Ο Ντομινίκ Στρος Καν ήταν γνωστός στους παράγοντες της διεθνούς πολιτικής και οικονομικής σκηνής για δύο πράγματα: τη διπλωματική μαεστρία του (κάποιοι τον έλεγαν «Μέτερνιχ με BlackBerry») και για τη σχεδόν αρρωστημένη διάθεσή του να παίζει τον κυνηγό αιθέριων υπάρξεων. Ούτε ο πιο αρρωστημένος νους, όμως, δεν θα μπορούσε να φαντασθεί όσα συνέβησαν χθες στην Νέα Υόρκη. Κανείς δεν ξέρει αν ο DSK είναι αθώος, όπως ισχυρίζεται, ή αν έχει δίκιο η καμαριέρα του ξενοδοχείου Sofitel της Νέας Υόρκης, που τον κατηγορεί για απόπειρα βιασμού. Οι λάτρεις των θεωριών συνωμοσίας θα ρωτήσουν «ποιος ωφελείται» από την περιπέτεια του Στρος Καν και θα καταλήξουν σε ουκ ολίγες αληθοφανείς θεωρίες για να εξηγήσουν τα γεγονότα. Η στήλη δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσει αν η καμαριέρα ήταν... πράκτορας μυστικών υπηρεσιών, ή σκοτεινών οικονομικών συμφερόντων, που εκτελούν κάποιο μυστικό σχέδιο για να κερδίσουν δισεκατομμύρια, ή να επικρατήσουν σε παιχνίδια εξουσίας.
Τα μόνα δεδομένα που έχουν υψηλό βαθμό βεβαιότητας και αξίζει να συζητηθούν στην Ελλάδα είναι:
1. Από χθες ο Στρος Καν αποτελεί παρελθόν για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Με μια δίκη για απόπειρα βιασμού σε εκκρεμότητα, είναι βέβαιο ότι πολύ δύσκολα θα επανέλθει στην κορυφαία θέση του, ακόμη και αν στο τέλος αποδειχθεί αθώος.
2. Από χθες, μια μεγάλη αλλαγή ισορροπιών έχει συντελεσθεί στο ΔΝΤ: προσωρινά, μέχρι τον Αύγουστο που όπως έχει πει θα αποχωρήσει, χωρίς να διεκδικήσει ανανέωση της θητείας του, τα καθήκοντα του Στρος Καν θα ασκεί ο Τζον Λίπσκι, δεύτερος στην ιεραρχία του Ταμείου. Αν ο Στρος Καν εκπροσωπούσε την πολιτική στο ΔΝΤ, ο Λίπσκι είναι ο κορυφαίος εκπρόσωπος των τραπεζιτών, έχοντας θητεύσει στην Chase των Ροκφέλερ πριν τη συγχώνευσή της με την JP Morgan, αλλά και στην JP Morgan μέχρι το 2006, που μεταπήδησε στο Ταμείο.
Αυτή η «αλλαγή φρουράς» ούτε ασήμαντη είναι, ούτε και ευνοεί την Ελλάδα. Η χώρα μας χρειάζεται μια πολιτική λύση στο πρόβλημά της (με αυστηρά οικονομικά κριτήρια είμαστε τελειωμένοι και αντιμετωπίζουμε τα χειρότερα σενάρια) και ο Στρος Καν ήταν μια κάποια λύση (για να θυμηθούμε και τον ποιητή): υποστήριζε από καιρό -και πιθανότατα θα το έλεγε χθες στην Μέρκελ, αν δεν είχε μπλέξει με το Αστυνομικό Τμήμα Νέας Υόρκης- ότι όλα όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα για την κρίση χρέους είναι ημίμετρα και μόνο με περισσότερα βήματα οικονομικής ενοποίησης θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα. Γι’ αυτό και είχε προτείνει την άμεση έκδοση ευρωομολόγου. Επιπλέον, επειδή με το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας ρισκάριζε την πολιτική του καριέρα και τις φιλοδοξίες του για την προεδρία της Γαλλίας, ο Στρος Καν ήταν βέβαιο ότι θα επέμενε σε αυτή την φάση να διασωθεί και πάλι η Ελλάδα, έστω και αν η πορεία εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος του μνημονίου δεν δικαιολογεί τη συνέχιση της χρηματοδότησης της χώρας με αυστηρά οικονομικά κριτήρια.
Στη θέση του πολιτικού Στρος Καν έρχεται τώρα, στην πιο κρίσιμη φάση των διαπραγματεύσεων για το ελληνικό πρόβλημα, να καθίσει ένας τραπεζίτης, που έχει σαφώς διαφορετικές προτεραιότητες. Και μάλιστα ένας τραπεζίτης προερχόμενος από την JP Morgan, που ως γνωστόν βρίσκεται στη «μαύρη λίστα» της σημερινής κυβέρνησης, λόγω της εμπλοκής της στην υπόθεση των δομημένων των ασφαλιστικών ταμείων. Ο Λίπσκι είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει το ελληνικό πρόβλημα περισσότερο «τεχνικά» και λιγότερο πολιτικά και αυτό καθόλου δεν ευνοεί την Ελλάδα σε αυτή την φάση. Επιπλέον, δεν είναι το πρόσωπο που θα είχε το πολιτικό κύρος και τη διπλωματική μαεστρία για να αλλάξει τις ισορροπίες αυτής της διαπραγμάτευσης. Το μόνο ευχάριστο για την Ελλάδα είναι ότι ο Λίπσκι διατηρεί ευθεία γραμμή επικοινωνίας με το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, όπου ο Τιμ Γκάιτνερ έχει κατ’ επανάληψη στηρίξει τη χώρα μας σε διαπραγματεύσεις με την Γερμανία.
Για τον Στρος Καν και την πολιτική του στο ΔΝΤ ή και τα προηγούμενα χρόνια πολλά μπορούν να ειπωθούν, αρνητικά τα περισσότερα. Όσο και αν προσπάθησε να πείσει ότι έδωσε στο Ταμείο «ανθρώπινο πρόσωπο» δεν τα έχει καταφέρει, γιατί πολύ απλά το ΔΝΤ έχει προ πολλού απομακρυνθεί από το όραμα του Κέινς και λειτουργεί σαν πολιορκητικός κριός ή δεσμοφύλακας χωρών για λογαριασμό των ισχυρών του διεθνούς τραπεζικού συστήματος και των πολιτικών και επιχειρηματικών φίλων τους στην Ουάσιγκτον. Ο ίδιος δίκαια έχει χαρακτηρισθεί «σοσιαλιστής της σαμπάνιας» και, αν αληθεύουν στο ελάχιστο όσα του προσάπτει η καμαριέρα του νεοϋορκέζικου ξενοδοχείου, η περίπτωση του ανήκει στη σφαίρα της ψυχιατρικής. Όμως, στις σημερινές συνθήκες για την Ελλάδα η απουσία του Στρος Καν από το τραπέζι της μεγάλης διαπραγμάτευσης για την τύχη της χώρας δεν είναι καλός οιωνός.