Ο ρόλος Μπαρόζο στις προσπάθειες για λύση στην κρίση

Η σχετική ικανοποίηση που επικρατεί εσχάτως στις αγορές αναφορικά με την ευρωζώνη και τις προοπτικές των χωρών της περιφέρειας, περιλαμβανομένης της Ελλάδας, αποδίδεται από όλους στις ενδείξεις ότι οι ηγέτες της Ένωσης προτίθενται να προβούν σε μια «συνολική λύση» για την αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη - κρίση στο επίκεντρο της οποίας είναι το δημόσιο χρέος. Για την ακρίβεια, οι προτάσεις περί ενίσχυσης του EFSF, του προσωρινού μηχανισμού στήριξης, τόσο χρηματοδοτικά με την αύξηση του πραγματικού του κεφαλαίου, όσο και στο πεδίο των δραστηριοτήτων του - με την επέκτασή του στη δευτερογενή αγορά για την αγορά ομολόγων ή το χαμηλότοκο δανεισμό το σε χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, είναι ιδέες που έγιναν καλοδεχούμενες από όλους -πολιτικούς και αγορές- και οδήγησαν σε συρρίκνωση των spread και σε ενδυνάμωση του ενιαίου νομίσματος.

Λίγες μέρες, ωστόσο, πριν από τη σύνοδο κορυφής της 4ης Φεβρουαρίου, που θα συζητήσει και το ζήτημα της «συνολικής λύσης», χωρίς όμως να λάβει απόφαση, θα μπορούσε κανείς να κάνει μια αναδρομή και να αναρωτηθεί τι ήταν αυτό που έκανε το γαλλογερμανικό άξονα -και, κυρίως, την κ. Μέρκελ- να κάνει στροφή και να αντιμετωπίσει θετικά τη διεύρυνση του ESFS, όταν μέχρι πρότινος απέρριπτε μετά βδελυγμίας κάθε τέτοια ιδέα και, μάλιστα, έλεγε ότι είναι επαρκέστατος ο μηχανισμός ως έχει, παρότι η κρίση ακουμπούσε επικινδύνως την Πορτογαλία και την Ισπανία.

Η απάντηση -που σε κάποιους προκάλεσε και έκπληξη- είναι η παρέμβαση το προέδρου της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρουσιάζοντας την Ετήσια Έκθεση για την Ανάπτυξη 2011, στο πλαίσιο του λεγόμενου «ευρωπαϊκού εξαμήνου», περιέλαβε και την πρόταση για ενίσχυση του εύρους και των δραστηριοτήτων του ESFS. Όπως έλεγαν τότε συνεργάτες του, ο κ. Μπαρόζο, έχοντας συμβουλευθεί και τον αρμόδιο για τα οικονομικά Επίτροπο Όλι Ρεν, θεώρησε πως είναι υποχρέωσή του να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να προστατεύσει έναν από τους θεμελιώδεις λίθους της Ένωσης: το ενιαίο νόμισμα.

Η είδηση, όπως έλεγαν πληροφορίες από το Βερολίνο, εξόργισε τη Γερμανίδα καγκελάριο, που εδώ και καιρό θεωρεί πως ο πρόεδρος της Κομισιόν είναι ένα πόστο «υπερεκτιμημένο» και, επιπλέον, πιστεύει πως προσωπικά ο κ. Μπαρόζο της χρωστά, επειδή τον στήριξε για μια δεύτερη θητεία. Βέβαια, οι παροικούντες την καγκελαρία γνωρίζουν πως η υποστήριξη της κ. Μέρκελ ήταν στη λογική του «το μη χείρον βέλτιστον» και δεν αντικατόπτριζε κάποια ουσιαστική πολιτική προτίμηση.

Όταν το Βερολίνο είδε πως η πρόταση του κ. Μπαρόζο για την ενίσχυση του ESFS κέρδιζε τις αγορές και τους εταίρους, έκανε την ανάγκη φιλοτιμία και υποχώρησε από την άκαμπτη στάση, επιλέγοντας να πάρει τα μέγιστα ανταλλάγματα για τη συναίνεσή του. Έτσι, για πρώτη φορά στα χρονικά, πριν από σύνοδο κορυφής η Αγγέλα Μέρκελ κάλεσε το Ζοζέ Μπαρόζο σε τετ-α-τετ δείπνο, 70 χλμ έξω από το Βερολίνο, όπου συνήθως συναντάται με το Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί. Ουδείς γνωρίζει τι ακριβώς διημείφθη σε αυτό το δείπνο, πέρα από το ότι η συζήτηση υπήρξε «ζωηρή».

Οι συνεργάτες του προέδρου της Κομισιόν, πάντως, όταν τους επισημαίνεται πως ο κ. Μπαρόζο μοιάζει να είναι «απελευθερωμένος» από τους Μεγάλους της Ένωσης πλέον, υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια απόφασή του που δεν ελήφθη σε μια ημέρα. Όπως λένε, ο κ. Μπαρόζο ήταν που άνοιξε το δρόμο, τον περασμένο Μάρτιο, με δήλωσή του στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», ώστε να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τη βοήθεια προς την Ελλάδα. Ο πρόεδρος της Κομισιόν κάλεσε τη Γερμανία να αναλάβει τις ευθύνες της και έκανε, μάλιστα, μνεία και στην εθνική εορτή της Ελλάδας, που συνέπεσε με τη σύνοδο κορυφής που ακολούθησε δυο μέρες μετά. Πράγματι, εκεί για πρώτη φορά έγινε ένα βήμα στην κατεύθυνση της κοινοτικής συνεισφοράς που κατέληξε τελικά το Μάιο στο πακέτο των 110 δις για την Ελλάδα.

Μπαρόζο - Παπανδρέου

Οι ίδιοι συνεργάτες του κ. Μπαρόζο λένε πως καθοριστικό ρόλο στη στάση του προέδρου της Κομισιόν έχει παίξει προσωπικά ο Έλληνας πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου. Όπως εξηγούν, παρά τα προβλήματα που υπήρξαν στο παρελθόν, λόγω της στάσης της Επιτροπής επί κυβέρνησης Καραμανλή, αλλά και κατά την επιλογή του κ. Μπαρόζο για μια δεύτερη θητεία, ο Ζοζέ Μπαρόζο αυτή τη στιγμή πιστεύει πως και από τους 27 ηγέτες της Ένωσης, ο πλέον αξιόλογος είναι ο κ. Παπανδρέου, μολονότι προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές ομάδες. Για αυτό, έλεγαν, η επικοινωνία τους είναι συχνότατη, τόσο ώστε μεταξύ σοβαρού και αστείου ορισμένοι στην Κομισιόν να μιλούν περί …ειδυλλίου!