγάλες απώλειες αυτή την εβδομάδα -- αθροιστικά, ο δείκτης S&P 500 έχασε το 10,8% της αξίας του τις τελευταίες 10 ημέρες συναλλαγών --, τόσο λόγω των ανησυχιών ότι η αμερικανική οικονομία ενδέχεται να οδεύει προς μια νέα ύφεση, όσο και λόγω της διάδοσης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, που πλήττει πλέον και την Ιταλία.
Στέλεχος της κυβέρνησης Ομπάμα που έλαβε μέρος στις διαπραγματεύσεις με τον οίκο δήλωσε, υπό τον όρο να παραμείνει ανώνυμο, ότι υπάρχουν "σοβαρά και θεμελιώδη προβλήματα στην ανάλυση του S&P".
Σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, ο Λευκός Οίκος διαφώνησε έντονα με τις προβλέψεις και τους υπολογισμούς των αναλυτών του S&P.
Οι ΗΠΑ παρέμεναν στη βαθμίδα αξιολόγησης AAA από το Standard&Poor’s από την δημιουργία του οίκου, το 1941. Ο αρχαιότερος οίκος αξιολόγησης, ο Moody's, αποδίδει στις ΗΠΑ την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση, AAA, από το 1917 ως σήμερα αδιαλείπτως.
Τα αμερικανικά ομόλογα, που ως σήμερα θεωρούνταν ως η αδιαμφισβήτητα ασφαλέστερη επένδυση σε διεθνές επίπεδο, αξιολογούνται πλέον από τον S&P χαμηλότερα από τα ομόλογα που εκδίδονται από χώρες όπως η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία και ο Καναδάς.