www.agrafos.gr

Μία ακόμα «φωνή», αυτή του Harald Hau, καθηγητή οικονομικών στο Swiss Finance Institute και στο Παν/μιο της Γενεύης, τάσσεται κατά της λύσης του ευρωομολόγου απέναντι στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους.

Με άρθρο του που δημοσιεύεται στο Voxeu.org χαρακτηρίζει «λάθος πολιτικής» τη διάσωση της Ελλάδας και τη δημιουργία του EFSF και προτείνει ως αποτελεσματικότερη λύση την ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών. Τονίζει παράλληλα ότι η Ευρώπη χρειάζεται μία νέα στρατηγική που δεν θα έχει σκοπό την αποφυγή κάποιας χρεοκοπίας και μάλιστα με κόστος που θα επωμιστούν οι φορολογούμενοι, αλλά θα εστιάζει στην πολύ πιο αξιόπιστη, φθηνή και εύκολο να προστατευτεί λύση της ενίσχυσης των κεφαλαίων των τραπεζών.

Είναι όλο και πιο ξεκάθαρο ότι η απόφαση του Μαΐου του 2010 για διάσωση της Ελλάδας, αλλά και για τη δημιουργία του EFSF, ήταν έναν μεγάλο λάθος πολιτικής, αναφέρει χαρακτηριστικά ο Hau. Τώρα που το φάσμα της αφερεγγυότητας δείχνει πιθανό και για μεγαλύτερες χώρες, όπως η Ισπανία ή η Ιταλία, το δόγμα τη «μη χρεοκοπίας» δείχνει απλά αστήρικτο. Οι ευρωπαϊκές εγγυήσεις για το ισπανικό ή το ιταλικό χρέος είναι απαράδεκτες για τον Γάλλο, Γερμανό ή Ολλανδό φορολογούμενο, λόγω του μεγέθους του ρίσκου που εμπεριέχουν.

Οι Φιλανδοί από την πλευρά τους, ζητώντας εγγυήσεις για το ελληνικό σχέδιο διάσωσης, «δεν μπορούν να κατηγορηθούν για την ορθή, κοινή λογική τους» σχολιάζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γενεύης. «Όταν το βάρος των εγγυήσεων του EFSF θα πέσει εξ ολοκλήρου πάνω στον Γερμανό φορολογούμενο, μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, θα είναι πια ξεκάθαρο ότι η Καγκελάριος Μέρκελ οδήγησε το κόμμα της στο δρόμο της πολιτικής αυτοκτονίας» προσθέτει.

Ο Harald Hau παρομοιάζει την ιδέα του ευρωομολόγου με «αναζήτηση μαγικών λύσεων», καθώς επί της ουσίας απλά μετατοπίζει το πρόβλημα στις χώρες που έχουν ακόμα πρόσβαση στις αγορές. Δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα του χρέους, ενώ ο ισχυρισμός ότι μπορούν να εκδοθούν με «αντάλλαγμα» τη μεγαλύτερη δημοσιονομική σύσφιξη ισοδυναμεί με παραίσθηση. Ειδικά αν ληφθεί υπόψη, όπως λέει, ο βαθμός αποτελεσματικότητας σε κάποιες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, στις οποίες η πίεση των εταίρων ήδη έχει αποτύχει, όπως φαίνεται και από την παραβίαση των όρων της Συνθήκης του Μάαστριχτ και της Ατζέντας της Λισαβόνας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το κεντρικό πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι ότι η δημιουργίας της είχε διαβρωτικές συνέπειες σε επίπεδο δημοσιονομικής πειθαρχίας. Σήμερα, υποστηρίζει, όποιοι πόροι είναι ακόμα διαθέσιμοι στις χώρες του ευρωπαϊκού «πύρινα», θα πρέπει να κατευθυνθούν προς την ενίσχυση των τραπεζών, αντί να επιδιώκεται η διάσωση όλων των επενδυτών. Πράγματι, μία «ελεγχόμενη» κρατική χρεοκοπία θα είχε λιγότερο καταστροφικές συνέπειες αν ο τραπεζικός κλάδος ήταν επαρκώς ενισχυμένος ώστε να «απορροφήσει» τις απώλειες.

Ο Hau κάνει λόγο για ανάγκη υποχρεωτικής, μεγάλης κλίμακας ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών, ευθυγραμμιζόμενος με την πρόταση που πρόσφατα διατύπωσε η επικεφαλής του ΔΝΤ, Christine Lagarde. Αντί να επωμιστούν το κόστος οι περισσότερο υπεύθυνοι για την εσφαλμένη κατανομή πιστώσεων, όπως οι μεγάλοι μέτοχοι συγκεκριμένων τραπεζών και οι κάτοχοι κρατικούς χρέους, επιδιώκεται η μετακύλυση του κόστους στους φορολογούμενους μέσα από «χονδρικά» πακέτα διάσωσης όπως της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, σχολιάζει.

Σημειώνει μάλιστα ότι η πρακτική αυτή, ισοδυναμεί με μία τεράστια ανακατανομή πλούτου προς το 5% των πιο πλούσιων του κόσμου, που κατέχουν το 70% των χρηματοοικονομικών παγίων και άρα φέρουν και αντίστοιχο βάρος-ποσοστό ευθύνης για τις ζημιές.

«Είναι ειρωνικό, ότι τα σχέδια διάσωσης που τώρα εφαρμόζονται για την Ελλάδα στην ουσία ‘ελαφραίνουν’ τους επενδυτές που διαθέτουν τη μεγαλύτερη ικανότητα ‘απορρόφησης’ μεγάλων ζημιών – πράγματι, η αποκαλούμενη ‘συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα’ είναι σε μεγάλο βαθμό μία φάρσα» αναφέρει ο Hau.

Και συμπληρώνει ότι μόνο με την υποχρεωτική ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μπορεί να βρεθεί μία «fast-track» λύση στην κρίση χρέους, η οποία να μεγιστοποιεί τις πιθανότητες για επιβίωση του ευρώ και για ταχεία επιστροφή στη ανάπτυξη. Ο Hau σχολιάζει ακόμη ότι «ένα μεγάλο εμπόδιο προς μία τέτοια λύση είναι το lobbying που ασκούν οι τράπεζες και παράγοντες των αγορών κεφαλαίου, που «προτιμούν το ευρωομόλογο προκειμένου να μεταφερθεί το κόστος της λύσης στους φορολογούμενους». Μάλιστα, για την Γερμανίδα Καγκελάριο αναφέρει ότι «η μεγαλύτερη αποτυχία της είναι μέχρι στιγμής πως δεν κατάφερε να χαράξει μία γραμμή άμυνας για το ευρώ, τέτοια που να επιτρέπει μια ‘ελεγχόμενη’ κρατική χρεοκοπία και ταυτόχρονα να αποτρέπει μία ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση».