Παιχνίδι στην κόψη του ξυραφιού με τα 110 δισ.

Πολλά ερωτηματικά προκαλεί από χθες στις αγορές η νέα δημόσια τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, που αίφνης εμφανίσθηκε να ζητά από τα κράτη της ευρωζώνης μια επιμήκυνση της... επιμήκυνσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ και να προβάλλει εμμέσως πλην σαφώς αυτή τη νέα αλλαγή των όρων του «πακέτου» διάσωσης σαν μια σημαντική ανακούφιση της Ελλάδας, που θα αποτελέσει ισχυρό αντίβαρο στα σενάρια αναδιάρθρωσης του χρέους προς τους ιδιώτες πιστωτές της χώρας.

Οι δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, αρχικά στη γαλλική εφημερίδα “Liberation” και ακολούθως σε συνέντευξη τύπου στην Αθήνα, όπου παρουσιάσθηκε το σχέδιο της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, έδωσαν την αφορμή νέας πίεσης στα spread των ομολόγων, ενώ οι αναλυτές θεωρούν ότι βάρυναν καθοριστικά στη συνεδρίαση του ΧΑ, αναστρέφοντας την αρχικά ανοδική τάση του Γενικού Δείκτη.

Ο κ. Παπακωνσταντίνου παρουσίασε τη νέα επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. ευρώ όχι ως επίσημη πρόταση της Ελλάδας προς τους Ευρωπαίους εταίρους και την τρόικα, αλλά ως μια εξέλιξη που θα ήταν επιθυμητή από την κυβέρνηση. Εξηγώντας στους δημοσιογράφους το νόημα των δηλώσεών του στην “Liberation”, ανέφερε ότι δεν υπάρχει κάτι νέο στη συζήτηση για το ελληνικό χρέος, αλλά απλώς εκφράζει μια ελπίδα, ενώ διέψευσε άλλη μια φορά ότι τίθεται θέμα αναδιάρθρωσης του χρέους.

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν μετά τις δηλώσεις αυτές όσοι ξένοι παρατηρητές παρακολουθούν στενά την ελληνική κρίση συνοψίζεται στον τίτλο που έδωσε το “Bloomberg” στο σχετικό χθεσινό του δημοσίευμα: «Η Ελλάδα λέει ότι η βελτίωση των όρων των δανείων της Ε.Ε. είναι προτιμότερη από την αναδιάρθρωση του χρέους».

Αναλυτές του τραπεζικού χώρου προσπαθούν από χθες να αποκρυπτογραφήσουν τη σημασία της νέας κυβερνητικής στροφής:

- Από την άποψη της διαχείρισης του προβλήματος βιωσιμότητας του χρέους, όπως εξηγούν, μια επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. ευρώ δεν φαίνεται να απαντά στο πραγματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα και βρίσκεται πίσω από τα σενάρια αναδιάρθρωσης του χρέους που αναπτύσσονται.

- Με τη νέα, αυξημένη περίοδο χάριτος που δόθηκε πρόσφατα και τη μετάθεση της εξόφλησης του δανείου μετά το 2020, το πρόβλημα με τις «φουσκωμένες» δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους τη διετία 2014-2015 έχει αντιμετωπισθεί.

- Αυτό που δεν αντιμετωπίσθηκε, όμως, και δεν βλέπει κανείς πώς θα λυθεί με άλλη μια επιμήκυνση του δανείου διάσωσης είναι το πρόβλημα των ακάλυπτων χρεολυσίων του 2012, ύψους 27 δισ. ευρώ, για τα οποία δεν επαρκεί το δάνειο των 110 δισ. ευρώ και θα πρέπει η Ελλάδα να τα αναζητήσει από την (εχθρική) αγορά ομολόγων.

- Ουδείς μπορεί να αντιληφθεί πώς μια νέα επιμήκυνση, ακόμη και αν εγκριθεί, ακόμη και αν φέρει τη διάρκεια του δανείου στα 30 χρόνια, όπως είχε δηλώσει ο πρώην πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ, Άξελ Βέμπερ, θα είναι αρκετή για να επιστρέψει η Ελλάδα στην αγορά ομολόγων το 2012 και να καλύψει το χρηματοδοτικό της κενό.

Από οικονομικής πλευράς, λοιπόν, η πρόταση για νέα επιμήκυνση του δανείου από τους επίσημους πιστωτές δεν φαίνεται να έχει λογική, ή να απαντά στα πραγματικά προβλήματα που γεννούν την αμφισβήτηση της Ελλάδας από τις αγορές. Από πολιτικής πλευράς, όμως, πολλοί αναλυτές τονίζουν στο “S10” ότι πρόκειται για μια κίνηση στην κόψη του ξυραφιού, με δεδομένη τη στροφή ψηφοφόρων και κυβερνήσεων στις πλούσιες χώρες του Βορρά κατά των «πακέτων» διάσωσης των ασθενών οικονομιών της περιφέρειας.

Όπως επισημαίνουν, αν η Ελλάδα θέσει σήμερα στο τραπέζι της ευρωπαϊκής συζήτησης, ενόψει του Eurogroup της 16ης Μαΐου και της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου ένα θέμα νέας αλλαγής των όρων του δανείου διάσωσης, η αντίδραση της γερμανικής ή της φινλανδικής κυβέρνησης δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα είναι ιδιαίτερα «φιλική», καθώς μάλιστα, αν εγκριθεί μια νέα επιμήκυνση για την Ελλάδα θα πρέπει αντίστοιχες αλλαγές να γίνουν και στο ιρλανδικό δάνειο διάσωσης, αλλά και στο πορτογαλικό που βρίσκεται σε εκκρεμότητα.

Τέτοια αιτήματα δεν είναι καθόλου βέβαιο πώς θα γίνουν δεκτά από τις κυβερνήσεις της ζώνης του «τριπλού Α» (έξι συνολικά κυβερνήσεις της ευρωζώνης με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση), οι οποίες καλύπτουν με τις εγγυήσεις τους τα δάνεια προς την περιφέρεια. Το εθνικιστικό κόμμα των Πραγματικών Φινλανδών, που διαπραγματεύεται την είσοδό του στην κυβέρνηση συνασπισμού της χώρας, ήδη δήλωσε χθες με κάθε επισημότητα ότι δεν μπορεί να εγκρίνει το «πακέτο» διάσωσης της Πορτογαλίας, ούτε καν την ίδρυση του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας το 2013. Από τους κύκλους της γερμανικής κυβέρνησης κατ’ επανάληψη έχει σταλεί το μήνυμα το τελευταίο διάστημα ότι το Βερολίνο δεν έχει πλέον πολλούς δισταγμούς να προκρίνει αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αν διαπιστώσει ότι «δεν βγαίνει» η προσπάθεια διάσωσης της Ελλάδας.

Σε αυτό το βαρύ κλίμα είναι πολύ αμφίβολο πώς σκοπεύει η κυβέρνηση να προωθήσει μια πρόταση για νέα επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. ευρώ, αλλά και πώς ακριβώς σκοπεύει να αξιοποιήσει αυτή τη διπλωματική προσπάθεια στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειάς της να εξασφαλίσει δεσμεύσεις των χωρών της ευρωζώνης ότι δεν θα αφήσουν τη χώρα ακάλυπτη το 2012, αν δεν μπορεί να αντλήσει τα 27 δισ. ευρώ από τις αγορές. Σε κάθε περίπτωση, όμως, όταν τίθενται τέτοια αιτήματα εν μέσω αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας και του μεσοπρόθεσμου προγράμματος σταθερότητας το μόνο βέβαιο είναι ότι θα εντείνουν τις πιέσεις για ακόμη σκληρότερα μέτρα, σε αντάλλαγμα για τη συζήτηση των νέων αιτημάτων της Αθήνας για διευκολύνσεις.