Tο σχέδιο της ΕΚΤ γύρισε μπούμερανγκ

Η πλήρης αποτυχία της Γερμανίας να παράσχει ουσιαστική βοήθεια προς την κατεύθυνση της επίλυσης της ευρωπαϊκής κρίσης οδήγησε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην κατάστρωση ενός σχεδίου παρέμβασης στην ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων τον Ιανουάριο του 2011, μήνα που είχε θεωρηθεί εξαιρετικά σημαντικός καθώς ήταν προγραμματισμένες δημοπρασίες ομολόγων της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας αλλά και κυρίως της Ισπανίας.

Προκειμένου οι δημοπρασίες αυτές να προχωρήσουν με επιτυχία η ΕΚΤ σε συνεργασία με τις κεντρικές τράπεζες των παραπάνω χωρών αλλά και σε συνεργασία με διεθνείς επενδυτές μεταξύ των οποίων και τα κρατικά σχήματα της Κίνας και της Ιαπωνίας, δημιούργησαν ένα ευνοϊκό περιβάλλον πριν και κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής των δημοπρασιών έχοντας από τη μία προβεί σε συνεννόηση εκ των προτέρων με τους αγοραστές για το ύψος των επιτοκίων το οποίο θα ζητούσαν και παρεμβαίνοντας ταυτόχρονα στη δευτερογενή αγορά ομολόγων αγοράζοντας ομόλογα και προκαλώντας έτσι πτώση των επιτοκίων τους.

Το σχέδιο αυτό λειτούργησε πολύ καλά τον Ιανουάριο και οδήγησε στην αποκλιμάκωση του χρηματοπιστωτικού ρίσκου δημιουργώντας τις απαραίτητες συνθήκες για άνοδο και στην αγορά μετοχών. Στη συνέχεια, ωστόσο, οι ανακοινώσεις από τη Γερμανία περί απόρριψης των προτάσεων της ΕΕ, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας σχετικά με την υιοθέτηση ουσιαστικών τρόπων αντιμετώπισης της ευρωπαϊκής κρίσης οδήγησαν την ΕΚΤ σε αδιέξοδο καθώς οι πωλήσεις ομολόγων των κρατών σε κρίση επανήλθαν. Αυτή τη φορά, μάλιστα, οι αγορές έδειξαν να έχουν εκλάβει το σχέδιο της ΕΚΤ για ʽσκηνοθετημένεςʼ δημοπρασίες ως προσπάθεια απόκρυψης βαθύτερων προβλημάτων κυρίως στην Πορτογαλία με αποτέλεσμα να προβούν σε μαζικές πωλήσεις των ομολόγων της.

Αυτό έκανε την ΕΚΤ να επιστρέψει στη δευτερογενή αγορά ομολόγων αλλά αυτή τη φορά μόνο για να σταματήσει την πτώχευση της Πορτογαλίας αφήνοντας στη μοίρα της την Ελλάδα η οποία είδε τα επιτόκια των ομολόγων της να εκτοξεύονται κοντά στο υψηλότερο επίπεδο από την αρχή της κρίσης.

Παρά τις αγορές από την ΕΚΤ το spread της Πορτογαλίας παραμένει κοντά στα επίπεδα που μπορούν να την οδηγήσουν στην πτώχευση καθώς απέχει μόλις 0,2 μονάδες από το επίπεδο εκείνο που θα κάνεις τις εταιρίες εκκαθάρισης να ανεβάσουν το όριο των εγγυήσεων για την κατοχή πορτογαλικών ομολόγων κάτι που όταν συνέβη στην περίπτωση της Ιρλανδίας οδήγησε μέσα σε λίγες ημέρες στην προσφυγή της στο EFSF.

Έτσι, αν η ελληνική κρίση ήταν η 1η φάση της ευρωπαϊκής κρίσης και η Ιρλανδική η 2η, τότε εδώ και μερικές εβδομάδες βιώνουμε την 3η φάση της, την Πορτογαλική κρίση.