Μπορεί να έκλεισε η συμφωνία για τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών τραπεζών στο χρέος της ελληνικής κυβέρνησης, όμως αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες με μεγάλη έκθεση στα ελληνικά ομόλογα δεν έχουν ακόμη προσυπογράψει το σχέδιο για τη συμμετοχή των πιστωτών στο δεύτερο ελληνικό πακέτο διάσωσης ως το ύψος των 37 δις ευρώ. Να θυμίσουμε πως το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε την περασμένη Πέμπτη στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής, προέκυψε ως αποτέλεσμα συμφωνίας μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκπροσώπων μεγάλων ευρωπαϊκών με έκθεση στο ελληνικό χρέος υπό τη διεύθυνση του Institute of International Finance (IIF), προβλέπει δε την ανταλλαγή ή μετακύλιση των ελληνικών ομολόγων που ωριμάζουν για 30 χρόνια.
Μεταξύ των τραπεζών που δεν έχουν δεσμευτεί ακόμη να συμμετάσχουν στο ελληνικό πρόγραμμα είναι η βρετανική Royal Bank of Scotland, οι γερμανικές DZ Bank και LBBV και η αυστριακή Erste Bank, τράπεζες με έκθεση στα ελληνικά ομόλογα της τάξης των 3 δις ευρώ.
Ανώτατα τραπεζικά στελέχη υποστηρίζουν ότι η καθυστέρηση οφείλεται στην αβεβαιότητα σχετικά με τις λεπτομέρειες του δεύτερου πακέτου διάσωσης της Ελλάδας και τους τρόπους εφαρμογής του. Ακόμα και σε ό,τι αφορά το επίπεδο της εκτιμώμενης συμμετοχής των ιδιωτών πιστωτών – που σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα φτάσει τα 37 δις ευρώ μέσα στα 3 επόμενα έτη, ενώ σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Ινστιτούτου Διεθνούς Χρηματοοικονομικής που έκανε τον συντονισμό των ομολογιούχων θα φτάσει τα 54 δις – παραμένει μια διάχυτη σύγχυση.
Στην πραγματικότητα, βέβαια οι αποκλίσεις των αριθμών περιγράφουν σωστά τα πράγματα: τα 54 δις ευρώ είναι το ποσό που αναμένεται ότι θα δεσμεύσουν οι τράπεζες στην Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση ότι η συμμετοχή του τραπεζικού τομέα στην μετακύλιση ή το σχέδιο ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων θα φτάσει το 90% και τα 37 δις ευρώ είναι το ποσό που θα λάβει όντως η Ελλάδα, επειδή τα 16,8 δις ευρώ από τα λεφτά των τραπεζών θα κατευθυνθούν για τη χρηματοδότηση του προγράμματος ‘πιστωτικής αναβάθμισης’.
Με τον όρο αυτό περιγράφεται ο μηχανισμός με τον οποίο η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να επενδύσει το 20% του δανεισμού της σε ένα ασφαλιστικό όχημα που θα διαθέτει εγγυήσεις ανώτατης πιστοληπτικής αξιολόγησης για προστασία απέναντι στο ενδεχόμενο ενός μελλοντικού χρεοστασίου.
Άλλη μια πηγή ισχυρής αβεβαιότητας έχει να κάνει με το επίπεδο συμμετοχής των τραπεζών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, θεωρείται εύλογη η συμμετοχή του 90% των τραπεζών στο σχήμα η οποία θα οδηγήσει σε 54 δις ευρώ χρηματοδότησης ως τα μέσα του 2014 και σε 135 δις ως το 2020.
«Αν δούμε τα παραδείγματα ορισμένων κρίσεων από το παρελθόν – την κρίση της Ρωσίας και την κρίση της Τεκίλας – το 90% της συμμετοχής των επενδυτών μπορεί να θεωρηθεί φυσιολογικό», σημειώνει ο Καιν Αμπουχουσεΐν, τραπεζικός αναλυτής της JP Morgan. Άλλοι αναλυτές πιστεύουν όμως ότι οι εκτιμήσεις αυτές μπορεί να είναι αισιόδοξες, με δεδομένες τις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους πιστωτές.
Αν και το IIF που έκανε το συντονισμό των μεγάλων τραπεζών και ασφαλιστικών εταιριών που κατέχουν ελληνικά ομόλογα εξασφάλισε τη στήριξη της συμφωνίας από 30 μεγάλα ονόματα – με επικεφαλής την γαλλική τράπεζα BNP Paribas και τις γερμανικές Deutsche Bank και Alliance – σημαντικοί ομολογιούχοι της Ελλάδας δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί στη συμφωνία.
Ο μεγαλύτερος εξ αυτών είναι η RBS που έχει τοποθετήσεις στα ελληνικά ομόλογα ύψους 1.2 δις ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία των πρόσφατων ευρωπαϊκών τεστ αντοχής. Η RBS δήλωσε ότι εξετάζει τη θέση της.
Άλλη μια τράπεζα που σύμφωνα με τα στοιχεία των τεστ αντοχής έχει ελληνικά ομόλογα ύψους 731 εκατομμυρίων ευρώ είναι η DZ Bank. Η DZ Bank πιστεύεται ότι είναι ανοικτή στη συμμετοχή αλλά δεν έχει λάβει ακόμη αποφάσεις, ενώ οι υπεύθυνοι της τράπεζας αρνήθηκαν να προβούν σε οποιοδήποτε σχόλιο.
Η LBBV, τράπεζα με ελληνικά ομόλογα ύψους 775 εκατομμυρίων ευρώ σύμφωνα με τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής, ανακοίνωσε ότι θα αναλύσει την πρόταση του IIF.
Η αυστριακή Erste Group δεν απέκλεισε να λάβει μέρος στο σχήμα δηλώνοντας: «Από τη στιγμή που θα έχουμε τις λεπτομέρειες θα συζητήσουμε τις συνέπειες».
Στην Πορτογαλία, τέλος, τη μεγαλύτερη έκθεση στα ελληνικά ομόλογα έχουν οι Millenium BCP με 700 εκατομμύρια ευρώ και η Banco BPI με 480 εκατομμύρια ευρώ, που ωστόσο δεν αποκλείουν τη συμμετοχή τους σύμφωνα με ανθρώπους τους.