Διχάζει η απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς

Η απελευθέρωση πλησιάζει και οι αντιπαραθέσεις εντείνονται. Το πλήρες άνοιγμα της εγχώριας ταχυδρομικής αγοράς, που θα επέλθει την 1/1/2013, σηματοδότησε τις πρώτες κλιμακούμενες «επιθέσεις» εταιρειών ταχυμεταφορών κατά του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.

Αιτία είναι το σχέδιο νόμου «Περί ταχυδρομικών υπηρεσιών, ηλεκτρονικών επικοινωνιών και άλλες διατάξεις» του Υπουργείου Υποδομών, το οποίο εξουσιοδότησε τα ΕΛΤΑ ως «Φορέα Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας» ως το 2028. Τα ΕΛΤΑ, όπως αναφέρεται στο ν/σ, έχουν την υποχρέωση να παρέχουν ταχυδρομικές υπηρεσίες σε όλη την Ελλάδα, έχοντας συμβατικές υποχρεώσεις, τόσο στην τιμή, όσο και στα ποιοτικά κριτήρια.

Το Δημόσιο προχωρεί στη σύσταση του «Ταμείου Καθολικής Υπηρεσίας», το οποίο θα επιδοτεί τα «άγονα δρομολόγια» των ΕΛΤΑ. Αυτό έχει κυρίως ως αφορμή η αντιπαράθεση των ιδιωτικών εταιρειών ταχυμεταφορών με το Υπουργείο Υποδομών, το οποίο κατηγορούν για αθέμιτο ανταγωνισμό υπέρ των ΕΛΤΑ.

«Δεν συζητείται η πραγματική απελευθέρωση. Η απελευθέρωση είναι στα χαρτιά. Υπάρχουν εμπόδια εισόδου για τους εναλλακτικούς παρόχους, οι οποίοι δύσκολα θα επιτύχουν κρίσιμη μάζα πελατών για να επιβιώσουν», ανέφερε, σε πρόσφατη ημερίδα της ΕΕΤΤ, ο διευθύνων σύμβουλος της ACSCourier Απόστολος Γεωργαντζής.

«Στο ν/σ υπάρχει ένα παράδοξο.Τα ΕΛΤΑ επιδοτούνται, αν και κάτι αντίστοιχο δεν έγινε με τον κυρίαρχο πάροχο σε άλλες αγορές, όπως στις τηλεπικοινωνίες», υπογράμμισε ο κ. Γεωργαντζής, εκπροσωπώντας την εταιρεία ACS του επιχειρηματία Θεόδωρου Φέσσα (InfoQuest). «Δεν είναι σαφές το πλαίσιο της απελευθέρωσης. Θα εξαρτηθεί από την πορεία αποκρατικοποίησης των ΕΛΤΑ. Εμείς δεν ενδιαφερόμαστε να πατήσουμε πάνω στο δίκτυο των ΕΛΤΑ. Με ποιο σκεπτικό θα επιδοτηθούν τα ΕΛΤΑ;», αναρωτιούνταν στελέχη άλλης, ανταγωνίστριας εταιρείας ταχυμεταφορών.

Το Δημόσιο μπορεί να αποζημιώσει τα ΕΛΤΑ, όχι στο έλλειμμα της καθολικής υπηρεσίας, αλλά στο κόστος. Ωστόσο, έως και σήμερα το Υπουργείο Υποδομών δεν έχει απαντήσει στο ερώτημα ποιο είναι αυτό το κόστος, ούτε έχει καθορίσει αν θα συμμετάσχουν και σε τι ποσοστό ιδιώτες στο Ταμείο Χρηματοδότησης της Καθολικής Υπηρεσίας. Ουσιαστικά, οι ιδιωτικές εταιρείες ταχυμεταφορών που δραστηριοποιούνται στη διακίνηση δεμάτων και αλληλογραφίας εντός του εσωτερικού (ACS, Γενική Ταχυδρομική, Speedex των ομίλων Φουρλή - Σφακιανάκη) και λιγότερο εκείνες που δραστηριοποιούνται διασυνοριακά (DHL, TNT, UPS, Fedex) διατυπώνουν τις ακόλουθες ενστάσεις και ερωτήματα: Σε τι ποσοστό και με ποιο τρόπο θα μετάσχουν στο «Ταμείο Χρηματοδότησης της Καθολικής Υπηρεσίας», γιατί απαλλάσσονται τα ΕΛΤΑ από ΦΠΑ στην καθολική υπηρεσία και γιατί δεν διεξήχθη διαγωνισμός για την ανάδειξη του παρόχου καθολικής υπηρεσίας.

Το οξύμωρο είναι ότι απορίες για το συγκεκριμένο ταμείο έχουν και τα ΕΛΤΑ, όπως ανέφερε, στην ίδια ημερίδα της ΕΕΤΤ, ο διευθύνων σύμβουλος Χρήστος Βαρσάμης. Μάλιστα, ο κ. Βαρσάμης επισήμανε το γεγονός ότι τα ΕΛΤΑ δεν έχουν αποζημιωθεί ποτέ από το Δημόσιο για τα «άγονα δρομολόγια», τα οποία συνεπάγονται υψηλό λειτουργικό κόστος. Σπάει το μονοπώλιο Τα ΕΛΤΑ, ο «Φορέας Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας», διατηρούν σήμερα το αποκλειστικό δικαίωμα στη διακίνηση φακέλων μέχρι 50 γραμμαρίων. Εξαιτίας του μονοπωλίου αυτού, καρπώνονται έσοδα που ξεπερνούν τα 420 εκατ. ευρώ ετησίως, καθώς όλοι οι δημόσιοι οργανισμοί, αλλά και ιδιωτικές εταιρείες συνάπτουν απευθείας συμβόλαια με τον οργανισμό. Το μέγεθος αυτό αποκτά επιπρόσθετη δυναμική, αν αναλογιστεί κανείς, ότι όλες μαζί οι ελληνικές και οι διεθνείς εταιρείες ταχυμεταφορών, που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, εμφανίζουν έσοδα μόλις 280 εκατ. ευρώ ετησίως. Τυπικά, το 2013, όλοι οι δημόσιοι οργανισμοί (π.χ. ΔΕΗ, ΟΤΕ) θα χρειαστεί να προκηρύξουν διαγωνισμούς για τη διακίνηση της αλληλογραφίας τους.

Οι ιδιώτες παίρνουν θέση μάχης, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα). Πάντως, πολλά θα εξαρτηθούν και από τη διαδικασία αποκρατικοποίησης των ΕΛΤΑ. Το Υπουργείο Οικονομίας εξήγγειλε τη διάθεση του 39% των Ελληνικών Ταχυδρομείων το 2012 (το ελληνικό δημόσιο διατηρεί το 51%, 10% κατέχει το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο). Υπάρχει ενδιαφέρον κατά πόσον θα συμμετάσχει ξένος ταχυδρομικός όμιλος (βελγικά, ολλανδικά, γερμανικά ταχυδρομεία), αλλά και αν θα υπάρξει σύμπραξη εγχώριων επιχειρηματικών κεφαλαίων. Σ’ αυτό το σημείο στελέχη της αγοράς δεν αποκλείουν την εμπλοκή της Ε.Ε., καθώς από την πορεία αποκρατικοποίησης των ΕΛΤΑ εξαρτάται η πιθανότητα προσφυγών στην κοινότητα, με «πάτημα» το σχέδιο νόμου για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες.

Πτώση τζίρου 11 εκατ. στις Ταχυμεταφορές

Ο «ΦΟΡΕΑΣ Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας» (ΕΛΤΑ) υπολογίζεται ότι και το 2010 κατείχε το μεγαλύτερο μερίδιο, τόσο επί των συνολικών αντικειμένων που διακινήθηκαν, όσο και επί των αντίστοιχων εσόδων. Συγκεκριμένα, ποσοστό 91,9% των ταχυδρομικών αντικειμένων διακινήθηκε από το ΦΠΚΥ, ενώ το υπόλοιπο 8,1% διακινήθηκε από ιδιωτικές ταχυδρομικές επιχειρήσεις. Ως προς τα έσοδα η εικόνα είναι διαφορετική, καθώς ο ΦΠΚΥ εισπράττει το 59,9% επί των συνολικών εσόδων, οι δε ιδιωτικές επιχειρήσεις μοιράζονται το υπόλοιπο 40,1%.

Ο τομέας των ταχυμεταφορών γνώρισε πέρυσι μικρή πτώση, περίπου 4%. Τα έσοδα ανήλθαν στα 280 εκατ. έναντι 291 εκατ. το 2009 και 300 εκατ. το 2008. Από τις μελέτες που έχουν διεξαχθεί από την ΕΕΤΤ, έχει διαπιστωθεί ότι οι επιχειρήσεις ταχυμεταφορών που δηλώνουν έσοδα, από διακίνηση ταχυδρομικών αντικειμένων άνω των 4 εκατ. ευρώ είναι μόλις 8.