Στην αγκαλιά του ΔΝΤ!

Σε πλήρη αποτυχία οδηγεί η στρατηγική του «γεμάτου πιστολιού», που απέτρεψε μεν μια ανεξέλεγκτη αναταραχή στην αγορά χρήματος, ίσως και με τη μαζική φυγή καταθετών από τις τράπεζες: είναι χαρακτηριστικό, ότι το υπουργείο Οικονομικών πανηγυρίζει επειδή κατάφερε χθες να δανεισθεί για ένα χρόνο με 4,85%, την ώρα που, για παράδειγμα, η Deutsche Telekom ανακοίνωνε ότι έκλεισε δάνειο 15 ετών με επιτόκιο 4,8%!

Την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενος, ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, εμφανίσθηκε χθες ικανοποιημένος για την έκβαση της δημοπρασίας εντόκων, επειδή καταγράφηκε τεράστια υπερκάλυψη του ζητούμενου ποσού από τις προσφορές των τραπεζών –κυρίως ελληνικών.

Όμως, η Ελλάδα δεν παύει να δανείζεται με κόστος πενταπλάσιο της Γερμανίας, ακόμη και για βραχείες περιόδους, αν και –υποτίθεται ότι- η αγορά έχει πεισθεί για το αδιανόητο μιας ελληνικής στάσης πληρωμών μέσα στον επόμενο χρόνο, για τον οποίο είναι βέβαιο πλέον ότι είναι έτοιμο να… εκπυρσοκροτήσει ανά πάσα στιγμή το μπαζούκας των 45 δις. ευρώ.

Από το 1% στο 4,85%...

Το κόστος δανεισμού ακόμη και για περιόδους 6-12 μηνών είναι υπερδιπλάσιο ακόμη και από τις ήδη αστρονομικές αποδόσεις των εντόκων της τελευταίας έκδοσης, του περασμένου Ιανουαρίου. Τότε, το Δημόσιο είχε δανεισθεί με 2,20% για ένα χρόνο, δηλαδή με επιτόκιο που ήδη ήταν υπερδιπλάσιο από το κόστος δανεισμού με αντίστοιχη έκδοση στα τέλη του 2009, όταν και η Ελλάδα δανειζόταν με έντοκα με κόστος κάτω από 1%, όπως όλες οι χώρες της Ευρωζώνης.

Δηλαδή, παρά τις διακηρύξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις δεσμεύσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και την αμέριστη συμπαράσταση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, παρά την ανακοίνωση από το υπ. Οικονομικών θεαματικά μειωμένου ελλείμματος (-40%) στο πρώτο τρίμηνο και παρότι η ελληνική χρεοκοπία στο κοντινό μέλλον έχει οριστικά αποτραπεί, τα επιτόκια δανεισμού συνεχίζουν να κατακτούν νέες κορυφές.

Πάντως, στην πραγματικότητα, το πραγματικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι διαφορετικό και παραμένει αναπάντητο το ερώτημα αν έχει κατορθώσει να το λύσει: «Δεν είναι το θέμα αν πουλάς έντοκα», λέει στο Bloomberg διαχειριστής μεγάλου κεφαλαίου της Σκωτίας, με ενεργητικό άνω των 100 δις. δολ. «Το πρόβλημα είναι αν μπορούν να πουλήσουν τίτλους μεσαίας διάρκειας και αν μπορούν να πουλήσουν αρκετούς για να αποφύγει η Ελλάδα μια μερική στάση πληρωμών».

Στο υπουργείο Οικονομικών ανησυχούν για τις μεγάλες εκδόσεις ομολόγων του Μαΐου, καθώς το «καπέλο» σε ένα επιτόκιο ετήσιου ή εξαμηνιαίου δανεισμού μπορεί να γίνει ανεκτό, αλλά δεν θα είναι βιώσιμος για την Ελλάδα ένας υψηλότοκος δανεισμός, που θα γεννά μόνιμες επιβαρύνσεις του κονδυλίου των τόκων στον προϋπολογισμό. Αυτό ακριβώς έχει τονίσει, άλλωστε, και ο Πρωθυπουργός κατ’ επανάληψη.

Ο οικονομικός αναλυτής της BNP Paribas, Πολ Μόρτιμερ Λι, προεξοφλεί, σε μια διεισδυτική οικονομική ανάλυσή του, ότι η γερμανική στρατηγική «του μπαζούκας που είναι έτοιμο να εκπυρσοκροτήσει κατά των κερδοσκόπων» είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, όπως ακριβώς κατέληξε σε αποτυχία η προσπάθεια του τέως υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζον Πόλσον, να αποτρέψει τις επιθέσεις στις δύο ημικρατικές στεγαστικές τράπεζες, Freddie Mac και Fannie Mae, χρησιμοποιώντας το «μπαζούκας» των κρατικών ενισχύσεων που είχε εγκρίνει τότε το Κογκρέσο.

Το μπαζούκας ήταν… πυροσβεστήρας

Ο Μόρτιμερ τονίζει, ότι στην πραγματικότητα η γερμανική ηγεσία, στην προσπάθειά της να σώσει την Ελλάδα, χωρίς να υποστεί το πολιτικό κόστος μιας ενίσχυσης ασθενέστερου κράτους, έχει δημιουργήσει ένα σχέδιο στήριξης που ισοδυναμεί με πυροσβεστήρα, όχι με μπαζούκας. «Και ο πυροσβεστήρας είναι χρήσιμος, μόνο αν χρησιμοποιείται», τονίζει ο Μόρτιμερ, εξηγώντας με τον τρόπο αυτό γιατί οι αγορές εξακολουθούν να διατηρούν για την Ελλάδα κόστος δανεισμού που υποδηλώνει άμεσο κίνδυνο χρεοκοπίας.

Οι αγορές δεν γνωρίζουν, επισημαίνει αναλυτής, πότε ακριβώς θα τεθεί σε ισχύ ο μηχανισμός, αν δηλαδή η Ελλάδα θα περιμένει να φθάσει στο παρά πέντε μιας «προβληματικής» έκδοσης ομολόγων, ή αν θα ζητήσει τη βοήθεια στο… και πέντε. Δεν είναι σαφές, επίσης, πόσο γρήγορα θα ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός, ή αν θα επιβληθούν πρόσθετοι όροι από το ΔΝΤ. Γι’ αυτό και η αγορά εξακολουθεί να ασκεί αφόρητη πίεση στην Ελλάδα, εξωθώντας την κυβέρνηση να στείλει επιστολή στο ΔΝΤ, για να ενεργοποιηθεί άμεσα ο μηχανισμός και να φανεί αν και πώς ακριβώς θα λειτουργήσει.

Η μόνη λύση για να τελειώσει η ελληνική περιπέτεια, σύμφωνα με τον Μόρτιμερ, θα ήταν να στείλει ήδη μέσα στην εβδομάδα αυτή η Ελλάδα μια επιστολή στο ΔΝΤ, να οριστικοποιηθούν οι όροι δανεισμού και να αρχίσουν οι εκταμιεύσεις. Αλλιώς, οι «εμπρηστές» θα συνεχίσουν να ανάβουν φωτιές στην ελληνική αυλή, μέχρι να επιτύχουν οριστικά τη χρήση του… πυροσβεστήρα.

Ο πρώην επικεφαλής των οικονομολόγων του ΔΝΤ, Σάιμον Τζόνσον, έχει αφήσει σαφώς να εννοηθεί, ότι η Ελλάδα είναι μόνο το πρώτο βήμα στο σχέδιο των αγορών και έχει ζητήσει να τεθεί άμεσα σε εφεδρεία αντίστοιχος μηχανισμός και για τη στήριξη της Πορτογαλίας, που θα είναι ο επόμενος στόχος. Τελικά, όπως εκτιμούν οι αναλυτές, οι αγορές πιέζουν για αυτό ακριβώς που ισοδυναμεί με τον εφιάλτη της Γερμανίας: να καλυφθούν με εγγύηση των Γερμανών φορολογουμένων τα ομόλογα όλων των ασθενέστερων οικονομιών της Ευρωζώνης.

Δύο ταχύτητες, ίδιες εγγυήσεις…

Έτσι, θα δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων δύο ταχυτήτων απόδοσης, αλλά με κοινά χαρακτηριστικά ρίσκου: στην περιφέρεια, οι αποδόσεις θα είναι πολύ υψηλές, σε σχέση με τα ομόλογα των χωρών του «πυρήνα», αλλά το ρίσκο θα είναι σχεδόν ταυτόσημο, αφού θα καλύπτονται από την εγγύηση «μη πτώχευσης», που θα παρέχει ο μηχανισμός στήριξης.

Φανερό είναι, ότι αν αυτό το σενάριο τελικά επαληθευθεί, θα έχει δημιουργηθεί ένα νέο σκηνικό και στη διεθνή αγορά συναλλάγματος, όπου το ευρώ θα πάψει να είναι πλέον ένα σκληρό νόμισμα, αφού ουσιαστικά τα υπερβολικά χρέη των αδύναμων οικονομιών θα εξυπηρετούνται με μέτρα πολιτικής που θα ισοδυναμούν με άφθονη κυκλοφορία χρήματος από την Φραγκφούρτη. Αν ο στόχος των Αμερικανικών τραπεζών του Λονδίνου, όταν άρχισαν τις πιέσεις στην Ευρωζώνη, με πρώτο στόχο την Ελλάδα, ήταν να αποτρέψουν την πλήρη… «κουρελοποίηση» του δολαρίου με το πριόνισμα του ευρώ, θα τον έχουν επιτύχει.

Βέβαια, προς το παρόν τίποτα δεν έχει κριθεί. Η Γερμανία μπορεί να έκανε το πρώτο, εξαιρετικά διστακτικό βήμα, συμφωνώντας να στηρίξει την Ελλάδα, αλλά ήδη οι αντιδράσεις που εκδηλώνονται στο εσωτερικό είναι καταιγιστικές και η καγκελάριος Μέρκελ δεν θα τολμήσει καν να περάσει το θέμα για έγκριση από τη Βουλή. Η σύγκρουση αγορών και πολιτικής θα είναι ενδιαφέρουσα και με πολλές, απρόβλεπτες ανατροπές στη διαδρομή…