Μποϊκοτάζ τραπεζών στην αγορά ομολόγων!

Με μποϊκοτάζ της ελληνικής αγοράς ομολόγων απειλούν την Τράπεζα της Ελλάδος και την κυβέρνηση κορυφαίες ευρωπαϊκές τράπεζες, αν δεν ανακληθούν άμεσα τα μέτρα που έλαβε η ΤτΕ στις 8 Απριλίου, για να θέσει φραγμούς στο σορτάρισμα των ελληνικών τίτλων.

Ενόψει των κρίσιμων συνομιλιών που έχουν προγραμματιστεί σήμερα, ανάμεσα στην ΤτΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση Διαπραγματευτών Πρωτογενούς Αγοράς (EPDA), στην οποία συμμετέχουν 22 μεγάλες διεθνείς τράπεζες, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις, ότι κορυφαίοι τραπεζικοί όμιλοι της Ευρώπης αρνούνται πλέον να εκτελέσουν πλήρως τα καθήκοντά τους, ως βασικοί διαπραγματευτές, εκβιάζοντας με τον τρόπο αυτό για την ανάκληση των περιοριστικών μέτρων.

Μάλιστα, στελέχη μεγάλων τραπεζών δεν διστάζουν να μιλήσουν, με προστασία της ανωνυμίας τους, ακόμη και σε διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία για τις πρακτικές μποϊκοτάζ της ελληνικής αγοράς, που ήδη έχουν τεθεί σε εφαρμογή. «Πολλοί βασικοί διαπραγματευτές ξεπερνούν το πρόβλημα (σ.σ.: των περιοριστικών μέτρων της ΤτΕ) απλώς με τον να μην εκτελούν όλα τα καθήκοντά τους στο market making των ελληνικών ομολόγων», δήλωσε χθες ανώνυμα, «λόγω της ευαισθησίας του θέματος», όπως σημειώνει το πρακτορείο, στέλεχος μεγάλης τράπεζας στο Reuters.

Το πρόβλημα που έχει προκαλέσει τον ανοικτό πόλεμο με τους ισχυρούς τραπεζίτες εμφανίσθηκε στο προσκήνιο στις 8 Απριλίου, όταν η ΤτΕ υποχρέωσε τις τράπεζες που μετέχουν στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων να κλείνουν στο τέλος κάθε συνεδρίασης της αγοράς τις ανοικτές θέσεις τους, προχωρώντας υποχρεωτικά σε πράξεις repos με ελληνικές τράπεζες.

Επισήμως, η ΤτΕ υποστηρίζει, ότι το μέτρο αυτό λήφθηκε επειδή είχε διαπιστωθεί από τις 7 Απριλίου, ότι υπήρχε στο σύστημα της ΗΔΑΤ πολύ μεγάλος αριθμός αποτυχημένων εντολών (failed orders), φαινόμενο που αποδόθηκε στην πληθώρα ανοικτών εντολών πώλησης κρατικών ομολόγων.

Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με μια άλλη ερμηνεία, πίσω από αυτό το πρόβλημα βρίσκεται η απροθυμία των ξένων τραπεζών να δανείσουν ελληνικές τράπεζες με ενέχυρο ελληνικά ομόλογα, να προχωρήσουν δηλαδή σε repos, εξαιτίας των αμφιβολιών τους για τη σταθερότητα του τραπεζικού μας συστήματος και του θεωρούμενου ως υψηλού κινδύνου στάσης πληρωμών από το Δημόσιο.

Υποχρεώνοντας όλους τους παράγοντες της αγοράς να προχωρούν σε ρέπος για να κλείνουν ανοικτές θέσεις, ουσιαστικά η ΤτΕ υποχρεώνει τις ξένες τράπεζες να κλείνουν τις θέσεις τους, με δανεισμό ομολόγων έναντι ρευστότητας και με τον τρόπο αυτό απαλύνονται τα προβλήματα ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών. Απαντώντας σε αυτό το μέτρο, όμως, ορισμένες ξένες τράπεζες έχουν ήδη περιορίσει τη συμμετοχή τους στην αγορά ομολόγων, με αποτέλεσμα να στερεύει η ρευστότητα και ο κίνδυνος αυτός να συμπαρασύρει σε άνοδο τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, που ξεπέρασαν και το όριο του 8%.

Το μήνυμα που στέλνουν με τον τρόπο αυτό οι μεγάλες ξένες τράπεζες προς την ΤτΕ είναι απλό, όσο και εκβιαστικό: «αν θέλετε να συνεχίσουμε να εκπληρώνουμε τα καθήκοντά μας, συμμετέχοντας στην αγορά, καλό θα είναι να απελευθερώσετε το σορτάρισμα των ελληνικών ομολόγων». Οι ξένες τράπεζες ζητούν, ουσιαστικά, να έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν μεγάλο αριθμό ανοικτών θέσεων, αφήνοντας ταυτόχρονα χωρίς ρευστότητα τις ελληνικές τράπεζες, που έχουν κρατικά ομόλογα στα χαρτοφυλάκιά τους, αλλά δεν μπορούν να τα αξιοποιήσουν για να δανεισθούν με ρέπος.

Με την πρακτική αυτή, δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος ασφυξίας του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, ενώ η θέση της ΤτΕ είναι πλέον εξαιρετικά λεπτή: αν αναιρέσει την απόφασή της, κινδυνεύει να κατηγορηθεί ότι έδωσε άδεια κερδοσκοπίας στα ελληνικά ομόλογα, ενώ αν τη διατηρήσει σε ισχύ, το ιδιότυπο εμπάργκο μεγάλων ξένων τραπεζών στη διατραπεζική μπορεί να δημιουργήσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις.

Χθες, πάντως, η ΤτΕ παραδέχθηκε ότι από τον Οκτώβριο είχε επιτρέψει στους παράγοντες της ΗΔΑΤ να ανακυκλώνουν αυτόματα, για χρονική περίοδο μέχρι και 10 ημερών, τις ανοικτές θέσεις τους στα ελληνικά ομόλογα. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ισχυρίσθηκε ότι αυτό δεν αποτέλεσε βασικό παράγοντα στην κατακόρυφη αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων από το φθινόπωρο, αλλά είναι γεγονός ότι αυτή η απόφαση, που εξ αντικειμένου διευκολύνει τις στρατηγικές υποτιμητικής κερδοσκοπίας, συμπίπτει χρονικά με τις άγριες κερδοσκοπικές επιθέσεις στα ομόλογα και την άνοδο των spread σε επίπεδα ρεκόρ.