Οι βασικοί στυλοβάτες της ευρωπαϊκής οικονομίας παραμένουν υπό πίεση. Τα δημόσια οικονομικά πολλών κρατών έχουν σαρωθεί από την κρίση ενώ ο ιδιωτικός χρηματοπιστωτικός τομέας δεν έχει καταφέρει ακόμη να αποκαταστήσει τα προβλήματά που. Οι αποδόσεις των ομολόγων των χωρών με υψηλότερο κίνδυνο παραμένουν στον ουρανό. Και αρκετές τράπεζες, για παράδειγμα η Credit Suisse, η UBS, η Deutsche Bank, ανακοινώνουν φτωχά αποτελέσματα. Αυτό που χρειάζεται η ευρωπαϊκή ήπειρος είναι ένας δρόμος επιστροφής στη δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Και το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται είναι η υπονόμευση αυτής της διαδικασίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δια της επέκτασης της σιδηράς χειρός της σε ρυθμίσεις επί των κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών.
Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον εναρμονισμό των ανώτατων κεφαλαιακών απαιτήσεων των τραπεζών στην ενιαία αγορά κινείται σε λάθος κατεύθυνση. Καταρχήν εξασθενεί τις οδηγίες της Βασιλείας ΙΙΙ σχετικά με τα κεφάλαια των τραπεζών και ενθαρρύνει τις τράπεζες να ολιγωρήσουν στην αποκατάσταση των ισολογισμών τους. Δεύτερον, δεν επιτρέπει στα κράτη μέλη να πάνε πιο μακριά από εκεί που ορίζουν οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Το σχέδιο αυτό του επιτρόπου Μισέλ Μπαρνιέ έγινε δεκτό με σαφή δυσαρέσκεια από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας. Αυτή την εβδομάδα πρόσθεσε τη φωνή του μεταξύ των επικριτών της πρότασης της Επιτροπής και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος για την επιβολή κοινών ανώτατων κεφαλαιακών απαιτήσεων, πέραν ίσως από τις αναγκαιότητες μιας γραφειοκρατικής τάξης. Στην πραγματικότητα η όλη ιδέα είναι ανεύθυνη. Αγνοεί το γεγονός ότι οι κίνδυνοι στις τράπεζες είναι διαφορετικοί, αναλόγως της προέλευσής τους, και αποστερεί τα κράτη από τις δυνατότητες τους να στηρίζουν τις τράπεζες σε συγκυρίες πίεσης.
Συν τοις άλλοις, υπάρχει μια ακόμα πιο ουσιαστική αντίρρηση. Ο προτεινόμενος κανονισμός αποστερεί τα κράτη από τη δυνατότητα να προστατέψουν τους φορολογούμενους τους από τις επιπτώσεις μιας τραπεζικής χρεοκοπίας, παραδίδοντας τις σχετικές αρμοδιότητες σε εκείνους που δεν έχουν δημοσιονομική ευθύνη.
Η Κομισιόν υποστηρίζει ότι δεν θα έπρεπε να ορίζουν τα κράτη τους δικούς τους κεφαλαιακούς κανόνες γιατί αν ορισμένα κράτη θέσουν υψηλότερα πρότυπα από άλλα, υπάρχει περίπτωση η δραστηριότητα θα μεταφερθεί στα κράτη με τους πιο χαλαρούς κανόνες, δημιουργώντας επικίνδυνες συγκεντρώσεις κινδύνων. Αλλά αυτή η ιδέα βασίζεται σε μια παρανόηση. Αν δούμε σήμερα τι γίνεται γύρω μας, αντιλαμβανόμαστε πως αυτό που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι μια κούρσα προς την κορυφή και όχι προς τον πάτο. Και οι ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα – αν είναι αρκετά υψηλές.
Ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ προσπάθησε να αποκρούσει τα πυρά που δέχτηκαν οι προτάσεις του δηλώνοντας ότι οι νέες ρυθμίσεις είναι δυνατό να ερμηνευτούν ‘με ευέλικτο τρόπο’. Πρόκειται για μια προσπάθεια να ηρεμήσει τους Βρετανούς που ανησυχούν ότι η πρωτοβουλία της Επιτροπής ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις του τραπεζικού τομέα.
Αλλά αυτή η ιδέα του κ. Μπαρνιέ – στην πραγματικότητα να κάνει τα στραβά μάτια απέναντι στους ίδιους του τους κανόνες – αποτελεί μια πολύ παράξενη πρόταση. Είναι επίσης απίθανο να αποδώσει. Οι τράπεζες που θα κληθούν να υπακούσουν σε υψηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις στη Βρετανία θα μπορούσαν να προσβάλουν την απόφαση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και ο κανονισμός θα μπορούσε να ακυρωθεί.
Οι μπερδεμένες προτάσεις του κ. Μπαρνιέ δεν βοηθούν κανέναν. Ο Ευρωπαίος επίτροπος θα έπρεπε να στέκεται στο πλευρό των κρατών που προσπαθούν να αποκαταστήσουν τα προβλήματα των τραπεζών τους όσο πιο γρήγορα γίνεται και όχι να τους βάζει εμπόδια. Θα ήταν πολύ καλύτερα για την Επιτροπή να ορίσει ελάχιστες απαιτήσεις που θα παρακινήσουν τις χώρες να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις. Πρέπει να εγκαταλείψει τον εναρμονισμό κανόνων που καθυστερούν τις αλλαγές σε μια εποχή που παραμένει άκρως επικίνδυνη.