Το δρόμο που οδηγεί σε μια όχι και τόσο «ήπια» αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μέσα στο καλοκαίρι φαίνονται αποφασισμένοι να τραβήξουν οι πολιτικοί της ευρωζώνης, μπαίνοντας σε ένα πολύ επικίνδυνο σταυροδρόμι της παρούσας κρίσης του ευρώ, καθώς οι κερδοσκόποι ήδη έστησαν μια «Μαύρη Παρασκευή» στην Ιταλία και ετοιμάζονται για σκληρή επίθεση στην «αχίλλειο πτέρνα» της ευρωζώνης. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύονται σήμερα στους “Financial Times” και επιβεβαίωσαν χθες το βράδυ ανώτεροι κυβερνητικοί κύκλοι στην Αθήνα, οι συζητήσεις στο σημερινό Eurogroup για το ελληνικό πρόβλημα παίρνουν νέα τροπή και πιθανότατα οδηγούν στο πρώτο “selective default” ευρωπαϊκού κράτους μεταπολεμικά, χωρίς αυτό να αποτελεί κατ’ ανάγκη αρνητική εξέλιξη για την ίδια την Ελλάδα, καθώς μπορεί να βγει από αυτό το στάδιο αντιμετώπισης του προβλήματός της με ένα πολύ πιο «ελαφρύ» χρέος:
- Το σχέδιο των γαλλικών τραπεζών για συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη νέα χρηματοδότηση της Ελλάδας για αποφυγή χρεοκοπίας ως τα μέσα του 2014 έχει οριστικά απορριφθεί από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης ως υπερβολικά ευνοϊκό για τους πιστωτές, χωρίς να κερδίζει κάτι και η Ελλάδα, παρότι θα υποστεί το κόστος της «επιλεκτικής χρεοκοπίας», κυρίως στο τραπεζικό της σύστημα.
- Αντί να κάνουν πίσω μετά την αποτυχία του γαλλικού σχεδίου και να αποδεχθούν ότι θα πρέπει να σηκώσουν οι κυβερνήσεις και το ΔΝΤ όλο το βάρος της χρηματοδότησης της Ελλάδας, οι κυβερνήσεις, με ισχυρή πίεση από την τετράδα Γερμανίας, Ολλανδίας, Αυστρίας και Φινλανδίας, αποφάσισαν να προχωρήσουν σε ένα σχέδιο που θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τα βάρη για τον τραπεζικό τομέα.
- Οι Γερμανοί, ως γνωστόν, είχαν επαναφέρει από την περασμένη εβδομάδα, με δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε και του υφυπουργού Γιοργκ Άσμουσεν, μια προηγούμενη πρότασή τους, που είχε αρχικά απορριφθεί, επειδή θα προκαλούσε υποβάθμιση των ελληνικών ομολόγων σε κατηγορία «επιλεκτικής χρεοκοπίας»: πρόκειται για τη γνωστή ιδέα του γενικευμένου (και σε σχεδόν καταναγκαστικού για τους ιδιώτες) debt swap, δηλαδή για μια ανταλλαγή όλων των ομολόγων που κατέχουν ιδιώτες με νέα, μεγαλύτερης διάρκειας και, πιθανόν, χαμηλότερου επιτοκίου.
- Σύμφωνα με τις πληροφορίες των “F.T.”, τις οποίες δεν διέψευδαν και αξιωματούχοι στην Αθήνα, αν και υπογράμμιζαν ότι πρόκειται για μια συζήτηση που μόλις τώρα αρχίζει επί της ουσίας, το debt swap θα συνδυασθεί με την εφαρμογή του σχεδίου που εκπόνησε το διεθνές τραπεζικό «συνδικάτο» (IIC), για επαναγορά ομολόγων της Ελλάδας από τη δευτερογενή αγορά, ώστε να «κουρευτεί» το χρέος με βάση τις χαμηλές, τρέχουσες τιμές του. Ασαφές παραμένει αν η επαναγορά θα γίνει από ιδιωτικό «όχημα», όπως πρότεινε το IIC, ή αν θα την εκτελέσει ο προσωρινός Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Οικονομικής Σταθερότητας.
- Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι, αν προχωρήσει το σχέδιο στηριζόμενο σε αυτούς τους δύο άξονες, οδηγούμαστε σε μια μορφή αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, η οποία θα συνδυάζει τόσο το «κούρεμα» της ονομαστικής του αξίας (με εθελοντικό τρόπο, βέβαια), όσο και την επιμήκυνση και μείωση του επιτοκίου. Το σχέδιο θα οδηγήσει με βεβαιότητα σε “selective default”, αλλά όχι και σε ενεργοποίηση των CDS (συμβόλαια ασφάλισης του χρέους), καθώς στους πιστωτές θα δοθούν δύο επιλογές: ή να μπουν στην ανταλλαγή ομολόγων, ή να πουλήσουν ομόλογα σε τιμές αγοράς (η πρώτη επιλογή είναι «ραμμένη» για τις τράπεζες, που αποτιμούν τα ομόλογα με βάση την αξία κτήσης, η δεύτερη για ασφαλιστικές εταιρείες και ταμεία, που ήδη τα έχουν στα βιβλία τους «κουρεμένα», με βάση τις τιμές της αγοράς).
Το νέο σχέδιο αναμφίβολα θα είναι πολύ δύσκολο να περάσει από την ΕΚΤ, που προειδοποίησε και την περασμένη Πέμπτη ότι δεν ανέχεται οποιαδήποτε μορφή «επιλεκτικής χρεοκοπίας». Θα συζητηθεί σήμερα εκτενώς αρχικά σε «κλειστή» συνάντηση της κορυφαίας πεντάδας της ευρωζώνης (Ρομπάι, Γιούνκερ, Μπαρόζο, Ρεν, Τρισέ) και εκεί θα έχει την ευκαιρία ο επικεφαλής της ΕΚΤ να διατυπώσει τις δικές του θέσεις. Ακολούθως, θα συζητηθεί στο Eurogroup, όπου για πρώτη φορά θα εκπροσωπηθούν και οι μεγάλες τράπεζες, μέσω του επικεφαλής του IIC, Τσαρλς Νταλάρα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι, βέβαια, πώς θα γίνει δεκτό το σχέδιο από τις αγορές. Καθώς, μάλιστα, την Παρασκευή «σφυροκοπήθηκαν» οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών και οι αποδόσεις των ομολόγων εκτοξεύθηκαν λίγο κάτω από το όριο του 5,5%, πέραν του οποίου τίθεται θέμα εξυπηρέτησης χρέους και για την Ιταλία. Το σορτάρισμα των ιταλικών ομολόγων από hedge funds ήταν τόσο έντονο, που προκάλεσε την παρέμβαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της χώρας, η οποία υποχρεώνει πλέον από σήμερα όλους τους κερδοσκόπους να αποκαλύψουν τις θέσεις τους, δηλαδή να γνωστοποιήσουν αν έχουν σορτάρει ομόλογα. Μάλιστα, εξετάζεται ακόμη και η πανευρωπαϊκή απαγόρευση των short θέσεων σε ομόλογα, μετά τη «Μαύρη Παρασκευή» για την Ιταλία. Οι απαντήσεις σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα θα αρχίσουν να δίνονται από τις αγορές από σήμερα...