Πώς τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα παράγουν νέους νευρώνες

[Agrafos]

Έρευνα σε βλαστικά κύτταρα του εγκεφάλου φαίνεται να απαντά στο μυστήριο του πώς τα αντικαταθλιπτικά προάγουν το σχηματισμό νέων νευρώνων.

Τα πειράματα έδειξαν ότι τα φάρμακα επιδρούν σε μια πρωτεΐνη, η οποία σχετίζεται με την αντίδραση στο στρες και θα μπορούσε να γίνει κι αυτή με τη σειρά της στόχος για νέες φαρμακευτικές θεραπείες.Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, οι ασθενείς με κατάθλιψη συχνά παρουσιάζουν μείωση στο σχηματισμό νέων νευρώνων στον ιππόκαμπο, μια περιοχή που σχετίζεται με τη μνήμη και τη μάθηση. Η μείωση αυτή έχει μάλιστα προταθεί ως εξήγηση για την εξασθενημένη μνήμη και την πεσμένη διάθεση που προκαλεί η ασθένεια.

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα επιταχύνουν το σχηματισμό νέων νευρώνων στον ιππόκαμπο και τελικά επαναφέρουν το μέγεθός του σε κανονικά επίπεδα. Αυτό φαίνεται να ισχύει τόσο με τα νεώτερα αντικαταθλιπτικά φάρμακα SSRI (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, η κατηγορία στην οποία ανήκει το Prozac) όσο και με την παλαιότερη κατηγορία των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών.

Πώς όμως τα αντικαταθλιπτικά προάγουν το σχηματισμό νέων κυττάρων; Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Molecular Psychiatry, τα φάρμακα αυτά ρυθμίζουν τη λειτουργία του υποδοχέα του γλυκοκορτικοειδούς (GR), μιας πρωτεΐνης που εμπλέκεται στην αντίδραση του οργανισμού σε στρεσογόνους παράγοντες.

Η ερευνητική ομάδα, στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του King’s College στο Λονδίνο, πραγματοποίησε την έρευνα σε καλλιέργειες βλαστικών κυττάρων του ιππόκαμπου. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον υποψήφιο διδάκτορα Κρίστοφ Άνακερ, πρόσθεσαν στις καλλιέργειες διάφορα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, μεταξύ άλλων το Zoloft της Pfizer.

Όπως δηλώνει ο Άνακερ στο Reuters, τα συμπεράσματα της έρευνας πιθανότατα ισχύουν όχι μόνο για τα SSRI αλλά και για άλλες κατηγορίες αντικαταθλιπτικών, όπως τα νεώτερα SNRI (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νορεπινεφρίνης).

«Τα αντικαταθλιπτικά ενεργοποιούν αυτή την πρωτεΐνη [την GR], η οποία ενεργοποιεί με τη σειρά της συγκεκριμένα γονίδια που μετατρέπουν τα ανώριμα βλαστικά κύτταρα σε ώριμα» εξηγεί ο Άνακερ.

Όπως επισημαίνει, ο υποδοχέας του γλυκοκορτικοειδούς θα μπορούσε στο μέλλον να γίνει μοριακός στόχος για καλύτερα αντικαταθλιπτικά με λιγότερες παρενέργειες.