Επιστρέφει η Ελλάδα στην αγορά ομολόγων;

Ακόμη και σενάρια πρόωρης επιστροφής της Ελλάδας στην αγορά ομολόγων, μέσα στο 2011, άρχισαν να εξετάζονται στα τραπεζικά dealing room, μέσα σε «πυρετό» προσδοκιών για τις αποφάσεις των ηγετών της ευρωζώνης και καθώς διαπιστώνεται, ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να πλειοδοτήσει σε μέτρα λιτότητας, προκειμένου να εξασφαλίσει μια ικανοποιητική συμφωνία επαναφοράς του χρέους σε τροχιά βιωσιμότητας.

Ενδεικτικό των προσδοκιών που έχουν δημιουργηθεί είναι ότι χθες το spread των ελληνικών ομολόγων «έκλεισε» κι άλλο, πλησιάζοντας τις 800 μονάδες βάσης, παρότι όλη την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ, όπως ανακοινώθηκε και επίσημα χθες, είχε «παγώσει» τις αγορές ομολόγων των περιφερειακών οικονομιών. «Είναι εντυπωσιακή η απουσία πιέσεων στα ομόλογα, που αν συνδυασθεί με την επιστροφή κεφαλαίων στο ΧΑ και την ισχυρή άνοδο των τραπεζικών μετοχών στην Ευρώπη αποτυπώνει πλήρως τις προσδοκίες της αγοράς για… happy end στην κρίση», τόνιζε αναλυτής χρηματιστηριακής εταιρείας.

Ανεξάρτητα από τα σενάρια που καθημερινά βλέπουν το φως της δημοσιότητας για την επικείμενη «τελική λύση» στην κρίση χρέους, «θολώνοντας» συχνά την εικόνα για τις αγορές, βέβαιη θεωρείται πλέον η έγκριση δανείου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Οικονομικής Σταθερότητας (EFSF) προς την Αθήνα για την επαναγορά σε «χτυπημένη» τιμή των ελληνικών ομολόγων που έχει συγκεντρώσει η ΕΚΤ από ευρωπαϊκές τράπεζες από τον περασμένο Μάιο μέχρι σήμερα.

Όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, αυτό φαίνεται βέβαιο ότι θα συμβεί, όχι τόσο για να διευκολυνθεί η Ελλάδα, όσο για τη διευκόλυνση της ίδιας της ΕΚΤ στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Μια διευκόλυνση, που ενδέχεται να παίξει καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της Ελλάδας και των άλλων περιφερειακών οικονομιών της ευρωζώνης, οδηγώντας ακόμη και σε πρόωρη επιστροφή της Αθήνας στις αγορές ομολόγων!

Για το δάνειο με ευνοϊκούς όρους από το EFSF, που η κυβέρνηση παραδέχεται πλέον και δημόσια ότι συζητά αυτή την περίοδο, οι τραπεζίτες της Φραγκφούρτης έχουν ασκήσει στο παρασκήνιο ισχυρή πίεση στους πολιτικούς ηγέτες –και κυρίως στην Άνγκελα Μέρκελ. Το Βερολίνο σε αυτή την φάση δεν μπορεί να εγκρίνει την αύξηση του «πλαφόν» δανεισμού του Ταμείου, ούτε και την αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του, ώστε να μπορεί απευθείας να αγοράζει ομόλογα των περιφερειακών οικονομιών, αλλά η ΕΚΤ επιμένει στην ανάγκη να βρεθεί τρόπος, ώστε να φύγει από την κεντρική τράπεζα η ευθύνη διακράτησης ομολόγων της περιφέρειας στο χαρτοφυλάκιό της.

Αυτές οι ισχυρές πιέσεις αναμένεται ότι θα αποδώσουν καρπούς με μια συμβιβαστική λύση στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου: αντί το EFSF να αγοράζει ομόλογα απευθείας με μεγάλη κεφαλαιακή «δύναμη πυρός», το Ταμείο θα προσφέρει δάνειο στην Ελλάδα για να αγοράσει η κυβέρνηση τα ομόλογά της από την ΕΚΤ, που υπολογίζεται ότι έχουν ονομαστική αξία 35-40 δις. ευρώ, αλλά έχουν αγορασθεί από την ΕΚΤ στο 70-80% της ονομαστικής τους αξίας.

Με τον τρόπο αυτό θα γίνει μια «πρόβα τζενεράλε», για να ανοίξει ο δρόμος μεταφοράς των ομολόγων περιφερειακών οικονομιών από την ΕΚΤ στις ίδιες τις κυβερνήσεις. Αν συμβεί αυτό, τονίζουν αναλυτές, η κεντρική τράπεζα δεν θα έχει πλέον το παραμικρό πρόβλημα να συνεχίσει τις πράξεις στήριξης των ομολόγων της περιφέρειας, αφού δεν θα ανησυχεί για τον κίνδυνο να «φορτωθεί» τους τίτλους αυτούς, χωρίς δυνατότητα να τους ρευστοποιήσει στο μέλλον. Ο «εφιάλτης» των κεντρικών τραπεζιτών, που εμποδίζει την ισχυρή στήριξη των ομολόγων της περιφέρειας, είναι ως τώρα το ενδεχόμενο να μετατραπεί το χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ σε μια «κακή τράπεζα», που θα «φορτωθεί» στο διηνεκές τα ομόλογα των υπερχρεωμένων χωρών.

Χωρίς αυτό τον περιορισμό, οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ για στήριξη των ελληνικών ομολόγων θα μπορούν να γίνουν πολύ πιο αποτελεσματικές, με την προοπτική έγκρισης αργότερα ενός νέου δανείου προς την Αθήνα, για την επαναγορά τους. Αυτό, εκτιμούν αναλυτές, μπορεί να ανατρέψει τους συσχετισμούς προσφοράς και ζήτησης ελληνικών ομολόγων, διευκολύνοντας μια γρήγορη αποκλιμάκωση του spread μέσα στους επόμενους μήνες, ώστε ακόμη και μέσα στο 2011 να πραγματοποιηθεί η πρώτη έκδοση ελληνικών ομολόγων, που ως τώρα φαινόταν απίθανη, ακόμη και για το 2012.

Επιπλέον, η ετοιμότητα που και δημόσια έδειξε χθες, με όσα δήλωσε στα «Νέα», ο υπουργός Οικονομικών, για άμεση έγκριση προγράμματος λιτότητας 12 δις. ευρώ, αλλά και για νομοθετική κατοχύρωση της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής για τα επόμενα χρόνια, όπως ζητεί η Γερμανία, δημιουργούν στις αγορές την εντύπωση, ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να επιταχύνει δραστικά τη διευθέτηση του δημοσιονομικού προβλήματος, διευκολύνοντας έτσι την προσπάθεια που εμφανώς καταβάλλουν οι Ευρωπαίοι για αποφυγή πάση θυσία μιας «βαριάς» αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.

Παρότι οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν με την άποψη του Νο2 στο ΔΝΤ, Τζον Λίπσκι, ότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις επιτυχίας των προγραμμάτων που εφαρμόζουν η Ελλάδα και η Ιρλανδία, σήμερα φαίνεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ότι η Ελλάδα πλησιάζει στην έξοδο της κρίσης, έστω και με τίμημα μια πολύ σκληρή για τους πολίτες «εσωτερική υποτίμηση» μακράς διαρκείας…