ΔΝΤ: Βουνό οι ζημιές των τραπεζών το 2010!

Την ώρα που οι τραπεζίτες βρίσκονται σε παροξυσμό παρασκηνιακών διαβουλεύσεων για εξαγορές και συγχωνεύσεις (ή «γάμους ανάγκης», κατά την πιο ρεαλιστική εκδοχή…), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποκαλύπτει με την τελευταία του έκθεση, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή, ότι μπροστά στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα ορθωθεί το 2010 ένα… βουνό ζημιών. Παράλληλα, κάνει ειδική αναφορά στα μέτρα εξυγίανσης που θα ληφθούν, μιλώντας για υποχρεωτικές αυξήσεις κεφαλαίου, αλλά ακόμη και για ανακλήσεις αδειών ή διορισμό επιτρόπων της ΤτΕ σε προβληματικές τράπεζες!

Πίσω από τη γενικά αισιόδοξη θεώρηση των δημοσιονομικών εξελίξεων, η ενδιάμεση έκθεση του ΔΝΤ, που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή, κρύβει κακά μαντάτα για τους Έλληνες τραπεζίτες, τα οποία εξηγούν και την ξαφνική επιτάχυνση των εξελίξεων, αναφορικά με την από καιρό αναμενόμενη αναδιάρθρωση του συστήματος:

n Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΤτΕ, τις οποίες δημοσιοποιεί σε πίνακα της έκθεσής του το Ταμείο, η μετά τους φόρους απόδοση ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών θα είναι φέτος βαθιά… «κόκκινη», υποχωρώντας στο -8,7%, ενώ αντίστοιχα η απόδοση ενεργητικού θα πέσει στο -0,6%.

n Αυτό σημαίνει, ότι το ΔΝΤ περιμένει ότι φέτος οι ζημιές των τραπεζών θα ξεπεράσουν συνολικά τα 3 δις. ευρώ! Πρόκειται για εξαιρετικά ανησυχητική επίδοση, ιδιαίτερα αν συγκριθεί με τις εκπληκτικές επιδόσεις του παρελθόντος, που είχαν ανεβάσει κατά την τριετία πριν από την κρίση (2005-2007) την απόδοση κεφαλαίων των τραπεζών μεταξύ 12,7% και 15,9%.

n «Παρότι η λειτουργική κερδοφορία παραμένει σταθερή προ προβλέψεων, η ανάγκη για μεγαλύτερες προβλέψεις για την κάλυψη μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει οδηγήσει το τραπεζικό σύστημα σε ζημιές, μετά τον υπολογισμό των προβλέψεων και των φόρων», τονίζει το Ταμείο.

Κατά τα λοιπά, το Ταμείο περιγράφει με μελανά χρώματα την «ασφυξία» του τραπεζικού συστήματος, μετά τις τελευταίες υποβαθμίσεις της Ελλάδας, των τραπεζών και των τίτλων τους από τους οίκους αξιολόγησης. Κάνει λόγο για margin calls που δέχθηκαν οι ελληνικές τράπεζες, λόγω της διάβρωσης της αξίας των καλυμμάτων που χρησιμοποιούν για να δανείζονται από την ΕΚΤ, ενώ σε σχετικό γράφημα που δημοσιεύει το Ταμείο στην έκθεσή του φαίνεται καθαρά το υψηλό κόστος που επιβαρύνει το δανεισμό των τραπεζών.

Στο γράφημα φαίνεται, ότι η Alpha Bank βρίσκεται στην καλύτερη θέση, καθώς το spread των τίτλων της σε σχέση με το αντίστοιχο διατραπεζικό επιτόκιο Libor βρίσκεται περίπου στις 100 μονάδες βάσης. Ακολουθεί η Εθνική με περίπου 300 μονάδες, ενώ στη δυσχερέστερη θέση βρίσκεται η Eurobank, καθώς το spread ξεπερνά κατά πολύ τις 400 μονάδες και κινείται προς τις 500.

Το φόβητρο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας…

Σε ειδικό box της πολυσέλιδης έκθεσης αποκαλύπτεται για πρώτη φορά πώς ακριβώς θα λειτουργήσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που θα έχει συστήσει η κυβέρνηση μέσα στο φθινόπωρο, για να διαχειρισθεί τα 10 δις. ευρώ, που θα μπορούν να δοθούν στις τράπεζες ως κεφαλαιακές ενισχύσεις. Οι όροι χορήγησης των κεφαλαίων δεν θα θυμίζουν σε τίποτα τις αντίστοιχες, «ήπιες» διαδικασίες για «ενέσεις» από την κυβέρνηση, που είχαν ακολουθηθεί, στο πλαίσιο της διαχείρισης του «πακέτου» των 28 δις. ευρώ και αυτό ίσως εξηγεί τον πανικό των τραπεζιτών, μπροστά στο ενδεχόμενο να λάβουν κεφαλαιακές ενισχύσεις από το Τ.Χ.Σ.

Για την κεφαλαιακή υποστήριξη, αναφέρει η έκθεση, οι διαδικασίες θα διαφέρουν, ανάλογα με την αρχική κατάσταση της κεφαλαιακής επάρκειας κάθε τράπεζας:

- Σύμφωνα με το πρώτο και «ηπιότερο» σενάριο, αν μια τράπεζα έχει επαρκή κεφάλαια, τα οποία όμως συρρικνώνονται, θα μπορεί να ζητήσει πρόσβαση στο Τ.Χ.Σ., ή θα συστήνεται από την ΤτΕ η προσφυγή στο Ταμείο, σε περίπτωση που δεν μπορέσει να συγκεντρώσει κεφάλαια από την αγορά. Το Ταμείο θα αποφασίζει για τη διάθεση πόρων, μετά την παρουσίαση προγράμματος αναδιάρθρωσης από την ενδιαφερόμενη τράπεζα και με βάση τη γνωμοδότηση της ΤτΕ. Το κεφάλαιο θα δίνεται μέσω έκδοσης προνομιούχων μετοχών, ώστε να αποφεύγουν οι μέτοχοι της τράπεζας τη μείωση μέχρι.. εξαφάνισης του ποσοστού συμμετοχής τους, αλλά σε περίπτωση που η τράπεζα δεν καλύψει τους στόχους που θα έχουν τεθεί στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, ή αν πέσει κάτω από το ελάχιστο όριο ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας, οι μετοχές θα μετατρέπονται σε προνομιούχες.

- Αν μια τράπεζα ήδη εμφανίζει δευτεροβάθμιο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας χαμηλότερο από το ελάχιστο όριο του 8%, θα της επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία κυρώσεις από την ΤτΕ, η οποία θα μπορεί να συστήσει στο Τ.Χ.Σ. να χορηγήσει κεφάλαια στην τράπεζα. Οι όροι χορήγησης των κεφαλαίων θα είναι ίδιοι με αυτούς που θα εφαρμοσθούν στην πρώτη περίπτωση.

- Αν μια τράπεζα βρίσκεται σε ακόμη χειρότερη θέση, με βασικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας (tier1) κάτω από το ελάχιστο όριο, τότε θα πρέπει να εκπονεί άμεσα ένα «ισχυρό», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, βάσει του οποίου θα λαμβάνει κεφαλαιακή ενίσχυση από το Τ.Χ.Σ. Επιπλέον, όμως, για να δοθούν τα νέα κεφάλαια θα πρέπει να έχει προηγηθεί πλήρης οικονομικός έλεγχος, για να διαπιστωθούν όλες οι υφιστάμενες ζημιές και να αφαιρεθούν από τα κεφάλαια των υφιστάμενων μετόχων.

Στις πιο «βαριές» περιπτώσεις, το ΔΝΤ αναφέρει, ότι αντί να προσφερθούν κεφαλαιακές ενισχύσεις, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, η ΤτΕ θα μπορεί να ορίζει επίτροπο, ο οποίος θα κάνει… έξωση στη διοίκηση της προβληματικής τράπεζας, ή να ανακαλεί την τραπεζική της άδεια. Αυτό σημαίνει, ότι σε αντίθεση με όσα είχαν γίνει με τη διανομή των ενισχύσεων από το «πακέτο» των 28 δις. ευρώ, όπου είχαν δοθεί κεφάλαια ακόμη και μικρή τράπεζα με τεράστια οικονομικά προβλήματα, αυτή την φορά σε ανάλογη περίπτωση θα ακολουθηθούν πολύ πιο «βίαιες» διαδικασίες, ακόμη και εκκαθάρισης μιας προβληματικής τράπεζας.