Το σύνδρομο του ψεύτη βοσκού και η ελληνική αξιοπιστία
Δημοσιεύτηκε: Τετ 07 Απρ 2010, 10:52
Όταν ανακοινώθηκε η συμφωνία της Ελλάδας με την ΕΕ και το ΔΝΤ, είχα προβεί στην πρόβλεψη ότι αυτή δε θα σήμανε την αντιστροφή του αρνητικού χρηματοπιστωτικού κλίματος για την χώρα και πως δε θα συνέβαλλε, στο ελάχιστο, στην αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού αλλά αντίθετα, θα αποτελούσε έναν επιπλέον βασικό λόγο για να διατηρηθούν αυτά σε δυσβάσταχτα επίπεδα.
Με τη Γερμανία και μία σειρά ευρωπαϊκών κρατών να βλέπουν τις οικονομίες τους να ενισχύονται όσο η ελληνική κρίση παρατείνεται, ιδιαίτερα εξαιτίας της πτώσης του ευρώ, με την ΕΕ να αρνείται να αναλάβει μόνη της το βάρος της οικονομικής στήριξης ενός από τα μέλη της και να προσκαλεί εξωκοινοτικούς συμμάχους, με το ΔΝΤ να ξεκαθαρίζει πως ακόμη και αν κληθεί να δανείσει έστω ένα δολάριο στην Ελλάδα, θα της επιβάλλει τους δικούς του όρους και με την ελληνική κυβέρνηση να δηλώνει, σε κάθε ευκαιρία, πως δε θέλει οικονομική βοήθεια, ούτε πρόκειται να στραφεί στο ΔΝΤ αλλά το μόνο που ζητά είναι δανεισμός με δίκαιους όρους, η εν λόγω συμφωνία περί οικονομικής στήριξης φαίνεται να μην έχει ουσία και νόημα.
Υπό αυτήν την έννοια η εν λόγω συμφωνία αποδεικνύεται μία βόμβα αστάθειας η οποία έχει προκαλέσει περισσότερο κακό απ ό,τι καλό και η αντίδραση των διεθνών ΜΜΕ, των εμπόρων χρέους και των οργανωμένων κεφαλαίων των χρηματοπιστωτικών αγορών μας δείχνει, όσο πιο καθαρά γίνεται, ότι δε μας πιστεύει, πλέον, κανείς.
Η Ελλάδα έχει χάσει την αξιοπιστία της τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας και κανείς δε φαίνεται να πείθεται για οτιδήποτε την αφορά, είτε αυτό είναι οικονομικά στοιχεία, πολιτικές δηλώσεις, κυβερνητικές υποσχέσεις ακόμη και δυσβάσταχτα οικονομικά μέτρα, τα οποία, όντως έχει λάβει και συνεχίζει να λαμβάνει. Η χώρα φαίνεται να ζει μία παραλλαγή του εφιάλτη του ψεύτη βοσκού, από το γνωστό μύθο του Αισώπου, ο οποίος είχε πει ψέματα τόσες φορές στους συγχωριανούς του, που ακόμη και όταν έλεγε την αλήθεια για την επίθεση που είχε δεχτεί από το λύκο, κανείς δεν τον πίστευε, με αποτέλεσμα ο λύκος να του φάει όλα τα πρόβατα.
Η εμπιστοσύνη απέναντι στην Ελλάδα έχει δώσει τη θέση της στην αμφιβολία και την καχυποψία δημιουργώντας ένα περιβάλλον πολύ μεγάλης αβεβαιότητας και όποιος έχει ασχοληθεί, έστω και λίγο, με τις χρηματιστηριακές αγορές γνωρίζει πως μία τέτοια κατάσταση λειτουργεί σα μαγνήτης για τα κερδοσκοπικά κεφάλαια, τα οποία σπεύδουν να εκμεταλλευτούν την αστάθεια, ωθώντας την αγορά που έχει μπει στο στόχαστρο τους στα όρια αντοχής της και ενίοτε πέρα από αυτά.
Αυτό ακριβώς βιώνουμε από το Σεπτέμβριο και μετά, με τα επιτόκια δανεισμού να αυξάνονται με εκθετικούς ρυθμούς και να φτάνουν την Τρίτη, στο υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία τους από την υιοθέτηση του ευρώ. Στο βιβλίο μου Στο Μυαλό του Αναλυτή αναφέρω μία τεχνική που χρησιμοποιούμε στην επιστημονική τεχνική ανάλυση σύμφωνα με την οποία, προκειμένου να κατανοήσουμε το έξυπνο χρήμα, προσπαθούμε να μπούμε, νοερά, στη θέση του, να καταλάβουμε τις ανάγκες και τα συμφέροντα του, τις επιλογές και τις αδυναμίες του.
Αν η Ελλάδα δε μπει στο μυαλό της χρηματοπιστωτικής αγοράς και των εκπροσώπων της και δεν καταλάβει τί είναι αυτό που θα μπορούσε να ανατρέψει το υπάρχον αρνητικό κλίμα εναντίον της και αντίθετα, συνεχίσει να εμφανίζεται σε κατάσταση απόγνωσης, φοβισμένη, πανικοβλημένη και δήθεν αποφασιστική, τότε τα κερδοσκοπικά χτυπήματα θα αυξηθούν τόσο σε συχνότητα όσο και σε ένταση και η ελπίδα της εξόδου από την κρίση θα γίνεται όλο και πιο μακρινή και ουτοπική.
Και το πρώτο βήμα πρέπει να είναι ένα σχέδιο αποκατάστασης της διεθνούς και εσωτερικής εμπιστοσύνης στη χώρα. Πρέπει να γίνουν εκείνες οι κινήσεις και να ληφθούν εκείνα τα μέτρα που θα κάνουν τόσο τα ξένα κράτη όσο και τους Έλληνες πολίτες να αρχίσουν να εμπιστεύονται και να πιστεύουν και πάλι την Ελλάδα. Και δυστυχώς κάτι τέτοιο συνεπάγεται ριζική αλλαγή της νοοτροπίας του κράτους και των πολιτών και συλλογική απόφαση για μία ουσιαστική νέα αρχή, η οποία δε θα καθυστερήσει την καταστροφή αλλά θα της κόψει οριστικά και αμετάκλητα το δρόμο, ανοίγοντας την πόρτα στην οικονομική ανάπτυξη, την ψυχική ανάταση και την εθνική υπερηφάνεια.
Με τη Γερμανία και μία σειρά ευρωπαϊκών κρατών να βλέπουν τις οικονομίες τους να ενισχύονται όσο η ελληνική κρίση παρατείνεται, ιδιαίτερα εξαιτίας της πτώσης του ευρώ, με την ΕΕ να αρνείται να αναλάβει μόνη της το βάρος της οικονομικής στήριξης ενός από τα μέλη της και να προσκαλεί εξωκοινοτικούς συμμάχους, με το ΔΝΤ να ξεκαθαρίζει πως ακόμη και αν κληθεί να δανείσει έστω ένα δολάριο στην Ελλάδα, θα της επιβάλλει τους δικούς του όρους και με την ελληνική κυβέρνηση να δηλώνει, σε κάθε ευκαιρία, πως δε θέλει οικονομική βοήθεια, ούτε πρόκειται να στραφεί στο ΔΝΤ αλλά το μόνο που ζητά είναι δανεισμός με δίκαιους όρους, η εν λόγω συμφωνία περί οικονομικής στήριξης φαίνεται να μην έχει ουσία και νόημα.
Υπό αυτήν την έννοια η εν λόγω συμφωνία αποδεικνύεται μία βόμβα αστάθειας η οποία έχει προκαλέσει περισσότερο κακό απ ό,τι καλό και η αντίδραση των διεθνών ΜΜΕ, των εμπόρων χρέους και των οργανωμένων κεφαλαίων των χρηματοπιστωτικών αγορών μας δείχνει, όσο πιο καθαρά γίνεται, ότι δε μας πιστεύει, πλέον, κανείς.
Η Ελλάδα έχει χάσει την αξιοπιστία της τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας και κανείς δε φαίνεται να πείθεται για οτιδήποτε την αφορά, είτε αυτό είναι οικονομικά στοιχεία, πολιτικές δηλώσεις, κυβερνητικές υποσχέσεις ακόμη και δυσβάσταχτα οικονομικά μέτρα, τα οποία, όντως έχει λάβει και συνεχίζει να λαμβάνει. Η χώρα φαίνεται να ζει μία παραλλαγή του εφιάλτη του ψεύτη βοσκού, από το γνωστό μύθο του Αισώπου, ο οποίος είχε πει ψέματα τόσες φορές στους συγχωριανούς του, που ακόμη και όταν έλεγε την αλήθεια για την επίθεση που είχε δεχτεί από το λύκο, κανείς δεν τον πίστευε, με αποτέλεσμα ο λύκος να του φάει όλα τα πρόβατα.
Η εμπιστοσύνη απέναντι στην Ελλάδα έχει δώσει τη θέση της στην αμφιβολία και την καχυποψία δημιουργώντας ένα περιβάλλον πολύ μεγάλης αβεβαιότητας και όποιος έχει ασχοληθεί, έστω και λίγο, με τις χρηματιστηριακές αγορές γνωρίζει πως μία τέτοια κατάσταση λειτουργεί σα μαγνήτης για τα κερδοσκοπικά κεφάλαια, τα οποία σπεύδουν να εκμεταλλευτούν την αστάθεια, ωθώντας την αγορά που έχει μπει στο στόχαστρο τους στα όρια αντοχής της και ενίοτε πέρα από αυτά.
Αυτό ακριβώς βιώνουμε από το Σεπτέμβριο και μετά, με τα επιτόκια δανεισμού να αυξάνονται με εκθετικούς ρυθμούς και να φτάνουν την Τρίτη, στο υψηλότερο επίπεδο στην ιστορία τους από την υιοθέτηση του ευρώ. Στο βιβλίο μου Στο Μυαλό του Αναλυτή αναφέρω μία τεχνική που χρησιμοποιούμε στην επιστημονική τεχνική ανάλυση σύμφωνα με την οποία, προκειμένου να κατανοήσουμε το έξυπνο χρήμα, προσπαθούμε να μπούμε, νοερά, στη θέση του, να καταλάβουμε τις ανάγκες και τα συμφέροντα του, τις επιλογές και τις αδυναμίες του.
Αν η Ελλάδα δε μπει στο μυαλό της χρηματοπιστωτικής αγοράς και των εκπροσώπων της και δεν καταλάβει τί είναι αυτό που θα μπορούσε να ανατρέψει το υπάρχον αρνητικό κλίμα εναντίον της και αντίθετα, συνεχίσει να εμφανίζεται σε κατάσταση απόγνωσης, φοβισμένη, πανικοβλημένη και δήθεν αποφασιστική, τότε τα κερδοσκοπικά χτυπήματα θα αυξηθούν τόσο σε συχνότητα όσο και σε ένταση και η ελπίδα της εξόδου από την κρίση θα γίνεται όλο και πιο μακρινή και ουτοπική.
Και το πρώτο βήμα πρέπει να είναι ένα σχέδιο αποκατάστασης της διεθνούς και εσωτερικής εμπιστοσύνης στη χώρα. Πρέπει να γίνουν εκείνες οι κινήσεις και να ληφθούν εκείνα τα μέτρα που θα κάνουν τόσο τα ξένα κράτη όσο και τους Έλληνες πολίτες να αρχίσουν να εμπιστεύονται και να πιστεύουν και πάλι την Ελλάδα. Και δυστυχώς κάτι τέτοιο συνεπάγεται ριζική αλλαγή της νοοτροπίας του κράτους και των πολιτών και συλλογική απόφαση για μία ουσιαστική νέα αρχή, η οποία δε θα καθυστερήσει την καταστροφή αλλά θα της κόψει οριστικά και αμετάκλητα το δρόμο, ανοίγοντας την πόρτα στην οικονομική ανάπτυξη, την ψυχική ανάταση και την εθνική υπερηφάνεια.